Ngày 15.8, Bộ KH-CN đã ban hành Thông tư số 18/2023/TT-BKHCN về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế Giải thưởng Tạ Quang Bửu (quy chế được ban hành kèm theo Thông tư số 01/2015/TTBKHCN ngày 12.1.2015 của Bộ trưởng Bộ KH-CN). Nhiều nội dung của Thông tư 01 được sửa đổi, bổ sung, trong đó đáng chú ý có việc bổ sung thêm 2 lĩnh vực là khoa học xã hội và nhân văn vào phạm vi xét của giải thưởng.
Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2022
MAI HÀ
Theo thông tư cũ, giải thưởng được xét tặng trong nghiên cứu cơ bản ở 4 lĩnh vực, gồm: khoa học tự nhiên (toán học, khoa học máy tính và thông tin, vật lý, hóa học, các khoa học trái đất và môi trường liên quan, sinh học, khoa học tự nhiên khác), khoa học kỹ thuật và công nghệ; khoa học y, dược; khoa học nông nghiệp.
Ngoài ra, Thông tư 18 còn điều chỉnh nhiều nội dung khác, như nêu rõ nhà khoa học có quốc tịch Việt Nam chứ không chỉ chung chung là "nhà khoa học", hoặc bổ sung quyền lợi cho người được nhận giải thưởng… Với thông tư mới ban hành, số lượng giải thưởng cũng được nâng lên. Trước đây chỉ là tối đa 3 giải thưởng chính, nay là tối đa 5 giải thưởng chính; trước đây tối đa 1 giải thưởng trẻ, nay tối đa là 3.
Về tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục xét tặng giải thưởng, thông tư mới bổ sung thêm 4 điều liên quan tới hội đồng giải thưởng: nguyên tắc làm việc, phương thức làm việc, trách nhiệm của các thành viên hội đồng, quyền của các thành viên hội đồng.
Chẳng hạn như về nguyên tắc, hội đồng xét tặng giải thưởng thảo luận dân chủ, khách quan, khoa học. Hội đồng bỏ phiếu lựa chọn nhà khoa học trên cơ sở tham khảo kết quả đánh giá, đề xuất của các hội đồng khoa học ngành và các tài liệu liên quan; đề nghị Bộ trưởng Bộ KH-CN tặng giải thưởng.
Nhà khoa học được lựa chọn để đề nghị bộ trưởng tặng giải thưởng phải có tỷ lệ phiếu đề nghị tặng giải thưởng từ 70% trở lên tính trên tổng số thành viên của hội đồng (nếu thành viên hội đồng vắng mặt thì lấy ý kiến bằng văn bản). Trường hợp các nhà khoa học nhận được tỷ lệ phiếu đề nghị tặng giải thưởng ngang nhau và vượt quá cơ cấu giải thưởng thì chủ tịch hội đồng xét tặng giải thưởng sẽ lựa chọn nhà khoa học.
Giải thưởng Tạ Quang Bửu là giải thưởng của Bộ KH-CN, được tổ chức hằng năm nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản, góp phần thúc đẩy khoa học công nghệ Việt Nam hội nhập và phát triển.
Tuy chỉ là một giải thưởng cấp bộ, nhưng theo đánh giá của giới khoa học Việt Nam, trong hệ thống giải thưởng của nhà nước dành cho khoa học trong nước, Giải thưởng Tạ Quang Bửu được coi là danh giá chỉ sau Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước (cả 2 giải thưởng đều là cấp quốc gia).
Bình luận (0)