Những “cái bóng” quá lớn
Những vở tuồng kinh điển thường gắn với tên tuổi của những nghệ sĩ lão thành, đặc biệt là nghệ sĩ của “thế hệ vàng”, ấn tượng của họ để lại trong lòng khán giả quá sâu đậm nên mới sinh ra áp lực cho thế hệ đi sau. Chẳng hạn, Tiếng trống Mê Linh, Bên cầu dệt lụa gắn với hình bóng nghệ sĩ Thanh Nga, Thanh Sang, Thanh Tú, Hùng Minh, Hoàng Giang, Văn Ngà, Bảo Quốc. Thái hậu Dương Vân Nga gắn với Bạch Tuyết, Hồng Nga. Bạch Hải Đường gắn với Hùng Cường, Ngọc Giàu. Nàng Xê Đa gắn với Phương Quang, Thanh Vy. Đời cô Lựu gắn với Bạch Tuyết, Diệp Lang, Minh Vương, Lệ Thủy, Ngọc Giàu. Nhụy Kiều tướng quân gắn với Diệu Hiền, Hoài Thanh… Có thể nói, những nhân vật trong vở đã thành vai diễn để đời của nghệ sĩ, nghĩa là khó ai thay thế nổi.
 |
Kim Tử Long và Ngọc Huyền trong vở Tiếng trống Mê Linh mới vừa tái dựng |
Chính vì vậy, khi tái dựng kịch bản kinh điển là diễn viên lẫn đạo diễn đều chấp nhận thử thách. Đạo diễn Trần Ngọc Giàu, từng dựng lại Tiếng trống Mê Linh, tâm sự: “Tôi không dám bung mảng miếng nào khác, cứ đúng theo bản gốc mà làm, để bảo đảm ấn tượng trong lòng khán giả. Khán giả gần như thuộc lòng vở này, làm khác đi là họ không chịu”.
Mới đây, Kim Tử Long dựng lại Tiếng trống Mê Linh cũng không dám tung tẩy bao nhiêu. Cô đào Ngọc Huyền đảm nhận vai Trưng Trắc, nói: “Tôi cảm thấy lo lắng kinh khủng, nhưng vì đó là vai của “thần tượng” trong lòng mình nên tôi nhận vai. Đó là một thử thách cho tôi”. Quả thật, từ sở trường tuồng cổ, Ngọc Huyền bước sang cải lương với sự tiết chế và chững chạc đáng khen. Thật sự, Tiếng trống Mê Linh là vở “nặng ký” nhất trong những vở kinh điển, bởi tài năng của cố nghệ sĩ Thanh Nga thể hiện trong vở này quá tuyệt vời. Ngay cả những nhân vật phụ như Chương Hầu (Bảo Quốc thể hiện), Tô Định (Văn Ngà), Mã Tắc (Hùng Minh), Tào Uyên(Hoàng Giang) cũng được diễn quá xuất sắc; mới đây Dũng Nhí, Hữu Châu, Chí Bảo, Đại Nghĩa thể hiện các nhân vật này, cố gắng tròn vai là đã đủ mừng.
“Bà bầu” Kim Ngân khi dựng lại Thái hậu Dương Vân Nga và tự mình đóng vai chính, cũng bị áp lực quá lớn từ dư luận. “Cái bóng” của Bạch Tuyết đã khiến nhiều người chùn bước. Kim Ngân vẫn có nhiều người khen, nhưng chị biết mình không thể nào đạt được sự ái mộ như đối với nghệ sĩ đi trước. Chị nói: “Tôi biết mình đứng ở đâu chứ, nhưng không vì thế mà không dựng lại các tuồng xưa. Chính những vở kinh điển đó giúp những người đi sau chúng tôi rèn luyện tay nghề, như các bài mẫu chuẩn mực, cứ làm theo thì ắt nghề sẽ giỏi. Còn nói so với đàn anh đàn chị thì tất nhiên không dám”.
Đạo diễn Hoa Hạ khi dựng lại Thái hậu Dương Vân Nga, Nàng Xê Đa cũng bị áp lực, nhưng với chị áp lực càng kích thích chị sáng tạo. Chị đã tung tẩy rất nhiều trong Nàng Xê Đa để nó mới hơn, trẻ hơn, hiện đại hơn. Chị nói: “Cái lõi của vở vẫn giữ, nhưng tôi quan niệm phải thay đổi chút ít về hình thức thể hiện. Áp lực chính là thay đổi cách nhìn của khán giả, và mình có gan nghe dư luận công kích hay không. Cái mới bao giờ mà chẳng bị công kích. Nhưng có người phản đối, lại có người vui vẻ tiếp nhận cái mới. Mình cứ mạnh dạn làm”.
 |
Kim Ngân và Chí Linh trong vở Thái hậu Dương Vân Nga |
| H.K |
Cơ hội cho khán giả trẻ
Nói công tâm, dù nghệ sĩ bây giờ nỗ lực hết mình, dù họ đang là “sao” của cải lương, thì khi diễn các vở kinh điển họ vẫn chỉ đạt chừng 70% ấn tượng so với thế hệ đi trước. Thử nhìn xem, “fan” của Ngọc Huyền, Thanh Ngân mua vé Tiếng trống Mê Linh kín cả rạp không còn một chỗ, nhưng họ cũng chấp nhận rằng “idol” của mình không thể vượt qua ánh hào quang của một thời rực rỡ.
Nhưng như thế không có nghĩa là không dám “đụng” tới tác phẩm kinh điển. Đạo diễn Trần Ngọc Giàu, Chủ tịch Hội Sân khấu TP.HCM, nói: “Khán giả ngày trước đã được xem các vở đó rồi, giờ phải cho khán giả ngày nay được xem chứ, không lẽ chỉ mở YouTube mà xem. Dù sao, khi khán giả trẻ được xem trực tiếp với sân khấu thì họ vẫn cảm nhận tốt hơn, và họ hay ở chỗ chịu chấp nhận cái mới, ít so sánh với nghệ sĩ lớp trước. Những vở kinh điển vẫn rất cần cho sân khấu, cho khán giả trẻ”.
Nghệ sĩ Lê Tứ tâm sự: “Chúng tôi vào nghề cần học tập cô chú đi trước trong từng vở diễn, bởi cô chú đã quá chuẩn rồi, mình làm theo đã khó, đã giỏi. Sau đó, mình sáng tạo thêm. Tôi đóng Lục Vân Tiên làm sao thoát khỏi cái bóng của nghệ sĩ Thanh Sang, nhưng chính đó là nền móng vững chắc”. Nghệ sĩ Đỗ Quyên khi đóng Nhụy Kiều tướng quân cũng không thoát khỏi cái bóng của nghệ sĩ Diệu Hiền, như một điều tất yếu. Không ai bắt bẻ vấn đề này, bởi đã nói “kinh điển” có nghĩa là mẫu mực.
Sắp tới, sẽ còn nhiều vở kinh điển được tái dựng, và khán giả trẻ sẽ có cơ hội thưởng thức trực tiếp.
Bình luận (0)