Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp với nhóm nghiên cứu xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học mới đây, ông Phùng Xuân Nhạ nhắc lại một số sự việc xảy ra liên quan tới mối quan hệ thầy - trò thời gian gần đây, thể hiện văn hóa ứng xử trong nhà trường, dù đó chỉ là những trường hợp cá biệt, nhưng xu hướng tăng lên, rõ ràng cần những giải pháp chấn chỉnh mang tính lâu dài và bền vững.
Bỏ trống đào tạo đạo đức, kỹ năng ở các trường sư phạm
Tại cuộc họp, các thành viên nhóm nghiên cứu chỉ ra những nguyên nhân dẫn tới một số vấn đề về văn hóa ứng xử trong trường học gây bức xúc trong xã hội thời gian qua. Trước hết, đó là sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường dẫn tới những thay đổi trong đời sống xã hội, thay đổi những giá trị truyền thống, trong đó có môi trường giáo dục.
Một bộ phận thầy cô giáo chưa được trang bị, chuẩn bị đầy đủ nhận thức và tâm thế trước những tác động “tiêu cực” từ bên ngoài xã hội. Trong chương trình, quá trình đào tạo giáo viên hiện nay vẫn còn để “trống” mảng đào tạo về chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng sống cho sinh viên; giáo viên không được bồi dưỡng thường xuyên về phương pháp sư phạm, năng lực chuyên môn… là nguyên nhân dẫn tới một số thầy cô giáo chưa đáp ứng yêu cầu về năng lực và chưa theo kịp sự biến động về tâm lý của học sinh, cá biệt còn có biểu hiện thiếu trách nhiệm, cứng nhắc, chưa chia sẻ với học sinh.
Chỉ ra những tác động từ áp lực cuộc sống dẫn tới việc nhiều bậc phụ huynh phó thác con cái cho nhà trường, làm cho mối quan hệ nhà trường - gia đình ở một số nơi còn lỏng lẻo, hay cách ứng xử thiếu chuẩn mực trong một số gia đình đã tác động tới quá trình hình thành nhân cách của các em, nhóm nghiên cứu cho rằng, giải pháp giáo dục từ gia đình và sự phối hợp quản lý giữa gia đình - nhà trường sẽ là mấu chốt để mang lại hiệu quả tích cực cho quá trình giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh.
Nghiên cứu từ thực tế cũng cho thấy, hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống hiện nay trong các nhà trường chưa đáp ứng được nhu cầu, mong muốn của học sinh, sinh viên; vẫn còn mang tính áp đặt của giáo viên, chưa quan tâm đến tâm lý lứa tuổi của các em, hoặc mang tính phong trào; thời lượng dành cho các môn đạo đức, môn giáo dục công dân và các hoạt động giáo dục khác đóng vai trò “dạy người” còn khiêm tốn, ở một số nơi bị xem nhẹ.
Nhóm nghiên cứu chỉ ra rằng, đây là vấn đề mà chương trình giáo dục phổ thông mới cần nghiên cứu và giải quyết.
Quy tắc ứng xử không chung chung kiểu “phải chăm ngoan, lễ phép”
Ông Phùng Xuân Nhạ cho rằng, việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông theo hướng giảm tải kiến thức, tăng cường "dạy người” thời gian qua được làm rất tốt, nhưng tới đây sẽ phải tiếp tục làm tốt hơn. Chương trình giáo dục phổ thông mới Bộ GD-ĐT đang triển khai sẽ theo hướng cân bằng giữa dạy chữ và dạy người.
Theo ông Nhạ, chương trình các môn học về đạo đức, giáo dục công dân trong nhà trường còn mỏng về thời lượng, nhẹ về chất lượng, đơn giản về phương pháp; vị thế của môn học chưa được coi trọng đúng mức, các địa phương hầu như chưa coi trọng đội ngũ giáo viên dạy những môn học này; ngay cả tại các trường sư phạm, khoa ngành học đạo đức, nhóm ngành giáo dục công dân cũng bị xem nhẹ hơn những khoa, ngành khác.
Trong khi đó, hệ thống văn bản hướng dẫn của ngành giáo dục chỉ đạo thực hiện văn hóa ứng xử trong trường học đã được ban hành tuy góp phần tạo ra hành lang pháp lý cho quá trình triển khai tại cơ sở, nhưng một số quy định trong đó vẫn còn chung chung, thiếu điều kiện thực hiện, thiếu chế tài, thiếu kiểm tra giám sát, dẫn tới quá trình thực hiện trong thực tế có lúc, có nơi chưa hiệu quả.
Ông Nhạ yêu cầu, trước mắt ưu tiên và cần tập trung ngay vào việc xây dựng quy tắc ứng xử văn hoá trong trường học phổ thông, cần thay đổi tư duy khi đưa ra các quy định, đảm bảo các yêu cầu: khả thi, dễ thực hiện, dễ nhớ; quy định rõ những điều cần làm, không được làm; quy định chế tài cụ thể, trách nhiệm của mỗi cấp: trường, sở, địa phương; trách nhiệm của học sinh, giáo viên, phụ huynh…
"Không quy định chung chung kiểu như học sinh phải ngoan ngoãn, lễ phép mà nên quy định cụ thể để hướng dẫn dễ thực hiện, ví dụ như học sinh gặp thầy cô giáo phải dừng lại, khoanh tay chào hay giáo viên gặp học sinh phải niềm nở, vui vẻ… có như vậy thì mọi người mới dễ hiểu, dễ thực hiện và giám sát, đánh giá được”, ông Nhạ lưu ý.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT nhấn mạnh yêu cầu bộ quy tắc ứng xử văn hoá trong trường học phổ thông phải được ban hành trước năm học mới 2018 - 2019 để triển khai thực hiện ngay từ đầu năm học, kèm theo đó là các chế tài đủ mạnh. "Đây sẽ là giải pháp quan trọng nhằm xây dựng văn hóa ứng xử trường học hiệu quả trong thời gian tới", Bộ trưởng Nhạ nói.
Bình luận (0)