Bị cáo Đinh La Thăng xin lỗi Đảng, nhân dân

Chiều 13.1, phiên tòa xét xử các bị cáo trong vụ án "cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và "tham ô tài sản" xảy ra tại Tập đoàn dầu khí VN (PVN) và Tổng công ty cổ phần xây lắp dầu khí VN (PVC) tiếp tục với phần tự bào chữa của các bị cáo Đinh La Thăng, nguyên Chủ tịch HĐTV PVN và Trịnh Xuân Thanh, nguyên Chủ tịch PVC.

Trong phần tự bào chữa kéo dài hơn 1 giờ, bị cáo Đinh La Thăng dành khá nhiều thời gian để cảm ơn HĐXX, cơ quan điều tra... Bị cáo Thăng đánh giá phiên tòa diễn ra theo đúng tinh thần cải cách tư pháp và bản thân đã rất lắng nghe, hoàn toàn tôn trọng bản luận tội của Viện KSND. Tuy nhiên, bị cáo bày tỏ “sau khi nghe bản luận tội đã rất băn khoăn, rất buồn và không thể ngủ nổi vì quá nặng nề”. Bị cáo Đinh La Thăng thừa nhận với vai trò Chủ tịch HĐTV PVN đã thiếu kiểm tra, giám sát, không phát hiện kịp thời những vi phạm, khuyết điểm của cấp dưới. Bị cáo chưa làm tròn trách nhiệm, dẫn đến các cơ quan, đơn vị, cá nhân có sai phạm và nhiều cá nhân vi phạm pháp luật, bị đưa ra truy tố tại phiên tòa này.

“Trách nhiệm bị cáo xin nhận theo đúng khai nhận của mình. Bị cáo nhận trách nhiệm cho các bị cáo khác, từ anh Phùng Đình Thực trở xuống”, bị cáo Đinh La Thăng nói.

Đề cập đến hành vi của mình theo như cáo trạng và bản luận tội của Viện KSND trước đó, bị cáo Đinh La Thăng đề nghị HĐXX xem xét trong bối cảnh tổng thể chứ không riêng dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, nơi diễn ra hành vi sai phạm của các bị cáo trong vụ án. Bị cáo cũng khẳng định PVN đã nhiều lần chỉ định thầu cho các đơn vị thành viên. Bị cáo Đinh La Thăng cũng phủ nhận vai trò của mình trong việc chỉ đạo ký hợp đồng 33 cũng như chỉ đạo chuyển tiền tạm ứng cho PVC dẫn đến chi tiêu trái mục đích. “Bị cáo không có ý đổ lỗi mà trình bày thực tế dự án. Việc ký kết hợp đồng không thuộc trách nhiệm của HĐTV hay ban lãnh đạo PVN mà là trách nhiệm của chủ đầu tư ký hợp đồng triển khai”, bị cáo Thăng trình bày và cho rằng trách nhiệm đối với hợp đồng 33 thuộc về PVPower, thành viên của PVC. Bị cáo Thăng nhiều lần khẳng định bản thân và các bị cáo bị truy tố về tội cố ý làm trái, không có bất cứ tư lợi cá nhân nào thông qua hành vi của mình.

Cuối phần tự bào chữa, bị cáo Thăng đã gửi lời xin lỗi tới Đảng, nhân dân và người lao động PVN. Bị cáo còn trình bày, ngoài vụ án này còn bị cáo buộc cố ý làm trái trong vụ án khác trong khi hoàn cảnh gia đình khó khăn: bản thân mắc nhiều bệnh, bố mắc bệnh hiểm nghèo, có một người con phát triển không bình thường, rất cần sự chăm sóc của bố mẹ. Bị cáo mong muốn làm sao chấp hành án, trước khi chết thì được ra tù để được chết tại nhà mình, trong vòng tay người thân.

Trong phần bào chữa trước tòa, bị cáo Trịnh Xuân Thanh bật khóc khi nhắc đến gia đình, vợ con cũng như các bị cáo trong vụ án. Bị cáo Trịnh Xuân Thanh trình bày: “Tôi thấy mình có lỗi với anh Thăng, với các anh lãnh đạo trong tập đoàn”. Không đưa thêm được những luận điểm mới so với các phiên tòa trước, song bị cáo Trịnh Xuân Thanh khẳng định mình không cố ý làm trái mà chỉ không làm tròn trách nhiệm khi không đọc kỹ hợp đồng EPC số 33. Bị cáo cũng cho rằng, PVC là cơ quan nhà nước làm việc theo pháp luật, có điều lệ quy chế rõ ràng, nên không thể quy kết việc bị cáo chỉ đạo cho người khác thực hiện ký hợp đồng, hay sử dụng tiền tạm ứng. “Các cơ quan tố tụng quy kết bị cáo chỉ đạo chuyển tiền nhưng không có bằng chứng nào thể hiện điều này, mong HĐXX làm rõ bị cáo chỉ đạo bằng cách nào, thể hiện ở đâu”, bị cáo Thanh đề nghị.

