Bộ trưởng Công an: Không có chuyện 'cấp thẻ căn cước khiến công dân bị theo dõi'

Chia sẻ về sửa đổi luật CCCD tại thảo luận tổ sáng 10.6, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, ban soạn thảo xác định mục tiêu dự luật tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. 

T.THƯỜNG

Thứ hai là bảo vệ nhân dân, không để ai bị xâm phạm về đời tư cá nhân, không ai có thể xâm nhập vào lấy dữ liệu từ Trung tâm Dữ liệu cá nhân.

“Trước đây chúng tôi rất vất vả, người già đi lạc, người tâm thần, trẻ em đi lạc không biết là ai, ở đâu, hay người đi đường bị sự cố, tai nạn giao thông không biết là ai, nhưng bây giờ với quản lý cơ sở dữ liệu dân cư thì biết được. Rất tốt cho việc tìm các cụ già đi lạc, trẻ em, chủ yếu bảo vệ người yếu thế”, ông Tô Lâm nói.

Lãnh đạo Bộ Công an cho biết, trên thực tế, con số "bị bỏ lại phía sau" có thể lên đến hàng triệu người, do không được thống kê bao giờ vì không có căn cước, hộ khẩu, không có ai quản lý.

Tư lệnh ngành công an chia sẻ: "Đây là con số rất đáng buồn. Vùng sâu, vùng xa có những người chưa bao giờ đi ra khỏi bản làng, thôn ấp, chủ yếu là người yếu thế, người già không nơi nương tựa, ốm đau bệnh tật, không có nhu cầu kết nối xã hội, chưa từng được chụp ảnh. Có cụ già 70 tuổi chưa bao giờ được chụp ảnh thẻ xúc động lắm, họ nói nay mai, có chuyện gì thì đây sẽ là ảnh thờ của họ".

Thậm chí, ngay tại Hà Nội, TP.HCM cũng có hàng trăm nghìn người đến đây sinh sống, từ cậu bé đánh giày, bán hàng rong, làm thuê làm mướn. "Họ cũng phát triển lên, tình yêu đẹp, có gia đình, sinh con đẻ cái. Nhưng các cháu sinh ra cũng có số phận giống bố mẹ, không có hộ khẩu, không có giấy tờ, không được đi học vì không có giấy khai sinh. Lớn lên lại tiếp tục đánh giày, lại rơi vào cuộc sống rất khó khăn", ông Tô Lâm nói.

Theo ông, vài trăm nghìn người như thế tại Hà Nội, TP.HCM qua dịch Covid-19 đã phát hiện ra, vì họ không có chỗ ở cố định, thậm chí đến lúc cứu trợ họ cũng nói không có bếp, làm ngày nào ăn ngày đó, cuộc sống rất khó khăn. Số lượng này không phải ít, cá biệt, vùng nào cũng có hoàn cảnh như vậy. Việc quản lý dữ liệu dân cư và cấp CCCD sẽ giúp cho số lượng đông đảo những người yếu thế này.

Thứ ba là quản lý xã hội, với giao dịch điện tử hiện nay nhiều người nói không nghĩ người dân, doanh nghiệp được tạo thuận lợi như vậy. Trước đây nghĩ một cửa đã thuận lợi lắm rồi, nhưng bây giờ còn không có cửa nào, vì quản lý tận gốc, người dân có địa vị pháp lý, danh tính rõ ràng. Một cửa bây giờ dần đi vào dĩ vãng, vì ngồi nhà vẫn làm thủ tục được với cơ quan nhà nước. 

"Bộ Công an có 245 thủ tục hành chính thì đều đã thực hiện online, từ cấp hộ chiếu. So sánh cảnh dân xếp hàng đi làm hộ chiếu cả tập hồ sơ từ xác nhận của công an phường trước đây…, giờ thì rất tiện", Bộ trưởng Bộ Công an nêu.

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, một số người bị tước một số quyền công dân nhưng vẫn có căn cước, vẫn có quyền sở hữu tài sản, đăng ký chủ nhà, chủ đất, chủ xe ô tô… Ví dụ như, người trong trại giam đi cải tạo một thời gian nhưng vẫn có quyền cư trú, căn cước vẫn còn. Hay người dưới 14 tuổi nếu đủ điều kiện vẫn cấp được. Em bé từ khi mới sinh ra đã được cấp hộ chiếu, đi nước ngoài theo bố mẹ, bây giờ sinh ra đã có định danh điện tử thể chế hóa từ giấy khai sinh.

