5 lý do không nên đẩy sớm thi tốt nghiệp THPT năm 2025

Một số thành phố, tỉnh vừa gửi Bộ GD-ĐT đề xuất thi tốt nghiệp THPT 2025 vào đầu tháng 6, khoảng từ ngày 7 đến 10.6. Lý do đưa ra đề xuất này, theo lãnh đạo một số sở GD-ĐT, xuất phát từ tình hình cả nước đang thực hiện sắp xếp, sáp nhập tỉnh, thành phố và kết thúc nhiệm vụ cấp huyện. Đồng thời, đảm bảo quyền lợi cho học sinh, ổn định tâm lý cho học sinh, phụ huynh học sinh…

Là nhà giáo, từng có nhiều thời gian ôn thi tốt nghiệp THPT, quản lý công việc này, tôi thấy không nên đẩy sớm thi tốt nghiệp THPT 2025 vì 5 lý do sau đây.

ảnh: Đào Ngọc Thạch

"Trắng tay" 3 tuần lễ ôn tập, khó xoay xở

Ngày 1.8.2024, Bộ GD-ĐT ban hành Quyết định số 2045/QĐ-BGDĐT, Ban hành khung kế hoạch thời gian năm học 2024 - 2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên. Tại quyết định này, thi tốt nghiệp THPT 2025 dự kiến diễn ra trong hai ngày 26 và 27.6.2025. Căn cứ vào đó, UBND các tỉnh, thành trong cả nước ban hành khung kế hoạch thời gian cho ngành giáo dục tại địa phương, các cơ sở giáo dục trực thuộc xây dựng kế hoạch giáo dục năm học 2024-2025.

Các khối lớp nói chung, lớp 12 nói riêng, thời gian hoàn thành chương trình, kiểm tra, ôn luyện được "lập trình". Mỗi trường học chất lượng dạy học có khác song điểm chung là tận dụng thời gian để học sinh được hướng dẫn ôn tập hiệu quả nhất. "Trận chiến" này, nhìn từ các trường, hết sức cam go. Học sinh học được thì phải làm sao giải quyết được câu thông hiểu, vận dụng; em có học lực non, để đạt 5 điểm (có khi thấp hơn) là cả sự miệt mài của thầy, trò. Nếu đẩy sớm thi tốt nghiệp THPT là "trắng tay" 3 tuần lễ ôn tập mà bây giờ đã quá nửa tháng 3, không tài nào xoay xở được.

Đầy thách thức với chương trình mới, sách giáo khoa mới, đề thi mới

Học sinh lớp 12 năm nay đang học chương trình mới, sách giáo khoa mới, đề thi tốt nghiệp THPT tiếp tục ra theo hướng đổi mới. Đây là cơ hội nhưng cũng là thách thức đối với lãnh đạo các trường, giáo viên, học sinh khối 12 năm nay. Vì thế rất cần thời gian để có thay đổi về chất nhằm đáp ứng yêu cầu của đề thi. Nên giáo viên, học sinh cần chắt chiu mỗi tiết, từng ngày, từng tuần ôn tập.

Thầy cô soạn giảng làm sao để trò có tiết ôn luyện bổ ích. Đành rằng tâm huyết, trách nhiệm, năng lực và tốc độ thực hiện là quan trọng nhưng thiếu mất 3 tuần lễ ôn tập (nếu thi tốt nghiệp THPT sớm) thì khó có căn cốt. Hoạt động dạy học lớp 12 là chuẩn bị từ đầu năm học đúng với thời gian dự kiến thi tốt nghiệp THPT (như bộ GD-ĐT đã ban hành). Nếu đẩy sớm thi tốt nghiệp THPT là đảo lộn sự chuẩn bị.

Khó khăn chồng khó khăn

Vào giảng đường đại học, theo ngành nghề mà bản thân đã ấp ủ luôn là ước mơ cháy bỏng của học sinh lớp 12. Dù chọn vào trường top cao hay vừa thì mỗi thí sinh đều đối mặt với áp lực. Cuộc đua này, vô cùng khắc nghiệt.

Chẳng hạn N.V, học sinh 12 năm học 2023 - 2024, chọn 16 nguyện vọng cho ước mơ làm giáo viên, nhưng tất cả đều…trượt. Nguyện vọng thứ 17, không phải sư phạm, tuy không yêu nhưng V. học để nương nhờ với ý định năm nay thi lại. Trường hợp như N.V không phải là cá biệt.

Thử thách kỳ thi tốt nghiệp THPT càng về cuối năm học càng "kịch tính" bởi đây là lúc tổng hợp kiến thức, kỹ năng trong một năm học. Đẩy sớm thi tốt nghiệp THPT là vô tình tạo khó khăn chồng khó khăn lên học sinh, phụ huynh và thầy cô.

Đã có nhiều thay đổi tác động đến học sinh

Năm học này đã có quá nhiều thay đổi tác động đến học sinh lớp 12. Phương thức xét tuyển của không ít cơ sở giáo dục đại học có thay đổi, quy chế tuyển sinh đại học năm 2025 chưa ban hành đến thời điểm này, Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực thi hành từ 14.2.2025... Những điều này tác động lớn đến hoạt động dạy học, giáo dục của trường phổ thông, trong đó có học sinh lớp 12. Để thích ứng, có những nội dung kế hoạch giáo dục phải điều chỉnh. Chẳng hạn, trước đây chuẩn bị vào ôn tập cho học sinh 12, các trường dự thảo kế hoạch, phụ huynh đồng thuận, triển khai ôn tập, thu tiền của học sinh, chi trả cho giáo viên. Nay, không được thu tiền, không dàn tiết ôn tập… các trường cũng phải điều chỉnh với không ít khó khăn. Giờ nếu đẩy sớm thi tốt nghiệp THPT càng gây xáo động lớn.

ảnh: Đào Ngọc Thạch

Mọi thay đổi cần thận trọng tuyệt đối và có thời gian chuẩn bị

Cuối cùng, tính nghiêm túc, chất lượng, hiệu quả của kỳ thi tốt nghiệp THPT, nhìn từ tổ chức thi là ra đề thi, sao in đề, coi thi, chấm thi, thanh tra thi...

Sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, có thể liên quan đến một số cá nhân thuộc ngành giáo dục. Điều này có thể bổ sung lập tức và vẫn đảm bảo kỳ thi diễn ra an toàn, đúng kế hoạch.

Mong mỏi của phụ huynh, học sinh là một kỳ thi trung thực, tuyệt đối an toàn. Thi tốt nghiệp THPT là chuyện hệ trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến nhà giáo, phụ huynh, học sinh nên luôn được xã hội hết sức quan tâm. Mọi thay đổi đòi hỏi thận trọng tuyệt đối và có thời gian chuẩn bị.