Khi phát biểu về vị trí, vai trò của văn hóa và nền văn hóa Việt Nam, tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, nói lên bản sắc của dân tộc, văn hóa còn thì dân tộc còn…”.
Những thách thức trong thời đại kỷ nguyên số
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng trong định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030 xác định “Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”.
Như vậy, có thể khẳng định dù ở thời đại nào, thời kỳ nào thì văn hóa với một dân tộc, một đất nước có vai trò vô cùng quan trọng, là “hồn cốt”, là “bản sắc”, là “sức mạnh nội sinh”, là “động lực” để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điều này đòi hỏi phải định hình rõ văn hóa Việt Nam, có biện pháp xây dựng cũng như bảo vệ nền văn hóa đó.
 |
Đoàn viên, thanh niên có vai trò xung kích, đi đầu trong việc bảo vệ an ninh TT-VH, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Trong ảnh: Câu lạc bộ đàn tính của các bạn trẻ xã Trung Hà, H.Chiêm Hóa, Tuyên Quang |
QUAN HIỀN |
An ninh tư tưởng - văn hóa (TT-VH) là sự ổn định và phát triển bền vững của nền văn hóa, tư tưởng đúng định hướng XHCN, dựa trên nền tảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và bản sắc văn hóa dân tộc. Đó là sự phát triển bền vững của văn hóa, tư tưởng XHCN và truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố lạc hậu, lai căng.
Bảo vệ an ninh về tư tưởng và văn hóa là bảo vệ nền tư tưởng, văn hóa của chế độ XHCN, cụ thể là bảo vệ sự phát triển ổn định về tư tưởng và văn hóa đúng định hướng XHCN trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, bao gồm: bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; bảo vệ truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; bảo vệ sự đồng thuận, nhất trí về chính trị, tinh thần trong nhân dân; xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; đấu tranh có hiệu quả với các trào lưu tư tưởng, văn hóa phản động, độc hại...
Bảo vệ an ninh TT-VH là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; trong đó các cơ quan, tổ chức thuộc lĩnh vực tư tưởng, văn hóa là nòng cốt trong tổ chức xây dựng nền văn hóa dân tộc, các cơ quan an ninh là nòng cốt trong bảo vệ, chống lại sự phá hoại tư tưởng, văn hóa của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị.
Trong thời đại kỷ nguyên số, vấn đề xây dựng và bảo vệ được nền văn hóa tiên tiến, mang bản sắc riêng biệt của dân tộc đang đứng trước nhiều cơ hội thuận lợi nhưng cũng đang phải đối mặt với không ít những khó khăn, thách thức khó giải quyết. Do đó, công tác bảo vệ an ninh TT-VH hiện nay đang phải đối mặt với những thách thức cơ bản là:
Thách thức trước hết là các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị triệt để sử dụng thành tựu về khoa học, công nghệ để gia tăng các hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, chế độ; chúng kiên trì thực hiện âm mưu, chiến lược thâm độc “diễn biến hòa bình”. Nội dung chống phá trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại…, trong đó chúng coi phá hoại về nền tảng TT-VH là mặt trận quan trọng. Cách thức chủ yếu là sử dụng các phương thức liên lạc qua ứng dụng OTT tạo các hội, nhóm kín, móc nối, lôi kéo thành viên; tổ chức các lớp học trực tuyến về “xã hội dân sự”, “dân chủ nhân quyền”, phương pháp đấu tranh bất bạo động; tổ chức các diễn đàn để tác động, chuyển hóa tư tưởng của một bộ phận cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân.
Thứ hai là nhiều nội dung chương trình, phim ảnh của các dịch vụ OTT nước ngoài tràn vào Việt Nam có những nội dung phản cảm vi phạm quy định pháp luật, đạo đức, văn hóa, thuần phong, mỹ tục Việt Nam. Công tác đấu tranh phản bác, ngăn chặn các thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch có lúc, có nơi còn bị động, thiếu sắc bén, tính chiến đấu chưa cao. Trong khi đó, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật tạo hành lang pháp lý cho công tác bảo vệ an ninh văn hóa còn gặp nhiều khó khăn...
Đồng thời, thách thức cơ bản thuộc về nguyên nhân chủ quan là một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân chưa có bản lĩnh chính trị vững vàng; chưa thấm nhuần, hiểu sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; dễ dàng tin vào những quan điểm sai trái thù địch, những thông tin xấu độc vô căn cứ, tiếp nhận những quan điểm chính trị không phù hợp, văn hóa lai căng… Từ đó, vô tình trở thành những cánh tay nối dài tuyên truyền những tư tưởng, văn hóa độc hại, phá hoại an ninh TT-VH mà Đảng và nhân dân ta đang xây dựng.