"Trước đây, giấy khai sinh là giấy tờ duy nhất chứng minh để lên máy bay, nảy sinh nhiều chuyện dở khóc, dở cười là mượn giấy khai sinh, khai mất giấy khai sinh để lên máy bay... Vừa rồi làm với ngành giáo dục vô cùng thuận lợi cho các cháu đi thi. Chúng tôi có thể cung cấp cho ngành giáo dục năm nay xã này có bao nhiêu cháu đi học, số lượng nam, nữ…, chủ động được về dữ liệu", Bộ trưởng Tô Lâm cho hay.

Người gốc Việt đang cư trú tại Việt Nam được cấp giấy chứng nhận căn cước

Với đối tượng người gốc Việt đang cư trú tại Việt Nam, họ được xã hội thừa nhận, có quyền giao dịch thì phải có giấy tờ. Họ không có quốc tịch, hộ chiếu, không có chứng minh hay căn cước. Chúng tôi cấp giấy chứng nhận căn cước cho họ. Người nước ngoài nếu nhập tịch sống lâu dài tại Việt Nam cũng được cấp CCCD.

Tích hợp thông tin vào thẻ căn cước sẽ có báo cáo. Phấn đấu đến trước ngày 30.7, mọi người dân đều có thẻ CCCD. Hiện đã có 19/63 tỉnh hoàn thành 100%, tỉnh nào cũng hoàn thành thì cả nước hoàn thành. Trong đó vẫn có tỷ lệ sai sót, nhưng sẽ chỉnh sửa với mục tiêu dữ liệu "đúng, đủ, sạch, sống".

"Sắp tới không phải tổng điều tra dân số, tiết kiệm được 1.500 tỉ đồng. Chúng tôi làm CCCD và dữ liệu dân cư hết có 3.000 tỉ đồng, không bao giờ phải làm lại. Còn nếu tiết kiệm cho các bộ, ngành và người dân thì hàng trăm nghìn tỉ đồng.

Ví dụ, kết nối dữ liệu bảo hiểm y tế, tiết kiệm cả trăm triệu USD. Chi phí cấp giấy phép lái xe là 135.000 đồng, chi phí cấp chứng chỉ văn bằng 5.000 - 10.000 đồng…, người dân phải bỏ ra rất nhiều tiền nhưng nay không phải bỏ nữa", ông Lâm nói và khẳng định sẽ tiết kiệm được cho xã hội, Chính phủ, Nhà nước rất nhiều tiền, giảm quản lý, giảm biên chế.

Đặc biệt, theo ông, CCCD không chỉ dùng trong nước mà có thể đi cả nước ngoài. Ví dụ như châu Âu, giữa các nước không cần hộ chiếu; với ASEAN hiện không cần visa nhưng đang phấn đấu sẽ không cần hộ chiếu mà chỉ cần CCCD để đi lại giữa các nước. Việt Nam là một trong số ít các nước dùng QR Code và chip, chứa rất nhiều thông tin và đáp ứng nhu cầu phát triển.

"Sắp tới kiến nghị trong luật CCCD bỏ cả vân tay, định dạng. Nếu đưa vào công nghệ quản lý không ai trùng với ai, không phải lo sửa đổi sắc đẹp có ảnh hưởng không", Bộ trưởng Tô Lâm nêu.

Đặc biệt, lãnh đạo Bộ Công an cũng cho biết, "một số thế lực phản động cho rằng cấp CCCD khiến công dân bị theo dõi". Song, ông khẳng định, không có chuyện theo dõi, không có gì phát tín hiệu trong thẻ. Những luận điệu này chỉ là xuyên tạc, gây hoang mang cho người dân.

Bộ trưởng Tô Lâm cũng cho biết, không ai có quyền giữ lại thẻ CCCD của người dân. Như đi khách sạn đòi giữ lại chứng minh hay căn cước, nhưng không ai được giữ vì đây là pháp lý, pháp nhân của người dân.