Đối với tội tham ô tài sản, bị cáo Trịnh Xuân Thanh cho rằng mình có bằng chứng ngoại phạm trong việc nhận 4 tỉ đồng, lời khai các nhân chứng, người liên quan không rõ ràng, nên không thấy tâm phục khẩu phục theo cáo buộc.

Cũng trong phiên xét xử chiều 13.1, bào chữa cho bị cáo Nguyễn Quốc Khánh, nguyên Phó tổng giám đốc PVN, luật sư Nguyễn Chiến nêu quan điểm cho rằng trên cơ sở đánh giá tổng thể vụ án, hành vi, tính chất phạm tội thì các bị cáo tại PVN cần được xem xét tội danh thiếu trách nhiệm hơn là tội cố ý làm trái như cáo buộc. Theo luật sư Chiến, bị cáo Nguyễn Quốc Khánh bị Viện KSND đề nghị mức án 10 - 11 năm tù về tội cố ý làm trái quy định gây hậu quả nghiêm trọng là quá nặng và không phù hợp với hành vi thực tế. Bị cáo này cũng không có bất cứ hành vi tư lợi, hay chiếm đoạt tiền của nhà nước.

“Ngay từ giai đoạn điều tra, ông Khánh đang là đại biểu Quốc hội đã hợp tác đầy đủ với cơ quan công an, không hề trốn tránh trách nhiệm, đây phải được xem là những tình tiết giảm nhẹ khi thành khẩn và tích cực giúp cơ quan tố tụng. Song cáo buộc của cơ quan công tố nói bị cáo chỉ nhận một phần trách nhiệm, quanh co chối tội, là không công bằng với bị cáo”, luật sư Chiến nói.

Luật sư Nguyễn Chiến cho rằng dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 hiện vẫn chưa hoàn thành, chưa quyết toán nên cách tính thiệt hại như trong vụ án liệu có phù hợp. Việc Viện KSND đã tính toán chậm tiến độ thành thiệt hại, sẽ tạo một án lệ là tất cả các dự án chậm tiến độ sẽ bị truy tố hết. “Chúng tôi mong rằng đây là vụ án quan trọng khởi đầu cho cải cách tư pháp thì phải có sự chuẩn mực, phải theo nguyên tắc thiệt hại, người gây ra thiệt hại phải có lỗi chứ không thể buộc bị cáo phải bồi thường thiệt hại trong tương lai”, luật sư kiến nghị.

“Đá bóng” trách nhiệm Hợp đồng EPC số 33 Trước đó, trong phiên xét xử buổi sáng, luật sư Lê Đình Ứng, bào chữa cho bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, nguyên Phó tổng giám đốc PVN, cho rằng mức đề nghị của Viện KSND đối với thân chủ mình là quá nặng, thiếu tính thuyết phục. Luật sư Ứng nêu dẫn chứng: chủ trương xây dựng dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 đã được lập trước khi bị cáo Nguyễn Xuân Sơn về PVN, thực chất được lập từ trước năm 2010 (điều này đã được bị cáo Đinh La Thăng xác nhận). Cuối tháng 11.2010, bị cáo Sơn mới chuyển về PVN. Do đó, bị cáo không thể tham gia bất kỳ quá trình đàm phán, phê duyệt, chỉ định thầu hay thay đổi công nghệ lò hơi trong dự án này. Luật sư cũng cho rằng, dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 đã được HĐTV và Chủ tịch HĐTV của PVN phân công cho bị cáo Nguyễn Quốc Khánh (nguyên Phó tổng giám đốc chuyên trách về Ban Điện) phụ trách, theo dõi, chỉ đạo. Hợp đồng EPC số 33 và hợp đồng chuyển giao chủ thể 4194 cũng do bị cáo Nguyễn Quốc Khánh ký. Do đó, theo luật sư Ứng, các vấn đề liên quan đến hợp đồng EPC số 33 không cần thiết phải báo cáo với bị cáo Nguyễn Xuân Sơn vì không phải là người phụ trách trực tiếp. Đối với hành vi bị cáo Nguyễn Xuân Sơn chỉ đạo tạm ứng vốn và nhắc nhở Ban Quản lý dự án chuyển tiền cho PVC, luật sư Ứng cho rằng, tại điều 6.2 của Quy chế quản lý và sử dụng quỹ đầu tư phát triển của PVN, sau khi nhận được kế hoạch cấp vốn hàng quý do Ban quản lý dự án trình, chậm nhất sau 7 ngày Tổng công ty phải cấp vốn cho Ban quản lý dự án để thanh toán cho nhà thầu. Điều 5 của Quy chế còn quy định, Ban quản lý dự án còn có trách nhiệm quản lý, sử dụng vốn đúng mục đích, đúng chế độ quản lý tài chính hiện hành và hiệu quả vốn đầu tư cho dự án. Từ đó, luật sư xác định, việc quản lý sử dụng số tiền tạm ứng này Ban Quản lý dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 phải hoàn toàn chịu trách nhiệm vì đã được HĐTV và Tổng giám đốc giao nhiệm vụ và ủy quyền thay mặt chủ đầu tư là PVN quản lý phần vốn này.