Bí ẩn từ những số áo cầu thủ: Số áo nào 'ngon' nhất?

Về mặt lịch sử, HLV Herbert Chapman (dẫn dắt Arsenal trong giai đoạn 1925 - 1934) được đa số các nhà nghiên cứu thừa nhận là cha đẻ của số áo. Ông nghĩ ra số áo trong thập niên 1920 trước tiên là để phục vụ việc huấn luyện. Đến năm 1928, số áo chính thức xuất hiện lần đầu tiên ở châu Âu. Lần đầu tiên số áo xuất hiện (nhưng thay đổi linh động) ở World Cup là năm 1950.

Ban đầu, số áo gắn chặt với vị trí thi đấu: thủ môn số 1, hậu vệ phải số 2, hậu vệ trái số 3... Đấy là vì HLV Chapman dùng sơ đồ chiến thuật 2-3-5 và ông phân phát số áo từ dưới lên trên, từ phải qua trái. Sơ đồ chiến thuật thay đổi qua các thời kỳ, nên mối tương quan giữa vị trí và số áo cũng thay đổi theo. Dù sao đi nữa, những số áo ít biến động nhất là 1 (thủ môn), 2 (hậu vệ phải), 7 (tiền vệ phải), 10 (tiền vệ công ở khu trung lộ) và 9 (tiền đạo đứng cao nhất trong đội hình).

Trước đây, các cầu thủ ra sân trong đội hình chính thường chọn số áo từ 1 đến 11 (số áo lớn hơn 11 là của các cầu thủ dự bị). Đấy là lý do vì sao không thể ghi tên cầu thủ lên lưng áo. Chỉ từ năm 1993, nước Anh mới yêu cầu các đội công bố số áo cố định cho từng cầu thủ trong danh sách mỗi mùa. Sau đó, phần còn lại của châu Âu cũng áp dụng theo. Vì đã có số áo cố định nên tên cầu thủ được in thêm, và các số áo trên 11 bắt đầu phổ biến.

Suốt một thời gian dài, vị trí tiền vệ công ở trung lộ là quan trọng nhất trong bóng đá đỉnh cao. Cầu thủ đứng ở vị trí này phải có kỹ thuật điêu luyện để xoay trở trong đám đông hoặc cầm bóng đột phá, chơi sáng tạo để kiến thiết cơ hội ghi bàn và bản thân phải có khả năng ghi bàn. Như đã nêu, các cầu thủ này mặc áo số 10. Đội nào có “số 10” ưu việt hơn thì sẽ thắng. Ít ra, đấy là cảm nhận chung của người xem. Khi FIFA tổ chức bình chọn “Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới trong thế kỷ 20” qua internet vào năm 2000, 3 trong 4 cầu thủ về nhất là những số 10 (Diego Maradona, Pele, Roberto Baggio). “Số 10” xuất sắc như Ferenc Puskas, Zico, Michel Platini, Enzo Scifo, Gheorghe Hagi, Michael Laudrup, Zvonimir Boban, Luka Modric... thì không kể siết.

Chiếc áo số 7 của David Beckham luôn “đắt giá”

Có người cho rằng hậu vệ William Gallas của Arsenal mang áo số 10 là một trong những câu chuyện “điên rồ” nhất về số áo. Thì ra, HLV Arsene Wenger cho rằng không ai có thể tiến gần đến đẳng cấp của “số 10” Dennis Bergkamp. Ông thà trao chiếc áo số 10 cho một hậu vệ, sau khi chia tay Bergkamp!

Vì sao Pele là tiền đạo mà lại mặc áo số 10? Trong một cuộc họp kỹ thuật ngay trước VCK World Cup 1958, Ban huấn luyện Brazil vắng mặt. Đồng nghiệp của họ ở đội Uruguay làm thay, khi FIFA đề nghị các đội bổ sung số áo. Phía Uruguay “chơi khăm” Brazil: ghi số 10 cho cầu thủ nhỏ nhất, chưa được biết đến, trong đội Brazil. Trên thực tế, Pele (mới 17 tuổi) quả chưa được thi đấu trong những trận đầu. Cơ hội chỉ đến với ông sau một nỗi thất vọng cùng cực: Brazil hòa Anh 0-0 (đấy là lần đầu tiên tỷ số 0-0 xuất hiện ở World Cup) và lập tức thay đổi toàn bộ hàng công ở trận kế tiếp. Phần còn lại là cả một lịch sử mà ai cũng biết.

Khổ nỗi, vai trò “số 10” trong bóng đá đỉnh cao ngày càng trở nên khó khăn vì sự hóa giải của đối phương (phá luôn dễ hơn). Cách tấn công trung lộ trở nên khó khăn hơn và người ta phải tấn công biên nhiều hơn. Mặt khác, cách chơi thực dụng ngày càng phổ biến. Đá sao, miễn ghi bàn là được! Thế là “số 7” và “số 9” bắt đầu lên giá. “Số 9” là vị trí tiền đạo cao nhất. Quá dễ hiểu, khi cầu thủ ghi bàn luôn được thiên hạ chú ý nhiều hơn cả.

Thế còn “số 7”? Đấy là tiền vệ/tiền đạo phải (tùy sơ đồ chiến thuật). Đối trọng là “số 11” ở cánh trái. Trên nguyên tắc, cầu thủ thuận chân nào thì thường đá ở cánh nấy. Bàn về chuyên môn, có khi cầu thủ thuận chân trái mà chơi bên phải thì càng hay, bởi anh ta sẽ trở nên nguy hiểm với những pha cầm bóng đột phá từ biên vào trung lộ. Nhưng đấy chỉ là vấn đề chuyên môn thuần túy, và còn tùy vào trường hợp cụ thể. Số đông thì vẫn phải theo nguyên tắc. Mà tất nhiên, cầu thủ thuận chân phải luôn nhiều hơn cầu thủ thuận chân trái. Thế là Garrincha, George Best được nhắc lại trong khi David Beckham, Cristiano Ronaldo lên giá vùn vụt!

Tiền đạo người Chile Ivan Zamorano thất vọng về chuyện không được mang áo số 9 tại Inter Milan, đến nỗi anh phải xin số 18 chỉ để thêm dấu + nhỏ vào giữa 2 chữ số. Hồi Andriy Shevchenko nổi đình nổi đám, đội nào muốn mua được anh thì trước tiên phải có sẵn chỗ trống cho áo số 7.