8 tuyến cao tốc Bắc - Nam sắp được 'xóa trắng' trạm dừng nghỉ

LÊ LÂM

Đầu tư trạm dừng nghỉ trên 8 tuyến cao tốc mới

Thời gian qua, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, ngành giao thông cùng các địa phương, các chủ đầu tư và nhà thầu đã nỗ lực thi công đưa hàng loạt tuyến cao tốc mới về đích như: Phan Thiết - Dầu Giây, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Mai Sơn - QL45 và Nha Trang - Cam Lâm… nâng tổng số chiều dài cao tốc trên cả nước lên hơn 1.700 km.

Các tuyến cao tốc được đưa vào khai thác đã kịp thời đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân trong các dịp cao điểm lễ, Tết và cao điểm hè. Song, số lượng trạm dừng nghỉ dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông vẫn hạn chế khiến rất nhiều người dân và doanh nghiệp vận tải lo ngại. 

Theo thống kê, đến nay mới có 7/41 trạm dừng nghỉ đã được hoạch định trong báo cáo nghiên cứu khả thi các dự án thành phần trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông được đưa vào khai thác, gồm: 2 trạm trên cao tốc Bắc Giang - Hà Nội; 1 trạm trên đoạn Cầu Giẽ - Ninh Bình; 1 trạm đoạn Cao Bồ - Mai Sơn; 1 trạm trên cao tốc La Sơn - Hòa Liên; 1 trạm trên cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và 1 trạm trên cao tốc Bến Lức - Trung Lương.

Về tình trạng hơn 2/3 số đường cao tốc hiện nay chưa được bố trí trạm dừng nghỉ, Cục Đường cao tốc Việt Nam lý giải: Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định trạm dừng nghỉ là một bộ phận thuộc kết cấu hạ tầng đường bộ, là công trình dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ. Theo tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc, trung bình khoảng 50 - 60 km nên bố trí một trạm dừng nghỉ cung cấp các dịch vụ cơ bản như xăng, dầu, sửa chữa nhỏ và dừng xe, có nhà nghỉ, nhà vệ sinh, cửa hàng ăn...

Ngoài chức năng phục vụ người và phương tiện tham gia giao thông, trạm dừng nghỉ là nơi có thể kinh doanh dịch vụ. Chính vì vậy, trạm dừng nghỉ được cơ quan có thẩm quyền định hướng đầu tư theo hình thức xã hội hóa để tiết kiệm ngân sách Nhà nước.

Tuy nhiên, do các quy định của pháp luật giai đoạn trước đây về đầu tư, kinh doanh và khai thác trạm dừng nghỉ chưa đầy đủ, chưa rõ ràng nên việc triển khai đầu tư trạm dừng nghỉ theo hình thức xã hội hóa gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, chưa thể bảo đảm khai thác đồng bộ, phục vụ nhu cầu của nhân dân đối với một số đoạn mới hoàn thành đưa vào khai thác.

Đại diện Bộ GTVT cho biết, xác định những bất cập hiện tại, chia sẻ với sự khó khăn, bất tiện của người dân, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đầu tư trạm dừng nghỉ theo hình thức xã hội hóa, ngay từ đầu năm 2023, Bộ GTVT đã khẩn trương xây dựng và ban hành Thông tư số 01/2023 hướng dẫn về lập, phê duyệt và công bố danh mục dự án. Đồng thời nêu phương pháp và tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất trong đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư công trình dịch vụ chuyên ngành giao thông đường bộ. Đây là cơ sở pháp lý để cơ quan chức năng thực hiện các thủ tục đầu tư trạm dừng nghỉ.

Đ.N.T

Cứ 59 km có một trạm dừng

Thực hiện chỉ đạo của Bộ GTVT, đến nay, các cơ quan tham mưu đã hoàn thành thẩm định, trình, phê duyệt mạng trạm dừng nghỉ. Cụ thể, trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông bố trí 36 trạm (khoảng cách bình quân giữa các trạm khoảng 59 km). Trong đó gồm 7 trạm đã đưa vào khai thác và 2 trạm đang đầu tư, 27 trạm còn lại sẽ lựa chọn nhà đầu tư để triển khai thực hiện.

