Ăn hột vịt lộn kiểu Huế - Sài Gòn - Hà Nội

Chỉ là món vịt lộn dân dã thôi mà cư dân ở ba miền Bắc, Trung, Nam thưởng thức cũng rất khác nhau.
>> Thơm lừng chả rươi trong phố cổ Hà Nội
>> Muôn màu chè ngon xứ Huế

Trứng vịt lộn ở Hà Nội thường được đập ra bát và ăn kèm với muối tiêu, rau răm và chanh hoặc trái quất - Ảnh: Giang Vũ

“Trứng vịt lộn” là cách gọi của người Hà Nội. Nên nếu bạn gặp người Nam rặt hay Huế rặt, tức là chưa mấy khi giao tiếp với người vùng khác, họ sẽ ngẩn người ra một lúc mới hiểu bạn nói gì. Và bạn phải nói là: hột vịt lộn. Thậm chí, chuẩn hơn theo kiểu giọng Sài Gòn phải là “hột zịt lộn”.

Người Hà Nội ăn trứng vịt lộn thường đập sẵn ra chén, sau đó thêm vài cọng rau răm, bỏ vào tí bột canh, vắt thêm chút nước từ trái quất (miền Nam gọi là tắc). Người vùng khác thấy thế bảo rằng: “Khiếp, ăn vậy thấy hơi ghê ghê”. Thế nhưng, người sành ăn món này ở Hà Nội thường chọn những hàng bán trứng vịt lộn ấp mới ít ngày, con vịt chưa thành hình nhiều lắm, nên kể cả khi đập ra không hề thấy hình dáng vịt con cùng bộ lông đen sì.

Món trứng vịt lộn với lá ngải cứu độc đáo của Hà Nội - Ảnh: Giang Vũ

Ăn hột zịt lộn kiểu Sài Gòn dường như thuộc hàng thanh lịch, duyên dáng nhất: hột vịt được đặt trên một cái ly nhỏ bằng sứ (miền Bắc gọi là cái chén), dùng chiếc muỗng nhỏ xinh đập ở đầu trứng phía trên, bóc vỏ không quá lớn, không quá nhỏ và dùng muỗng xúc đến khi nào hết, ăn xong trứng mà lớp vỏ vẫn như còn nguyên.

Ăn hột vịt lộn kiểu Sài Gòn rất duyên dáng nhờ trứng đặt trong một cái ly nhỏ - Ảnh: Giang Vũ Hột vịt lộn rang me rất phổ biến ở Sài Gòn. V ới cách này, trứng được đập ra giống Hà Nội - Ảnh: Giang Vũ

Người Huế không dùng bất kỳ vật dụng hỗ trợ nào khi ăn hột vịt lộn. Thú nhất là đi chơi khuya khuya, thấy xa xa có cây đèn dầu và dáng người ngồi bên một cái thúng đích thực là người bán vịt lộn. Sà xuống hàng và dùng tay bóc vỏ một ít ở đầu mỗi cái trứng và húp nước cái rột. Rồi khi bớt nước, ăn tới đâu mới bóc vỏ tới đó. Ăn kiểu này vừa tiện lợi, vừa lại không bị tanh. Vịt lộn được ủ trong thúng có bao tải nên giữ ấm chứ không nóng bỏng như ở Hà Nội và Sài Gòn, do vậy không bị bỏng miệng.

Chưa ai lý giải được vì sao chỉ có cái trứng vịt lộn mà ba miền ăn khác nhau đến vậy. Đã thế, giờ giấc cũng khác nhau.

Vịt lộn nấu bầu kiểu Huế, ở một vài nơi khác cũng có món này - Ảnh: Nhật Quang

Trứng vịt lộn ở Hà Nội được bán khá rộng rãi vào buổi sáng, nhiều người chỉ cần ăn sáng bằng một, hai quả trứng là xong. Cánh đàn ông bình dân còn có cái thú ăn vịt lộn và uống một ly nhỏ rượu đế rồi mới đi làm.

Chiều chiều cũng có gánh hàng bán tại chỗ hoặc đi rong bán trứng cho người muốn ăn một đôi quả trước bữa cơm chiều. Ở Huế, từ chiều muộn trở đi đến đêm khuya mới bán hột vịt lộn. Còn tại Sài Gòn, hột vịt lộn là món ăn chơi cả ngày lẫn đêm.

Nói về sự phong phú trong chế biến trứng vịt lộn, phải nói Sài Gòn đứng hàng đầu. Nếu như Hà Nội chỉ có vịt lộn luộc hay ăn cùng lá ngải cứu vị đăng đắng, Huế có thêm vịt lộn nấu bầu, làm thành món canh... thì ở Sài Gòn có đủ kiểu Bắc, Trung, Nam hội tụ: nào hột vịt lộn rang me, xào rau muống, chiên nước mắm, chiên tỏi, um bầu…

Chỉ duy nhất một món trứng vịt lộn mà chế biến ra đủ món ngon. Gần đây, người ta còn sáng tạo thêm món lẩu vịt lộn (Hà Nội và Sài Gòn). Đặc biệt là khi nấu lẩu cua đồng mà đập vài quả vịt lộn vào nước lẩu cứ ngọt lừ đi. Thậm chí ở Sài Gòn, người ta cho hột vịt lộn vào món lẩu dê, lẩu bò nữa.

Còn bạn thích ăn hột vịt lộn theo phong cách nào?

Giang Vũ (thực hiện)