Bánh lá dừa

Ảnh: Phan Phương

Không chỉ người dân xứ dừa mới gói được bánh ngon, ai cũng có thể làm được chỉ cần đủ khéo tay. Nguyên liệu chính để làm bánh lá dừa không quá cầu kỳ, chỉ cần nếp, cơm dừa, đậu đen, đậu xanh, chuối và lá dừa để gói bánh. Phải chọn được nếp ngon, đều hạt, căng bóng, không bị vỡ, không có nhiều hạt màu vàng để bánh trắng và thơm. Khâu chuẩn bị nếp rất quan trọng sẽ quyết định độ dẻo của bánh, vì nếp phải thật dẻo thì bánh mới ngon. Nếp được rửa sạch, ngâm qua đêm, nếu muốn ăn nhanh thì chỉ cần ngâm bốn tiếng đồng hồ, đem xào với nước cốt dừa hoặc cơm dừa xay nhuyễn. Khi hạt nếp ngấm nước cốt dừa trở nên mềm, nở và hơi dính, thêm vào một ít đậu đen hoặc đậu đỏ xào chung để bánh thêm hấp dẫn, lạ miệng.

Nhân bánh có hai loại khác nhau, nhân đậu xanh hoặc chuối. Đậu xanh ngâm, đãi sạch vỏ, hấp chín với nước cốt dừa và một chút muối để hương vị thêm đậm đà. Nhân chuối thì phải chọn chuối xiêm trái to và chín mùi, nhân mới thơm và có màu tự nhiên. Để có màu đỏ đẹp, ướp đường vào chuối, đem phơi nắng 20 - 30 phút cho chuối có màu và thấm ngọt. Nếu muốn nhân đỏ mà không quá ngọt khi ăn bánh, có thể thay thế đường bằng một ít rượu trắng với chuối.

Lá dừa chính là nguyên liệu đặc trưng tạo nên hương thơm hấp dẫn và tên gọi của bánh. Phải là lá dừa non có màu trắng ngà hoặc lá dừa nước non đem phơi nắng cho lá hơi héo để dễ gói bánh và không bị rách. Thường thì phải định hình lá dừa thành dạng ống trước khi gói. Cho vào bên trong một lớp nếp, phần nhân rồi thêm nếp sao cho phủ kín hết ống bánh, gói kín phần đầu và dùng kẹp bấm cố định, sau đó cột quanh bằng dây ni lông hoặc dây lát chẻ phơi khô. Gói bánh dừa đòi hỏi sự khéo léo và cẩn thận, nếu quá chặt bánh sẽ không chín đều hoặc nếp nở dễ làm bể bánh; còn gói lỏng bánh dễ bị nhão và ngấm nước, ăn không ngon. Chuẩn bị lá dừa lót thành lớp mỏng dưới đáy nồi để tránh cháy bánh khi nấu. Nước phải ngập bánh và nấu khoảng 4 - 5 tiếng đồng hồ cho bánh chín, vớt ra để qua nước lạnh, treo lên cho ráo nước nhằm bảo quản bánh lâu hư.

Với cách gói dân dã, hình dáng nhỏ xinh, nếp dẻo nhân thơm, thoang thoảng mùi lá dừa tươi, tất cả hòa quyện tinh tế trong từng chiếc bánh như gói cả ân tình người phương Nam...