Cá cơm xơ mít

Đối với những gia đình trong xóm nghèo quê tôi, hầu như người phụ nữ nào cũng biết làm cá cơm khô. Cá cơm khô được làm vào những ngày mùa cá cơm rộ lên, thời điểm này cá cơm rẻ, lại ngon. Trước tiên phải tỉ mỉ bỏ hết mang và ruột cá, rửa thật sạch kể cả màng đen thường có trong khoang bụng. Cá được rửa bằng nước muối trước khi để ráo. Tiếp tục ướp cá với muối theo tỷ lệ phù hợp, mang đi ủ chừng 3 tiếng đồng hồ rồi mới phơi. Theo kinh nghiệm của bà con, phơi cá trúng tiết trời mùa thu lại càng ngon vì cá khô nhờ gió, cá sẽ khô dẻo trong từng thớ thịt, không quá cứng như khi phơi dưới nắng giòn. Cá phơi xong mang vào để gác bếp hay chỗ râm mát chừng vài ba ngày trước khi gói kỹ để dành dùng dần.

Hằng năm, cứ đến độ tháng 10, tháng 11, những cơn mưa triền miên lại biến cái xóm nhỏ quê tôi thành một ốc đảo. Các bà, các chị nội trợ phải tận dụng cây nhà lá vườn để cải thiện bữa ăn gia đình. Cá khô trở thành món mặn chính, được đem ra rang chua ngọt hoặc kho tiêu. Đặc biệt ngon miệng là món cá cơm khô kho xơ mít.

Chọn hái quả mít vừa chín tới, vị thơm vừa vặn, vị ngọt cũng dìu dịu hợp với cá khô. Ngoài ra, ta có thể kho kèm theo vài múi mít chín để có mùi thơm đặc trưng. Rửa cá cho sạch, ngâm vào nước ấm khoảng mươi phút cho cá mềm, sau đó rửa lại rồi để ráo. Phi thơm dầu phộng với hành băm, cho cá vào đảo đều. Khi thấy cá bắt đầu săn lại thì tiếp tục cho xơ mít, nước mắm chua ngọt (nước mắm pha chanh, tỏi, ớt, đường) vào, thêm tiêu bột và một ít nước ấm rồi kho nhỏ lửa. Chú ý chần nhẹ cho xơ mít ngập trong nước cá kho. Nồi cá sôi vài dạo là có thể tắt bếp. Lúc này một mùi thơm hấp dẫn ngon lành tràn ngập gian bếp ấm.

Cá cơm khô kho xơ mít dọn lên mâm, bao giờ xơ mít cũng hết trước, bởi bao nhiêu cái thơm, cái béo, cái ngọt của cá đã thấm vào từng miếng xơ mềm mại ấy rồi. Nước cá kho thơm mùi mít, đậm đà, chan cơm ăn tuyệt không gì bằng...