Bà chủ VietCoffee nơi đất Úc: Một thân khởi nghiệp, lo giúp chị em vẫn nuôi dạy con giỏi tiếng Việt

Ít ai biết, bà chủ nhãn cà phê khởi nghiệp trên đất Úc này sau bao năm bôn ba xứ người vẫn luôn gắn bó với cộng đồng, có mặt trong nhiều lễ hội của bà con kiều bào và nuôi dạy nên những người con nói tiếng Việt rất giỏi.

Bé Amy mới 13 tuổi là cô bé sinh ra tại Úc – con gái út của bà Vân Collin với ông xã Hugh người Úc (67 tuổi). Cô bé nhìn không một nét Việt nào nhưng tiếng Việt thì tròn vành, rõ chữ, nói chuyện rõ đến từng câu. Điều đó khiến chúng tôi vô cùng ngạc nhiên khi ghé thăm gia đình bà trong một chiều cuối xuân ở Perth.

Bà Vân chính thức sang Úc vào năm 2009. Khi chúng tôi ghé nhà thì đúng ngày 14.11.2025 bà sẽ có tròn 16 năm ở đất Perth này. Mối lương duyên với ông xã Hugh này là "tập 4" của cuộc đời bà nhưng nó là mối duyên nợ gắn kết bà cho đến hôm nay.

Nghe đến "tập 4" chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến câu "hồng nhan truân chuyên" thế nhưng với người phụ nữ gốc Sài Gòn này mọi thứ đều rất thoải mái, cái chất Sài Gòn "sống sao cũng được, miễn là vui" như vận rất rõ vào người bà. Người đối diện sẽ cảm thấy rất thoải mái khi nói chuyện với bà, hoặc có khi còn được bà truyền thêm năng lượng tích cực.

Trước đó, chồng cũ bà cũng là một người Úc, hai người có với nhau 2 người con trai. Cả hai trông cũng không một nét Việt nào trên khuôn mặt nhưng tiếng Việt đọc – nói thì cũng rất tuyệt vời.

Một thân khởi nghiệp cà phê Việt trên đất Úc

Lý do khởi nghiệp bằng cà phê cũng rất phụ nữ khi bà kể: "Nếu lúc đó mình đi làm thì mình sẽ không có thời gian dành cho con, ngược lại thì không thể đi làm để kiếm sống được". Thế là VietCoffee ra đời khi bà nhập các loại cà phê nổi tiếng từ VN (gia công cà phê từ Đắk Lắk) sang Úc phân phối qua các kênh: online, bán trực tiếp. Công việc tại nhà đủ giúp bà vẹn toàn được mong muốn của mình. Một lý do cũng riêng tư nữa là từ lớp 6 bà đã gắn liền với cà phê khi phụ mẹ nấu nước sôi pha cà phê bán ở đường Phổ Quang, Q.Tân Bình, TP.HCM.

Thế nhưng, mọi chuyện khởi nghiệp tất nhiên không hề bằng phẳng khi thời gian đầu, cà phê VN hoàn toàn không "có số má" bởi: "Ở quầy tại Úc có cả trăm loại cà phê khác nhau, người ta chỉ có biết là cà phê của Colombia, cà phê Ý, ít ai nghĩ đến chuyện VN cũng có cà phê", bà kể.

Chưa kể, thời điểm đó mọi thứ quá mới. Bà phải tự mình ra các cửa hàng để giới thiệu, bưng từng ly cà phê nhỏ để mời khách uống thử. Bà cố gắng thuyết phục khách về an toàn thực phẩm bởi thời điểm đó có thông tin cho rằng một sản phẩm sữa (của một nước khác) chứa chất gây hại cho sức khỏe nên khiến nhiều người Úc đắn đo.

Người phụ nữ lạ nước lạ cái, chưa từng biết lái xe hơi, một nách 2 con nơi xứ người đã từng bước thích nghi và nỗ lực tối đa để có tiền nuôi con.

Bưng từng ly cà phê mời khách, mang từng thùng cà phê đi chào bán, sự nỗ lực của người phụ nữ 36 tuổi bắt đầu có kết quả khi một số ông chủ chuỗi cửa hàng nhận ký gửi cà phê của bà. 6 tháng sau khi qua Úc, bà lấy được bằng lái, vừa chạy xe vừa dò bảng đồ để đi bán cà phê.

Chiều tối về bà tiếp tục bán online, cứ vừa trực tiếp vừa gián tiếp như thế ròng rã suốt hơn 16 năm qua để tạo nên một nền tảng, rồi được bà con truyền miệng để tạo nên thương hiệu cà phê Việt trên đất Úc như bây giờ.

Mấy ngày trước khi gặp, tôi cũng có dịp chứng kiến bà chủ Vân Collin trong bộ áo dài cùng nhân viên người Úc pha từng ly mời khách dự Lễ hội Xuân Quê hương ở Perth dùng thử ly cà phê Việt. Đó cũng là hình ảnh trong suốt mười mấy năm gắn bó cùng các hoạt động của Lãnh sự quán VN tại Tây Úc, ly cà phê của bà cũng được nhiều bè bạn quốc tế biết thêm.

