Buôn lậu dọc Đường 9: Chống nhiều, giảm ít...!

Theo báo cáo của ban chỉ đạo phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tỉnh Quảng Trị (Ban chỉ đạo 389) trong 6 tháng đầu năm 2015 các đơn vị chức năng trong toàn tỉnh đã kiểm tra, xử lý, bắt giữ 1.843 vụ với tổng giá trị hàng hóa vi phạm hơn 16 tỉ đồng, xử lý vi phạm hành chính và truy thu thuế hơn 18 tỉ đồng.

Ngày nay, việc gùi cõng hàng lậu cò con, gửi hàng theo xe khách đã không còn mang đến những món lời lớn. Các con buôn mở công ty, doanh nghiệp tư nhân móc nối với công ty bên ngoài thậm chí là với các cán bộ chức năng của ngành Hải quan, Thuế... để thực hiện các vụ gian lận thương mại, tìm cách chiếm đoạt khoản tiền 10% hoàn thuế GTGT. Loại buôn lậu được gọi nôm na là buôn lậu “mềm” này có thể đưa cả container vào cửa khẩu mà không một hàng rào cứng nào chặn được. Chỉ có những hàng rào “mềm” mới xử được buôn lậu “mềm”! Có thể giải thích 1 cách nôm na quá trình buôn lậu này như sau: Doanh nghiệp sau khi có đầy đủ các chứng từ hợp lệ sẽ xuất hàng vào Khu thương mại Lao Bảo hoặc xuất sang Lào để được hưởng 10% thuế GTGT. Tiếp đó, doanh nghiệp sẽ “xé nhỏ” số hàng này ra tìm cách đưa ngược trở lại nội địa (gùi cõng hoặc nhét lên xe khách để vượt các trạm...). Cuối cùng, họ lại gom hàng lại, tiếp tục xuất vào Khu thương mại Lao Bảo hoặc sang Lào và lại hưởng 10% thuế... “Đó là một vòng quay không có điểm dừng... Nhiều lần, dẫu biết doanh nghiệp có “dấu hiệu” gian lận thuế, đưa hàng để quay vòng nhưng không làm được gì vì ngay thời điểm đó doanh nghiệp đang làm đúng luật, có giấy tờ đầy đủ, mình không thể không cho thông quan. Chỉ có thể vây bắt ở thời điểm người ta xé nhỏ hàng, tuồn về lại nội địa mà thôi”, ông Lê Hữu Cường, Chi cục phó Chi cục Hải quan Khu thương mại Lao Bảo trần tình.

Theo phân tích của ông Lê Minh Thành, Đội trưởng Đội kiểm soát Hải quan (Cục Hải quan Quảng Trị) thì việc doanh nghiệp gian lận thuế GTGT như nêu trên chỉ mang lại cái lợi nhỏ ban đầu cho doanh nghiệp nhưng làm cho Nhà nước thiệt kép.

Đây là thực tế làm cuộc chiến chống buôn lậu trên tuyến Đường 9 trở nên dai dẳng và tưởng như không biết lúc nào mới kết thúc. Còn nhớ, thông tư 109/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính (gọi tắt là thông tư 109) về việc dừng miễn thuế GTGT cho nhóm 17 mặt hàng nội địa khi xuất vào Khu thương mại Lao Bảo có hiệu lực từ ngày 1.10.2014. Nhóm mặt hàng bị “khai tử” gồm: bia, dầu ăn, đường, sữa các loại, mì gói, cà phê, bánh kẹo, dầu gội, văn phòng phẩm... Thời điểm trước khi thông tư này có hiệu lực, Chi cục Hải quan Khu thương mại Lao Bảo đã ghi nhận một cuộc xuất hàng ồ ạt từ nội địa, trung bình mỗi ngày đơn vị này phải mở tới 70 tờ khai. Trong những ngày cuối tháng 9, đã có hàng đoàn xe tải, container chở các loại mặt hàng trên xin thông quan để “bòn cú chót” 10% thuế... Và tình hình quay ngoắt 180 độ bởi từ sau 1.10.2014, 17 loại mặt hàng bị “khai tử” nêu trên hầu như không còn xuất hiện trong các tờ khai. Nhưng không có nghĩa là hàng Việt không “lên” Lao Bảo nữa, mà mọi thứ diễn tiến theo một chiều hướng mới, xấu hơn... Đó chính là sự “có mặt” của những mặt hàng mới toanh vẫn được hưởng 10% thuế GTGT trong các tờ khai của doanh nghiệp “đánh” hàng lên miền tây. Đó là: xúc xích, phụ tùng máy cưa, thức ăn gia súc, hóa mỹ phẩm, nước xả vải, khóa điện tử... “Các DN luôn tìm cách để tạo ra kẽ hở trong chính sách. Và thực tế thì những mặt hàng “mới” này tiềm ẩn nguy cơ quay vòng, thẩm lậu rất cao”, ông Thành nói.

Mới đây, ngày 25.8, Đội kiểm soát Hải quan đã phát hiện một vụ dùng xe máy vận chuyển hàng lậu là mỹ phẩm qua cửa khẩu. Qua kiểm tra cốp xe BS 74K8-1265 do Dương Phúc Trai (31 tuổi, xã Tân Hợp, H.Hướng Hóa) điều khiển, cơ quan chức năng đã thu giữ 440 cây mascara (với mỗi cây chứa 9,2 ml dung dịch dùng để làm cong, dài mi mắt, do Trung Quốc sản xuất), trị giá 70 triệu đồng. “Trước đây để “đánh” một chuyến hàng 70 triệu đồng dân buôn lậu sẽ rất vất vả để vận chuyển vì hàng (bia, rượu, sữa, thuốc, dầu ăn...) rất cồng kềnh. Còn đối với những loại mới này thì rất đơn giản trong khi làm thế nào để chúng tôi có thể kiểm tra từng chiếc cốp xe máy, từng cái ba lô...”, ông Thành phân bua.

Trước tình hình này, Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị đã phải mở chiến dịch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, sản xuất kinh doanh hàng giả là mỹ phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng này từ 15.7 đến 15.10. Và hiện cũng đang thu được những kết quả bước đầu rất khả quan. Tuy vậy, theo ông Thành thì đây cũng chưa phải là cái đích cuối cùng mà muốn người ta thôi buôn lậu loại mặt hàng này trừ khi Bộ Tài chính đưa chúng vào danh sách không được hoàn thuế. “Nhưng khổ nổi chắc lại sẽ có một mặt hàng khác được doanh nghiệp nghĩ ra để gian lận. Cái vòng luẩn quẩn đó kéo dài mãi là vì thế”, ông Thành thở dài.