Apple làm gì để tránh thất bại tại Ấn Độ?

Tại khu Madiwala của thành phố Bengaluru, thủ phủ bang Karnataka miền nam Ấn Độ, cửa hàng Poorvika Mobile World dán đầy tờ quảng cáo điện thoại Samsung, Xiaomi, cùng một loạt dòng điện thoại rẻ tiền khác từ nhiều hãng như Oppo và Vivo của Trung Quốc. Ở một góc cửa hàng, quảng cáo iPhone 6, 6S và X được treo.

Bất chấp việc áp dụng kế hoạch thanh toán với lãi suất bằng 0 và ưu đãi hoàn tiền, Apple vẫn được cho là may mắn nếu mỗi 1.000 chiếc điện thoại được cửa hàng bán ra mỗi tháng có 25 chiếc iPhone. Nhân viên Nagaraja B.C của cửa hàng cho hay túi tiền trung bình của khách mua là khoảng 10.000 rupee, tương đương 150 USD. iPhone SE, dòng điện thoại rẻ nhất của Apple, đắt gấp đôi. Trong khi đó với 100 USD, khách có thể chọn Xiaomi Redmi 5A với pin có dung lượng cao hơn, camera tốt hơn và dung lượng lưu trữ lớn hơn.

Đạt vốn hóa 1.000 tỉ USD nhưng Apple gặp rắc rối lớn tại thị trường smartphone lớn thứ nhì thế giới khi chỉ đứng hạng 11 trong các hãng cung ứng điện thoại. Apple chỉ chiếm 1% doanh số điện thoại Ấn Độ nửa đầu năm 2018, theo Counterpoint Research. Ngược lại, Xiaomi của Trung Quốc thì bán được đến hơn 19 triệu chiếc.

Trong chuyến đi đến Ấn Độ cách đây hai năm, CEO Apple Tim Cook hầu như nói với mọi người, từ chính trị gia đến ngôi sao Bollywood, rằng ông đặt Ấn Độ làm trung tâm trong kế hoạch của mình. Trong đợt công bố kết quả kinh doanh hôm 31.7, sếp Apple hầu như không đề cập đến Ấn Độ. Dù vậy ở hậu trường, ông Cook vẫn nỗ lực để thay đổi chiến lược đã thất bại tại quốc gia Nam Á.

Apple không bán được nhiều điện thoại iPhone ở Ấn Độ Ảnh: Bloomberg

Michel Coulomb, giám đốc điều hành lâu năm của Apple, đến đất Ấn để giám sát hoạt động tại nước này vào cuối năm ngoái. Trong tháng 6, sau khi đuổi việc ba giám đốc bán hàng, ông Coulomb dành ba ngày để bàn bạc với các nhân viên cấp cao từ khắp Ấn Độ tại trung tâm bán hàng và tiếp thị của hãng ở Gurugram, trung tâm công nghệ ở phía nam New Delhi.

Ông và nhiều nhà quản lý khác đặt ra chiến lược để cải thiện doanh số bán hàng iPhone: Tập trung vào các giao dịch bán lẻ tốt hơn với mục tiêu bán hàng cao hơn, thành lập các cửa hàng Apple tại Ấn Độ, đại tu quan hệ doanh nghiệp với các nhà bán lẻ độc lập và cải thiện ứng dụng, dịch vụ khác để tập trung hơn vào dân Ấn. Một trong số các ứng dụng được thay đổi là Apple Maps, với thời hạn cho phiên bản cải tiến là trước năm 2020.

Gene Munster, nhà đồng sáng lập Loup Ventures, cho hay: “Họ phần nhiều là thất bại ở Ấn Độ, dù doanh nghiệp nói rằng sẽ có nhiều tiến bộ hơn. Tôi ngờ vực chuyện Apple tăng trưởng mạnh trên đất Ấn trong ba năm tới”.

Ở mức giá 1.500 USD gồm thuế nhập khẩu 20%, iPhone X là sản phẩm khó bán ở quốc gia mà nhiều người dân vẫn chưa mua nổi bất kỳ loại smartphone nào. Chưa đầy 5% điện thoại được mua ở Ấn Độ có giá trên 450 USD. Mẫu iPhone 8 giá rẻ hơn là 900 USD cũng ngoài tầm với. Vì thế, Apple phải phụ thuộc vào các mẫu iPhone 6, 6S và SE. Chiến lược này hoạt động tốt trong giai đoạn 2014 - 2017, song doanh số bán hàng năm nay thì giảm mạnh. Một phần là vì phần cứng rẻ hơn giờ đã hơn 2 năm tuổi, bị xem là “đồ cổ” so với chuẩn smartphone.

Apple bị nhiều đối thủ quốc tế như Samsung, Xiaomi, Vivo, Oppo bỏ xa Ảnh: Bloomberg

Apple cũng rắc rối vì chính phủ Ấn Độ làm khó chuyện mở cửa hàng bán lẻ riêng. Trong khi đó, các nhà bán buôn và bán lẻ Ấn Độ thường tăng hoặc giảm giá mỗi ngày mà không có lý do, khiến người mua hàng khó chịu. Hai chuỗi bán lẻ hàng đầu cho biết doanh số iPhone đã giảm xuống 1/3 so với mức hồi tháng 1.

Thay vì hạ giá, Apple đang đàm phán với các nhà bán lẻ và ngân hàng để cung cấp giá tốt quanh năm. Apple cũng đề nghị một số cửa hàng bán lẻ tăng gấp bốn lần mục tiêu bán hàng, lên 40-50 chiếc iPhone/ngày, và có kế hoạch ngừng hợp tác với các nhà bán lẻ nhiều lần không đạt doanh số. Nhân viên bán hàng sẽ được đào tạo để hướng dẫn khách mua sử dụng thiết bị. Apple cũng có kế hoạch đại tu thương hiệu tại cửa hàng và cách trưng bày sản phẩm.

Hiện doanh nghiệp nghìn tỉ USD đầu tiên của Mỹ kỳ vọng bắt đầu mở cửa hàng riêng tại Ấn Độ vào năm sau tại New Delhi, Bengaluru và Mumbai. Song không biện pháp hay kỳ vọng nào có thể tạo ra sự khác biệt nếu Apple không cố gắng hiểu khách hàng.

Nhiều năm qua, người tiêu dùng Ấn Độ than phiền rằng Siri không thể xử lý yêu cầu của họ bằng ngôn ngữ địa phương, họ không có quyền truy cập vào Apple Pay, và Apple Maps không cung cấp tính năng chỉ đường tường tận hay xác định địa điểm ưa thích. Ngoài ra, iPhone còn không được chuộng vì điểm bán hàng lớn nhất của dòng điện thoại này là tính bảo mật dữ liệu cao, phù hợp với những người có ý thức về quyền riêng tư. Nếu không phải là fan của Apple, một khách hàng Ấn Độ bình thường không có nhiều lý do để tậu iPhone.