Cơ duyên gắn bó với các hoạt động của cộng đồng của bà bắt đầu từ năm 2012 từ một cuộc điện thoại từ Lãnh sự quán VN.

"Khi đó chị mừng lắm, mình qua đây đơn thân độc mã. Rồi tự nhiên bây giờ lại được người bên tổng lãnh sự gọi điện nói chuyện tham gia chung các hoạt động. Thế là chị nói "anh cứ cần thì tụi em hỗ trợ", mối lương duyên từ đó bắt đầu. Để thương hiệu lan tỏa như bây giờ, bà cũng "rất cảm ơn vì cũng nhờ tổng lãnh sự và mấy anh chị em ở tổng lãnh sự quán rất nhiều".

Người thích đi giúp chuyện chị em

Giọng Nam bộ gần gũi, sang sảng vui vẻ cách trân trọng mời khách từng ly cà phê của bà như một chiếc cầu nối để quảng bá thêm sản phẩm Việt đến với bè bạn quốc tế.

Bôn ba nhiều nhưng điều thường trực nhất của bà Vân Collin chính là nụ cười. Không chỉ với các hoạt động của cộng đồng bà con kiều bào, mà trước đây còn tham gia Hội Phụ nữ VN tại Tây Úc.

Là một người qua Úc đã lâu năm, bà có nhiều hoạt động hỗ trợ giúp đỡ các chị em người Việt mới sang trong nhiều vấn đề: bạo hành gia đình, công ăn việc làm, an cư lạc nghiệp…

"Có em bị bị chồng đánh, gọi chị. Có em không biết lái xe, cũng gọi chị… Có em bị bạo hành, muốn tự vẫn mà con còn nhỏ cũng gọi chị", bà hồi tưởng đó là một trong lý do bà chỉ bán và phân phối cà phê tại Úc mà không mở chuỗi, không kinh doanh nhà hàng thức uống bởi bà muốn dành thời gian của mình cho gia đình, con cái và những hoạt động của cộng đồng, đặc biệt là những chị em mới vừa chân ướt chân ráo sang Perth, Úc.

Mục tiêu của bà và các chị em trong nhóm Hội Phụ nữ VN tại Tây Úc khi đó là trợ giúp cho các chị em phụ nữ có thêm sức mạnh, các thông tin thủ tục pháp lý của nước sở tại, chống bạo hành gia đình. Có được những điều trên thì người phụ nữ mới an cư lạc nghiệp và phát triển bản thân trong môi trường mới.

Thời gian của người phụ nữ này luôn được chia đều trong hoạt động kinh doanh và cân bằng giữa gia đình và các việc "chung chung không tên gọi".

Bà may mắn khi có ông xã Hugh cũng luôn đồng hành cùng mình trong công việc kinh doanh lẫn là hậu phương vững chắc để "ai hú là có mặt liền" trong các vụ việc giúp đỡ chị em mới sang.

Ông Hugh cũng phải thừa nhận: "Vợ tôi có cách nói chuyện ấn tượng, dễ khiến người đối diện cảm thấy vui. Đặc biệt bà xã là một thủ lĩnh một cách thật tự nhiên". Thủ lĩnh trong đối ngoại, trong công việc làm ăn bên ngoài nhưng cũng là thủ lĩnh trong gia đình, của gian bếp.

Bà Vân Collin nấu ăn rất giỏi và có rất nhiều món Việt do bà nấu khiến ông xã Hugh phải mê mẩn như: phở, gỏi cuốn, bánh mì, bành xèo...

Trước khi lấy bà, ông cũng không uống cà phê nhưng khi về chung nhà và giờ còn phụ trách công việc sổ sách, kế toán ông cũng đã bén duyên với cà phê Việt và vô cùng thích thú.

Hai con trai lớn của bà là Nam (21 tuổi) và Jake (19 tuổi) đều rất lễ phép và ngoan ngoãn. Tiếng Việt có chút thua em út Amy nhưng đều nói trôi chảy. Một trong những mục tiêu của bà là gìn giữ văn hóa nguồn cội nên bà dạy con học tiếng Việt từ nhỏ, ngoài ra hội phụ nữ của các chị em cũng hay tổ chức những Ngày VN, nấu bánh chưng, bánh tét giúp các cháu nhỏ hiểu hơn về những giá trị VN.

Chia tay gia đình bà sau khi cả nhà cùng chúc mừng năm mới bà con bằng tiếng Việt, giọng bà vẫn sang sảng mong một ngày chúng tôi có thể gặp lại nhau tại TP.HCM. Một thứ năng lượng vẫn mãi cháy trong suốt hơn 3 giờ trò chuyện và vẫn duyên dáng nữ tính của một phụ nữ VN xa xứ đã lâu nhưng vẫn rất luôn VN.