Tranh thủ cơ hội để vượt qua thách thức
Nhận thức được vai trò quan trọng, có ý nghĩa sống còn của công tác bảo vệ an ninh TT-VH; đứng trước cơ hội và thách thức to lớn của kỷ nguyên số, chúng ta cần có những giải pháp đồng bộ, toàn diện để tranh thủ cơ hội và vượt qua thách thức để bảo vệ nền tư tưởng, văn hóa XHCN gắn với truyền thống và bản sắc dân tộc, với những giải pháp cơ bản sau:
Một là, các cơ quan Đảng, Nhà nước tăng cường trách nhiệm, nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ an ninh TT-VH trong tình hình mới: Tiếp tục nâng cao nhận thức trong toàn Đảng, toàn dân về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và bản sắc văn hóa dân tộc dưới nhiều hình thức; nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của phát triển văn hóa, xây dựng con người trong đổi mới và phát triển bền vững đất nước; xác định phát triển văn hóa và xây dựng con người là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền và cả hệ thống chính trị. Đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng các công nghệ đo lường hiệu quả trong hoạt động chỉ đạo, quản lý báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản. Các đơn vị chuyên trách bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch; các đơn vị bảo vệ pháp luật phối hợp chặt chẽ, hiệp đồng tác chiến, trao đổi thông tin, kết hợp nhuần nhuyễn để nâng cao hiệu quả công tác nghiệp vụ trong đấu tranh với hoạt động chống phá trên không gian mạng...
Tăng cường quản lý các sản phẩm văn hóa, thông tin, nhất là các nền tảng OTT xuyên biên giới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra; kiên quyết xử lý, yêu cầu gỡ bỏ ngay lập tức những nội dung, sản phẩm, thông tin vi phạm; phê phán các sản phẩm văn hóa có nội dung lạc hậu, lai căng không phù hợp… Kiên quyết xử lý nghiêm trước pháp luật những đối tượng trong nước có hành vi vi phạm pháp luật tạo sự răn đe và tăng tính nghiêm minh của pháp luật. Nhanh chóng hoàn thiện hệ thống pháp luật làm hành lang pháp lý hữu hiệu cho công tác bảo vệ an ninh TT-VH.
Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút các tập đoàn, công ty công nghệ tham gia phát triển hệ thống hạ tầng dịch vụ OTT, các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật trong việc xây dựng, phát triển các sản phẩm số, quảng bá các phim, ảnh tuyên truyền sự kiện chính trị, lịch sử, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, các sản phẩm văn hóa trên nền tảng số. Tăng cường nguồn lực, nhân lực cho mục tiêu tự chủ về an ninh mạng, xây dựng nền công nghiệp an ninh mạng để đảm bảo phục vụ tuyên truyền chính trị và văn hóa trên không gian mạng ở nước ta...
Hai là, nâng cao nhận thức của người dân, nhận thức và trách nhiệm của doanh nghiệp trong xây dựng và bảo vệ nền TT-VH VN. Nâng cao ý thức cảnh giác, tăng cường tiếp nhận thông tin tích cực, tạo “sức đề kháng” trước những luận điệu, thông tin xấu độc vô căn cứ, tuyên truyền phá hoại nền tảng tư tưởng, văn hóa VN, phá hoại đại đoàn kết dân tộc; góp phần xây dựng văn hóa ứng xử lành mạnh trong xã hội, phát huy những giá trị tích cực về thuần phong, mỹ tục trong gia đình và xã hội Việt Nam.
Ba là, phát huy vai trò xung kích, đi đầu của đoàn viên, thanh niên trong bảo vệ an ninh TT-VH: Tích cực học tập nâng cao trình độ để có bản lĩnh chính trị vững vàng, nhận thức được tầm quan trọng của an ninh TT-VH và trách nhiệm của bản thân trong bảo vệ an ninh TT-VH. Đoàn viên, thanh niên phải là những người xung kích trong việc phát hiện âm mưu, thủ đoạn, nội dung, phương thức chống phá của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị; và nắm vững những luận cứ để trực tiếp và tổ chức đấu tranh phản bác lại những quan điểm sai trái thù địch đó…
(*) Trích tham luận tại hội thảo “Không gian mạng và sứ mệnh bảo vệ biên cương văn hóa tư tưởng của tuổi trẻ”
Bình luận (0)