Bảo vệ ATM

Sau hàng loạt vụ máy ATM bị tội phạm tấn công, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã đưa ra dự thảo quy định về vấn đề này.

Quy định về tiêu chuẩn thẻ ATM trong quy trình rút tiền chưa thống nhất - ảnh: Đ.N.Thạch

Cần có công ty làm dịch vụ nạp tiền Để khắc phục tình trạng máy thường xuyên bị hết tiền như hiện nay, theo lãnh đạo một NH cổ phần tại Hà Nội, về lâu về dài cần phải có những công ty trung gian, chuyên nghiệp đứng ra nhận dịch vụ nạp tiền thay cho các NH. Việc này được nhiều nước thực hiện rất hiệu quả nhưng ở Việt Nam mới thấy có VNBC nạp cho NH Đông Á. Nếu phát triển được các công ty chuyên nghiệp lo dịch vụ này sẽ gánh bớt được gánh nặng chi phí cho NH, tình trạng ATM hết tiền cũng sẽ giảm. Hiện nay, 10 NH đi 10 xe nạp nên chi phí tốn kém.

Trước hàng loạt các vụ tội phạm tấn công máy ATM, hầu hết các ngân hàng (NH) đều tiến hành rà soát, khảo sát lại vị trí đặt máy. Những nơi được đánh giá không an toàn, biện pháp giải quyết là di dời sang vị trí khác; những nơi chưa đủ độ yên tâm thì thời gian hoạt động của ATM được "co" lại đến 22 giờ... Nhiều NH cũng tự trang bị thêm các công cụ hỗ trợ khác để tăng cường an toàn cho máy ATM và chủ thẻ sau khi rút tiền, giao dịch tại máy. Đơn cử như chủ thẻ Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) khi bước vào buồng ATM phải quẹt thẻ để mở cửa, cửa sẽ đóng lại khi khách hàng đang giao dịch. ACB cũng trang bị gương cho 350 ATM để khách hàng có thể quan sát phía sau khi giao dịch.

Còn nhiều điểm chưa khả thi

Vào cuộc chống tội phạm ATM, NHNN mới đưa ra Dự thảo quy định và hướng dẫn về việc trang bị, quản lý, vận hành, đảm bảo an toàn hoạt động máy giao dịch tự động. Tuy nhiên, nhiều quy định trong dự thảo được đánh giá là thiếu khả thi.

Cụ thể, theo dự thảo, khách hàng không được che mặt hoặc ngăn ngừa camera giám sát ghi lại nhận diện của mình khi sử dụng ATM. Các giao dịch vi phạm quy định này bị coi là có dấu hiệu gian lận. Ngân hàng có quyền từ chối thực hiện giao dịch hoặc tạm ngừng cung cấp dịch vụ để xác minh. Trưởng phòng thẻ ATM của ngân hàng thương mại N. cho biết, quy định này chỉ làm khó người ngay, chứ không ngăn ngừa được kẻ gian. Bởi theo cách thức của bọn tội phạm thực hiện trong thời gian qua, chúng thường có người quan sát trước vị trí đặt camera, khi cài các thiết bị đọc trộm dữ liệu khách hàng cũng chỉ mất 15 phút.

Quy định thời gian xử lý khiếu nại Quy định thời gian xử lý khiếu nại tối đa 7 ngày (kể từ ngày nhận khiếu nại khách hàng) đối với giao dịch nội mạng ATM và 12 ngày đối với giao dịch ngoại mạng theo nhiều chuyên gia là quá dài. Như vậy, chủ thẻ sẽ có tâm lý sử dụng ATM của NH phát hành thẻ, vừa không mất phí rút ngoại mạng, vừa rút ngắn thời gian khi có khiếu nại. Đặc biệt những khiếu nại rơi vào đối tượng là công nhân, nhân viên sống từ tiền lương mà thời gian giải quyết 7 và 12 ngày sẽ gây khó khăn cho cuộc sống của họ. Trong khi theo hầu hết các NH, thời gian giải quyết khiếu nại của khách hàng có khi chỉ trong ngày với nội mạng. Nếu đưa ra thời gian 7 và 12 ngày dù là tối đa nhưng các NH cũng sẽ căn cứ vào quỹ thời gian đó mới giải quyết cho chủ thẻ.

Đối với các NH có hệ thống máy ATM nhiều, nhân viên ở trung tâm cũng khó có thể phát hiện ra ngay được hành vi che camera trong khoảng thời gian ngắn ngủi. Quan trọng hơn, trong thời buổi cạnh tranh trên thị trường thẻ diễn ra gay gắt, NH ngưng cung cấp dịch vụ chỉ vì chủ thẻ không mở mũ, khẩu trang ra sẽ khiến NH tự làm khó mình. Ngay cả trong trường hợp camera có ghi hình thì NH cũng không đủ người túc trực thường xuyên để nhắc họ cởi những đồ đấy ra.

Hiện mới chỉ có Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) dán thông báo yêu cầu khách hàng phải bỏ mũ, khẩu trang ra trước khi giao dịch, nhưng đại diện ngân hàng này cho biết: “Eximbank phải có nhiều đội tuần tra tại chỗ và di động đi các máy ATM để kiểm tra thường xuyên. Khi chủ thẻ bước vào cột ATM mà không bỏ khẩu trang, nón ra thì nhân viên tại chỗ sẽ nhắc nhở. Trường hợp ở cột máy ATM đó không có nhân viên, nhân viên trực ở trung tâm phát hiện qua camera sẽ báo cho đội tuần tra gần nhất đến trụ ATM để nhắc chủ thẻ”.

Thiếu thống nhất

Liên quan đến quy định về tiêu chuẩn thẻ ATM, dự thảo quy định ATM phải trả tiền trước, trả thẻ sau. Trong trường hợp trả thẻ trước, thời gian tối đa máy nhả tiền không được quá 60 giây. Theo bà Nguyễn Tú Anh - Tổng giám đốc Công ty cổ phần dịch vụ thẻ Smartlink, sự thiếu thống nhất này sẽ gây nhiều khó khăn cho khách hàng. Bởi khi rút tiền ở máy này thì nhả tiền trước, sang máy khác nhả tiền sau, không tạo thành thói quen khi giao dịch và rất dễ khiến khách hàng quên thẻ. Dự thảo cần có sự thống nhất lại để tạo cho khách hàng thói quen.

Quy định tối đa 4 giờ phải bơm tiền cho ATM trong ngày làm việc, theo bà Tú Anh sẽ không ít ngân hàng gặp khó khăn do hệ thống hạ tầng kỹ thuật chưa hiện đại, nguồn nhân lực mỏng nên rất khó đảm bảo phục vụ được 24/24 cho khách hàng.

7 lo ngại của người sử dụng thẻ ATM 1. Không tìm được máy ATM của ngân hàng chấp nhận thẻ khi cần tiền đột xuất. 2. Mất xe máy khi vào bên trong buồng đặt máy ATM giao dịch. 3. Máy ATM hết tiền, ngưng hoạt động, nuốt thẻ. 4. Máy không nhả tiền trong khi tài khoản bị trừ, khiếu nại phải mất thời gian mới được trả tiền lại tài khoản. 5. Bị cướp khi vừa rút tiền xong. 6. Bị ăn cắp thông tin trên thẻ, lộ số PIN, sau đó mất tiền trong tài khoản. 7. Sự cố rò rỉ điện.

Thanh Xuân - Anh Vũ