Bộ trưởng NN-PTNT và trả lời 'đắng lòng' của nông dân chặt điều trồng sầu riêng

Sáng 21.8, tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chất vấn Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) phản ánh nông sản hạt điều với kim ngạch xuất khẩu đạt 3,6 tỉ USD vào 2023, còn giá sầu riêng tăng liên tục lập đỉnh, diện tích sầu riêng tăng từ 32.000 ha lên 150.000 ha chỉ trong 5 năm.

ẢNH: GIA HÂN

Tuy nhiên, bà Điểu Huỳnh Sang băn khoăn việc phát triển và bảo vệ nhãn hiệu, thương hiệu của nước ta hiện nay chưa thực sự hiệu quả. Nữ đại biểu đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết giải pháp bảo đảm giá trị thương hiệu điều, sầu riêng, đảm bảo ổn định vùng nguyên liệu và đời sống người dân.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan cho biết ông từng về H.Bù Đăng (tỉnh Bình Phước), đứng trên một vườn trồng điều và nhìn phía bên kia vườn, thấy bà con đang đốn điều để trồng sầu riêng.

“Tôi hỏi bà con, điều là cây gắn bó bao đời với vùng Bình Phước, tại sao bà con nỡ chặt bỏ cây để trồng sầu riêng? Bà con nói với tôi, giờ trồng sầu riêng thu nhập 1 tỉ đồng/ha, còn trồng điều 35 - 40 triệu, ông nghĩ chúng tôi nên như thế nào?”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ và nói, đó là câu trả lời "rất đắng lòng" và có những vấn đề từ thực tiễn khiến bản thân ông suy nghĩ rất nhiều.

Nói về giải pháp, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, cần ứng biến theo quy luật thị trường, không thể ngăn bằng công cụ kinh tế khác.

Ông cho biết, ở Bình Phước đã tổ chức mô hình khuyến nông trồng nấm linh chi đỏ dưới tán điều, để tạo đa tầng giá trị. Theo ông, nấm linh chi đỏ đem lại thu nhập rất cao nên bà con giữ được tán điều vì có thêm sinh kế là nấm linh chi đỏ.

Đánh giá Hiệp hội Doanh nghiệp trẻ Bình Phước chế biến điều rất đa đạng, Bộ trưởng nhấn mạnh cần đẩy nhanh các sản phẩm OCOP từ cây điều.

Ông Hoan cũng cho hay đã làm việc với Hiệp hội Điều Việt Nam, qua đó lưu ý cần xây dựng chuỗi chia sẻ liên kết giữa người trồng điều với doanh nghiệp chế biến điều, khắc phục bất ổn khi dân trồng điều mà ta vẫn phải nhập điều thô từ nước ngoài.

Để bảo vệ giá trị nhãn hiệu, thương hiệu nông sản như sầu riêng, ông Hoan nhấn mạnh muốn xây dựng thương hiệu, quy chuẩn, phải có hiệp hội ngành hàng, phải có sự liên kết giữa bà con và các hiệp hội, doanh nghiệp.

Cho biết vừa ký nghị định thư thứ hai để mở thêm cánh cửa xuất khẩu các sản phẩm từ sầu riêng sang Trung Quốc, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói đây là niềm vui nhưng cũng kích hoạt nhiều vấn đề. Ông nhấn mạnh, muốn đưa sầu riêng thành sản phẩm quốc gia, phải có thiết chế quốc gia để điều chỉnh, có chính sách chung về khoa học công nghệ, đầu tư hạ tầng nếu muốn đi xa.

ẢNH: GIA HÂN

Trước đó, trả lời đại biểu Phạm Hùng Thắng (đoàn Hà Nam) về giải pháp tiêu thụ nông sản, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, chủ trương mở cửa thị trường đã được nhất quán để tiêu thụ nông sản ở cả trong nước và nước ngoài. Ông cũng nhấn mạnh yêu cầu chuẩn hóa đối với hàng hóa nông sản là vấn đề lớn đối với nền nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ, tự phát như ở nước ta hiện nay.

Nhấn mạnh các giải pháp để mở cửa tiêu thụ nông sản, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, trong thời gian vừa qua, Bộ NN-PTNT và Bộ Công thương liên tục có những nghị định thư với các nước để tiêu thụ nông sản, ngoài việc tiêu thụ trong nước. Trong đó, vấn đề chuẩn hóa tất cả các tiêu chuẩn chất lượng nông sản là vấn đề lớn.

“Chúng ta không thể nói vấn đề tiêu thụ nếu hàng hóa của chúng ta không theo được các tiêu chuẩn của thị trường. Do đó, cần quan tâm đến vấn đề cấp mã số, vùng trồng, vùng nuôi”, ông Hoan nhấn mạnh.

Đặc biệt, việc xây dựng lại vùng nguyên liệu tập trung, liên kết thành hợp tác xã đủ mạnh là nhiệm vụ quan trọng để khắc phục tính manh mún của nền nông nghiệp. Chính sách để liên kết được những mảnh ruộng nhỏ trở thành những mảnh ruộng lớn, khu rừng nhỏ trở thành khu rừng lớn cần các địa phương quan tâm hơn nữa.