Bảo tồn ngôn ngữ 2 dân tộc Việt và Khmer

Đây là công trình do Chính phủ giao Bộ GD-ĐT chủ trì và Trường ĐH Trà Vinh thực hiện.

Bộ từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt gồm 2 bản thảo từ điển với tổng cộng khoảng 84.000 từ. Ngoài phiên bản giấy, bộ từ điển song ngữ này còn chạy trên hệ điều hành iOS, Android...

tin liên quan

Chiến sĩ biên phòng học tiếng Khmer

Để hoàn thành bộ từ điển trên, Trường ĐH Trà Vinh đã mời nhóm chuyên gia từ Bộ Giáo dục, Thanh niên và Thể thao Campuchia; Viện Hàn lâm khoa học Campuchia đến thẩm định, kiểm tra lại đầu mục từ, chỉnh sửa nội dung đối dịch, cấu trúc vĩ mô và vi mô của bản thảo. Qua nhiều cuộc hội thảo khoa học, dự án xây dựng bộ từ điển được các chuyên gia trong nước thẩm định bản thảo và tổ chức nghiệm thu cơ sở vào cuối tháng 5.2017, với kết quả “đạt yêu cầu”.

PGS-TS Nguyễn Sỹ Tuấn, thành viên hội đồng nghiệm thu, nhận định: “Dự án được tổ chức thực hiện bài bản, tập hợp nhiều chuyên gia am hiểu song ngữ Việt và Khmer tham gia. Việc triển khai dự án rất khoa học, đạt chuẩn biên soạn của từ điển hiện đại. Mục tiêu của dự án nhằm thiết thực đáp ứng nhu cầu của học sinh, sinh viên học ngôn ngữ Việt và Khmer; đặc biệt cho khoảng 1,4 triệu người Khmer Nam bộ. Ngoài ra, dự án còn có điểm mới là thêm những từ ngữ về lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật...”.

Bà Thạch Thị Dân, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Trà Vinh, cho biết: “Dự án bao gồm 4 quyển báo cáo chuyên đề nghiên cứu; 3 quyển kỷ yếu hội thảo khoa học; 3 bài báo trên tạp chí khoa học; 2 bản thảo từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt; 3 phiên bản từ điển số Việt - Khmer, Khmer - Việt, gồm: từ điển sử dụng trên điện thoại, máy tính bảng; từ điển online (cài tạm thời trên trang web của Trường ĐH Trà Vinh); từ điển cài trên máy tính (đĩa CD)… Đây là bộ từ điển được ứng dụng đa dạng trên các phương tiện”.

Cũng theo bà Dân, năm 2014, khi triển khai dự án, nhóm biên soạn bộ từ điển đã tập hợp các nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu về ngôn ngữ, các kỹ thuật viên, lập trình viên, sư sãi tại các chùa.... làm việc ngày đêm để cho ra sản phẩm đạt yêu cầu và đúng tiến độ.

Song song đó, Trường ĐH Trà Vinh còn tổ chức nhiều cuộc hội thảo để thảo luận, lấy ý kiến và đưa ra các giải pháp nhằm biên soạn bộ từ điển đạt hiệu quả với độ chính xác cao. Dự án này nhằm bảo tồn, phát huy tiếng Việt và tiếng Khmer, góp phần thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với tiếng nói, chữ viết của các dân tộc thiểu số. Đây sẽ là công cụ hữu ích giúp người dân tộc Khmer, cũng như người dân Campuchia trang bị vốn từ vựng và hiểu tiếng Việt; đồng thời giúp người Việt củng cố khả năng sử dụng tiếng Khmer và bước đầu tiếp xúc với chữ viết Khmer, giúp cho việc giáo dục song ngữ ở vùng có đông đồng bào dân tộc Khmer, hướng tới việc giảng dạy, học tập và sử dụng có hiệu quả hơn đối với tiếng nói, chữ viết Khmer…

Bộ từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt Ảnh: Hưng Tân

PGS-TS Phạm Tiết Khánh, Hiệu trưởng Trường ĐH Trà Vinh, Chủ nhiệm đề tài, cho biết những năm gần đây, Việt Nam và Campuchia thường xuyên thực hiện các chương trình trao đổi, giao lưu giữa các cơ sở giáo dục, nghiên cứu khoa học, trao đổi lưu học sinh, sinh viên… Do đó, nhu cầu giao tiếp song ngữ, nghiên cứu chuyên sâu ngôn ngữ Việt và Khmer rất cao; trong khi các công cụ hỗ trợ, giáo trình học tập cũng như tài liệu tham khảo còn hạn chế. Bộ từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt sẽ giúp cho sinh viên Campuchia cũng như sinh viên Việt Nam dễ dàng tiếp cận tiếng Việt hoặc tiếng Khmer khi học tập, nghiên cứu. Đặc biệt, bộ từ điển song ngữ phiên bản số sử dụng trên các thiết bị công nghệ như laptop, máy tính bảng, điện thoại thông minh… sẽ giúp người sử dụng tra cứu tiện lợi, không phụ thuộc không gian, thời gian.