50 người Việt là triệu phú USD nhờ Facebook?

Thông tin đó được ông Huỳnh Kim Tước, đại diện của Facebook chia sẻ tại hội thảo “Diễn đàn toàn cảnh thương mại điện tử VN” diễn ra cuối tuần qua ở Hà Nội. Các triệu phú đó là những bạn rất trẻ, chỉ khoảng 19 - 20 tuổi và theo ông Tước, con số này sẽ tăng gấp đôi trong tương lai. Chia sẻ thêm về thông tin này, ông Nguyễn Ngọc Dũng, Phó chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử VN, cho rằng hiện nay nhiều bạn trẻ đã thực hiện cung cấp các giải pháp trên mạng, thực hiện các dịch vụ kiếm tiền online hay ngồi ở VN nhưng làm nhiều công việc ở các nước khác, thậm chí mua sản phẩm ở nơi này bán nơi khác trên phạm vi toàn cầu. Đặc biệt, theo ông Dũng, đối với những sản phẩm có liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ thì số tiền thu được càng lớn.

Các cách kiếm tiền qua mạng có thể dễ hơn so với phương thức kinh doanh truyền thống nhưng cũng không đơn giản như chúng ta nghĩ. Thử đặt câu hỏi xem liệu những bạn trẻ đó đang làm gì để kiếm được triệu USD mỗi năm? Họ kinh doanh sản phẩm gì? Liệu Facebook có công bố chi tiết hay không? TS Bùi Quang Tín, Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM

Ví dụ như trò chơi Flappy Bird của Nguyễn Hà Đông nổi tiếng vào đầu năm 2014. Nhiều thông tin cho rằng sản phẩm này đã mang về cho tác giả hơn 1 tỉ đồng (khoảng 50.000 USD) mỗi ngày từ quảng cáo. “Với số lượng 50 triệu phú USD so với vài chục triệu người ở VN đang sử dụng Facebook và hàng triệu người kinh doanh qua mạng thì con số đó không phải lớn. Cơ hội kiếm tiền qua mạng nói chung hay Facebook nói riêng là rất nhiều. Chỉ cần một bạn trẻ chơi game, đưa ra những bình luận game đã có hàng triệu lượt xem và khi đó họ sẽ kiếm được tiền”, ông Nguyễn Ngọc Dũng nói.

Một thành viên khác của Hiệp hội Thương mại điện tử VN cho rằng, cơ hội kiếm tiền qua mạng nói chung là có nhiều nhưng nếu tính riêng qua Facebook thì chủ yếu người dùng vẫn chỉ kiếm tiền thông qua việc sở hữu lượng fan page lớn (một trang Facebook có đông người xem). Ông này cho biết hiện ở VN, có một cặp vợ chồng trẻ sở hữu khoảng 4 - 5 trang fan page với tổng cộng khoảng 20 triệu thành viên thì thông qua việc quảng cáo cho nhiều sản phẩm, dịch vụ, thu nhập của 2 vợ chồng này dao động từ 100 - 200 triệu đồng/tháng. Đây là mức thu nhập lớn nhất thông qua Facebook hiện nay, khoảng gần 10.000 USD/tháng. Do đó nếu cho rằng có người kiếm được 100.000 USD/tháng qua Facebook thì đó là chuyện khó tin.

“Khác với câu chuyện game Flappy Bird của Nguyễn Hà Đông, đây là trò chơi được đưa vào kho ứng dụng trên mạng, trong đó có kèm theo quảng cáo, khi người chơi tải game về thì phải trả tiền. Còn trên Facebook hiện nay người dùng chỉ kiếm tiền từ việc bán hàng hay sở hữu các fan page lớn thì không thể có thu nhập khủng lên mức triệu USD mỗi năm. Có thể tuyên bố đó của Facebook chỉ nhằm quảng bá cho mình”, vị này khẳng định.

TS Bùi Quang Tín, Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM, cũng cho rằng khó tin nổi vào con số 50 triệu phú USD trẻ tuổi tại VN chỉ thông qua công bố đó của Facebook. Bởi để chứng minh điều đó hoàn toàn có thật thì cần phải có danh sách, số liệu cụ thể hơn. “Các cách kiếm tiền qua mạng có thể dễ hơn so với phương thức kinh doanh truyền thống nhưng cũng không đơn giản như chúng ta nghĩ. Thử đặt câu hỏi xem liệu những bạn trẻ đó đang làm gì để kiếm được triệu USD mỗi năm? Họ kinh doanh sản phẩm gì? Liệu Facebook có công bố chi tiết hay không?”, TS Tín nêu vấn đề.