Trong số 27 trạm chưa đầu tư, có 20/27 trạm được hoạch định quy mô khoảng 5ha/bên, 7/27 trạm gần các đầu mối giao thông, các đô thị lớn hoạch định với quy mô khoảng 3ha/bên, bảo đảm cung cấp đầy đủ dịch vụ, đáp ứng nhu cầu của người sử dụng đường cao tốc. Toàn bộ các trạm dừng nghỉ chưa đầu tư sẽ được lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu thầu rộng rãi, công khai, minh bạch.

"Từ tháng 5, Bộ cũng đã chấp thuận và giao nhiệm vụ cho các Ban Quản lý dự án (QLDA) cùng tư vấn phối hợp với các địa phương triển khai thủ tục đầu tư, xây dựng hồ sơ danh mục dự án công trình để kêu gọi đầu tư đối với 8 trạm dừng nghỉ thuộc các dự án: Mai Sơn - Quốc lộ 45, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây. Dự kiến, việc công bố danh mục dự án sẽ được hoàn thành trong tháng 8 tới. Công tác tổ chức lựa chọn nhà đầu tư khoảng từ 3 - 5 tháng. Thời gian dự kiến để các nhà đầu tư hoàn thành thủ tục và triển khai xây dựng trạm dừng nghỉ khoảng 9 - 12 tháng. Các đơn vị sẽ phấn đấu hoàn thành, đưa vào khai thác trong thời gian sớm nhất" - đại diện Bộ GTVT thông tin.

Với 19 trạm còn lại, trên cơ sở Quyết định phê duyệt mạng trạm dừng nghỉ, các QLDA, chủ đầu tư sẽ triển khai ngay các thủ tục theo quy định về lập danh mục dự án, tổ chức lựa chọn nhà đầu tư, triển khai đầu tư, để đưa vào khai thác các trạm dừng nghỉ đồng bộ với tiến độ hoàn thành các dự án thành phần đường cao tốc năm 2025.

Trạm dừng phải tính toán sạc điện, ngủ qua đêm...

Cũng theo Cục Đường cao tốc Việt Nam, đối với các tuyến đường khác trong mạng lưới đường bộ cao tốc, theo quy định hiện hành, hệ thống trạm dừng nghỉ là một trong các nội dung thuộc quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.

Hiện nay, Bộ GTVT đã giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị xây dựng quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, trong đó bao gồm hệ thống trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc. Sau khi quy hoạch được phê duyệt, Bộ GTVT sẽ phối hợp với các địa phương triển khai đầu tư hệ thống trạm dừng nghỉ, đáp ứng yêu cầu khai thác đồng bộ với các tuyến đường cao tốc được đầu tư xây dựng.

Bộ GTVT cũng xác định trạm dừng không chỉ còn là nơi để tài xế và hành khách ghé vào đi vệ sinh, dừng chân, ăn uống mà còn phải tính toán tới các khu vực để sạc điện khi xu hướng phát triển phương tiện giao thông chạy bằng điện đang ngày càng phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh đó, phải có khu vực để lái xe ngủ qua đêm, khu vực cho lái xe đường dài ngủ hoặc có những trung tâm dịch vụ, vui chơi, thư giãn để giải tỏa áp lực cho tài xế cũng như hành khách sau một hành trình dài…

Quan điểm của Bộ GTVT là quyết liệt làm bù tiến độ nhưng không có nghĩa là làm cho có để lấp khoảng trống. Phải tìm kiếm những nhà đầu tư bài bản, chuyên nghiệp, không chỉ đơn thuần là những đơn vị có đủ tiền làm. Như vậy mới tạo ra được hệ sinh thái trạm dừng nghỉ có lợi ích lâu dài, đáp ứng được mọi nhu cầu cả ở hiện tại và trong tương lai", đại diện Bộ GTVT nhấn mạnh.