Bóng đá Việt Nam tiến hay lùi trong năm 2023?

Năm của những cái mới

Sau khi chu kỳ thành công kéo dài 5 năm dưới thời HLV Park Hang-seo khép lại, năm 2023 đánh dấu một giai đoạn mới của bóng đá Việt Nam.

Ở đội tuyển Việt Nam và các cấp độ trẻ, tiêu biểu là U.23 Việt Nam, sự xuất hiện của HLV Philippe Troussier là khởi nguồn của cuộc cách mạng từ vấn đề cốt lõi nhất của bóng đá, đó là tư duy chơi bóng.

Nhà cầm quân người Pháp được giao huấn luyện đồng thời đội tuyển quốc gia và U.23. Để rồi ngay lập tức, ông Troussier tiến hành thay đổi toàn bộ hệ thống chiến thuật và cách vận hành đội bóng.

THỤY AN

Các cầu thủ được yêu cầu phải uốn nắn lại những kỹ thuật và tư duy chơi bóng căn bản, đó là chuyền bóng, di chuyển, cách khai thác khoảng trống... nhằm phục vụ lối chơi kiểm soát. Nền móng phòng ngự phản công dựa vào khả năng chuyển đổi trạng thái hay chuyền vượt tuyến mà ông Park xây dựng được thay thế bằng một lối tư duy bóng đá mới mẻ dưới thời HLV Troussier.

Đó là kiểm soát bóng, triển khai lối chơi từ sân nhà, luân chuyển bóng mượt mà bằng những đường đan bóng, ban bật cơ bản và kiến thiết được những pha tấn công khoa học, hiệu quả, thay vì chỉ chờ đợi sai lầm của đối thủ.

Đó là sự chuyển đổi dù bị hoài nghi về khả năng thành công, nhưng là cần thiết cho bóng đá Việt Nam. Sau nhiều năm thành công với lối chơi ưu tiên phòng ngự thận trọng mà HLV Park Hang-seo đặt nền bóng, đội tuyển Việt Nam đã bộc lộ giới hạn.

Đó là 8 trận thua ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022, cùng 2 năm liền gục ngã trước Thái Lan ở sân chơi Đông Nam Á. HLV Troussier mang lại triết lý mới, cùng cam kết đây là lối chơi phù hợp nhất để bóng đá Việt Nam tiệm cận nhóm hàng đầu châu Á.

Ở giải vô địch quốc gia, sự chuyển dịch thời gian thi đấu từ gói gọn trong 1 năm dương lịch, chuyển thành vắt qua 2 năm (theo yêu cầu của Liên đoàn Bóng đá châu Á - AFC) là điểm nhấn lớn nhất.

Việc chuyển đổi mô hình mùa giải theo hướng này giúp bóng đá Việt Nam có khung giờ trùng khớp với hệ thống giải AFC, cũng như các giải vô địch quốc gia châu Âu.

MINH TÚ

Điều này mang lại 2 cái lợi. Thứ nhất, các CLB Việt Nam sẽ thuận tiện hơn khi đấu AFC Champions League hoặc AFC Cup (nay có tên AFC Champions League 2). Thứ hai, các đội dễ chiêu mộ ngoại binh giỏi hơn, thay vì phải ký những bản hợp đồng thời vụ, hoặc mua phải ngoại binh... thất nghiệp.

Quan trọng hơn, V-League đã có VAR. Với hệ thống trọng tài, trợ lý trọng tài video và xe VAR được lắp đặt theo chuẩn FIFA, hiện mỗi vòng V-League có ít nhất 2 trận hiện diện VAR. Công ty Cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) đang lắp đặt và đăng kiểm, để tiến tới có 4 xe VAR, giúp mọi vòng đấu ở V-League đều có công nghệ hỗ trợ trọng tài.

Thách thức

Để nói về tiến hay lùi ở cấp độ đội tuyển, trước tiên cần nhìn vào thành tích. Ở SEA Games, thất bại trước U.22 Indonesia tại bán kết chấm dứt chuỗi 17 trận bất bại của U.22 Việt Nam ở sân chơi Đông Nam Á. Đồng thời, chuỗi 2 kỳ SEA Games liền giành HCV của bóng đá trẻ Việt Nam đã khép lại.

Tại vòng loại U.23 châu Á, U.23 Việt Nam giành vé thẳng đến vòng chung kết với 7 điểm sau 3 trận, nhờ vậy tiếp tục đặt mục tiêu lấy vé đi Olympic. Tổng hòa về thành tích, đây chưa phải năm bứt phá của các đội trẻ, nhất là khi so sánh với giai đoạn 2018 - 2022, khi U.23 Việt Nam vươn tầm châu Á và thống trị Đông Nam Á.

Tuy nhiên, HLV Troussier lại mang đến làn gió mới khi đôn nhiều tài năng trẻ lên đội tuyển quốc gia. Thái Sơn, Tuấn Tài, Đình Bắc, Minh Trọng, Thanh Nhàn, Văn Cường đã được trao cơ hội ở nhiều mức độ khác nhau.

MINH TÚ

Trong danh sách sơ bộ dự Asian Cup, ông Troussier cũng điền tên tới 10 cầu thủ U.23, nhằm tạo động lực mới cho đội tuyển và "ươm mầm" cho vòng chung kết U.23 châu Á 2024. Đây là lực lượng trẻ mà HLV người Pháp muốn đặt nền móng để bóng đá Việt Nam hướng tới 5 năm trước mắt.

Song, cũng giống U.23, những tín hiệu tích cực đã đến từ triết lý, cách dùng người, còn trên phương diện kết quả, đội tuyển Việt Nam còn phải nỗ lực rất nhiều.

HLV Troussier khởi đầu suôn sẻ khi thắng 3 trận giao hữu đầu tiên. Song, 4 thất bại trong 5 trận tiếp theo đặt ra nghi vấn cho "Phù thủy trắng".

Ở vòng loại World Cup, ngôi nhì bảng của đội tuyển Việt Nam sẽ lung lay nếu đội không chơi tốt ở 2 trận kế tiếp trước Indonesia. Tại Asian Cup 2023, bảng đấu cũng chẳng "dễ thở". Ngoài ra, lối chơi kiểm soát dù đã thành hình, nhưng lại bộc lộ nhiều khiếm khuyết mà toàn đội cần thêm thời gian hoàn thiện. Khoảng cách với nhóm đầu châu Á vẫn còn rất xa.

Năm 2023, bóng đá Việt Nam đã thu được những "trái ngọt" khi mạnh dạn chuyển mình, đồng thời phải đối diện rủi ro khi quyết định làm mới. Cơ hội và thách thức, do đó, vẫn còn nguyên ở phía trước.