Chưa biết có hay không các triệu phú USD qua Facebook nhưng điều đó chỉ để khẳng định, mạng xã hội này đang ngày càng phát triển mạnh mẽ với lượng người dùng gia tăng khủng ở VN. Theo công bố của Facebook, tính đến cuối năm 2015 đã có 35 triệu người dùng tại VN, là quốc gia có lượng người dùng lớn thứ 3 tại khu vực Đông Nam Á, sau Indonesia và Thái Lan. Với lượng người dùng tăng trưởng nhanh hằng năm, doanh thu của Facebook tại VN dù không công bố cụ thể nhưng cũng gia tăng mạnh.

Theo ông Nguyễn Duy Vỹ, phụ trách marketing Công ty du lịch Tugo, số tiền công ty bỏ ra để quảng cáo trên Facebook ngày càng tăng, với khoảng trên 500 triệu đồng/tháng, chiếm 70% chi phí dành cho quảng cáo của công ty. Toàn bộ số tiền đều được trả cho Facebook thông qua thẻ tín dụng và liên hệ với văn phòng đại diện tại Singapore lấy hóa đơn có xác nhận khi có nhu cầu. Một doanh nghiệp (DN) vừa có dự án khởi nghiệp về tìm kiếm và cho thuê xe cho biết khách hàng chính đến từ Google.

Tuy nhiên Facebook cũng là kênh quảng bá mạnh mẽ. Chẳng hạn, DN cần tập trung quảng cáo vào nhân viên văn phòng, tuổi từ 35 - 45, thích đi du lịch, tự động Facebook sẽ giới thiệu dịch vụ đến các đối tượng đó. Hay như chị Xuân Nhung, giám đốc kinh doanh của một công ty đồ chơi giải trí, cho biết khi có sản phẩm mới, công ty có chiến dịch quảng bá trên Facebook thông qua các blogger nổi tiếng. Công ty này mới đây trả 10 triệu đồng cho một status quảng bá sản phẩm qua fan page của một nữ nghệ sĩ có khoảng 800.000 lượt người theo dõi. Khoản tiền đó lại không cấn trừ thuế thu nhập cá nhân và không có hóa đơn…

Như vậy bản thân các DN hay cá nhân khi muốn kinh doanh, quảng bá qua Facebook đều phải trả tiền cho mạng xã hội này. Hoạt động mua bán, quảng cáo hầu như chỉ có các DN lớn mới có hóa đơn, còn lại nhiều giao dịch khác hầu như không kê khai. Vì vậy, cả Facebook lẫn nhiều cá nhân kinh doanh qua mạng đều không hề công bố doanh thu chi tiết và từ đó việc đóng thuế cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Theo một lãnh đạo ngành thuế, những trang như Yahoo, Google đã đăng ký kê khai nộp thuế kinh doanh từ vài năm nay. Riêng Facebook, có thông tin trang mạng xã hội này đã ủy quyền cho một công ty ở phía bắc đăng ký kê khai thuế đối với hoạt động quảng cáo. Nhưng cụ thể việc kê khai như thế nào, nộp bao nhiêu tiền thuế thì chưa rõ và cơ quan thuế vẫn đang rà soát lại hoạt động của đơn vị này.

Theo TS Bùi Quang Tín, Facebook đóng thuế không đáng kể tại VN là “chơi không đàng hoàng”. Bởi trong khi DN này đã hoạt động kiếm lời tại VN khá lâu và ngày càng tăng trưởng với lượng khách hàng khổng lồ thì lại làm lơ việc phải làm nghĩa vụ thuế. “Tại sao Facebook đặt văn phòng ở Singapore, Philippines hay mới đây là ở Malaysia mà không có mặt ở VN? Chúng ta có quyền nghi ngờ rằng họ đang cố tình và muốn trốn tránh nghĩa vụ đóng thuế cho VN”, TS Tín nhấn mạnh.

Luật sư Trương Thanh Đức nhận định: “Hiện nay cơ quan thuế chưa đủ nguồn lực để nắm bắt hết hoạt động của trang mạng này, vẫn còn đang lần mò và thí điểm. Hơn nữa, thông thường thu thuế trên cơ sở đăng ký kinh doanh hay thuế khoán, còn trên Facebook, có những việc mua bán tiền trao cháo múc như mua bán ngoài đường, không có chứng từ hóa đơn nên hầu như vẫn thất thu”.