Tác nhân của việc chọn sai ngành
Mới đây, một nhóm gồm 5 sinh viên Trường ĐH Kinh tế quốc dân đã nghiên cứu đề tài “Ảnh hưởng của áp lực đồng trang lứa đến quyết định lựa chọn trường ĐH của học sinh (HS), sinh viên (SV)”. Nghiên cứu được thực hiện với 676 HS, SV của nhiều trường THPT, trường ĐH, trường nghề tại một số tỉnh, thành.
 |
Nhóm nghiên cứu về “Ảnh hưởng của áp lực đồng trang lứa đến quyết định lựa chọn trường ĐH của HS, SV” được trao giải nhì giải thưởng khoa học và công nghệ dành cho SV các trường ĐH năm 2022 |
QUÝ HIÊN |
Trần Phương An, SV năm 3 ngành marketing, người phụ trách nhóm nghiên cứu, cho biết việc chọn đề tài này là muốn tìm câu trả lời cho câu hỏi vì sao hiện nay có nhiều người trẻ không có định hướng tương lai rõ ràng dẫn đến chọn sai ngành, sai trường ĐH (theo thống kê của Bộ LĐ-TB-XH năm 2020, tỷ lệ SV ra trường làm trái ngành lên tới 60%).
Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn trường ĐH, như danh tiếng (trường ĐH), học phí, cơ hội việc làm, năng lực học tập, sở thích, nguyện vọng, tác động tư vấn từ những người xung quanh... Trong bối cảnh hiện nay còn một yếu tố được xem là có ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý và hành vi lựa chọn trường ĐH của HS, SV. Đó là ảnh hưởng từ áp lực đồng trang lứa (Peer Pressure), hội chứng mà rất nhiều người trẻ đang phải đối mặt mỗi ngày.
“Khi lựa chọn ngành, trường ĐH, thay vì cân nhắc đến đam mê, phẩm chất và năng lực của chính mình thì nhiều bạn trẻ lại bị tác động bởi áp lực đồng trang lứa. Đây là tình trạng một cá nhân chịu ảnh hưởng của những người thuộc cùng một nhóm độ tuổi trong xã hội và phải thay đổi thái độ, giá trị và hành vi để phù hợp với các chuẩn mực của nhóm”, Phương An chia sẻ.
Nhu cầu hòa nhập xã hội
Theo Trần Phương An, qua quá trình nghiên cứu, nhóm nhận thấy có 5 thành tố của áp lực đồng trang lứa ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn trường ĐH của các bạn thế hệ Z, bao gồm: nhu cầu hòa nhập xã hội, mạng xã hội, sự tin tưởng vào bạn bè, sự so sánh xã hội, mức độ chấp nhận rủi ro. Trong đó, thành tố “nhu cầu hòa nhập xã hội” thu được giá trị trung bình rất cao (cao nhất so với các thành tố còn lại) sau khi chạy dữ liệu khảo sát.
“Hiện nay HS, SV lựa chọn ĐH là bậc học tiếp theo của bản thân, phần lớn nhằm phù hợp với xu hướng của thời đại khi đa phần thanh thiếu niên ở lứa tuổi này đều theo đuổi môi trường ĐH. Chủ yếu, các bạn có niềm mong muốn được học tại các trường danh tiếng ở TP lớn để được mọi người chú ý, công nhận”, Phương An chia sẻ.
Mạng xã hội tác động lớn tới việc chọn trường
Kết quả nghiên cứu cho thấy mạng xã hội có tác động lớn tới việc lựa chọn trường lựa chọn trường ĐH của HS, SV hiện nay, là thành tố mạnh thứ hai (sau “nhu cầu hòa nhập xã hội”).
Theo phân tích của nhóm nghiên cứu, với mạng xã hội, hội chứng áp lực đồng trang lứa được lan tỏa nhanh chóng. Là thế hệ sinh ra và chịu nhiều ảnh hưởng của công nghệ số, Gen Z hiện nay được xem là những người bị ám ảnh nhiều nhất bởi áp lực này. Việc bị ảnh hưởng cùng lúc bởi áp lực đồng trang lứa do thói quen sử dụng mạng xã hội và việc phải tìm ra một hướng đi cho bản thân, vô hình trung khiến Gen Z dường như bị mắc kẹt.
HS, SV có thể bị ảnh hưởng bởi sự lựa chọn trường ĐH, chia sẻ thông tin và ý kiến đánh giá chủ quan của các cá nhân trên mạng xã hội, từ đó đưa ra quyết định dựa trên những thông tin ít ỏi đó. Khi nhóm nghiên cứu tiến hành phỏng vấn sâu một số đối tượng cụ thể, đa phần đều đồng ý với quan điểm “mạng xã hội làm khuếch đại áp lực đồng trang lứa”, gây tác động lớn đến đời sống và cả vấn đề lựa chọn trường ĐH của họ.
Bình luận (0)