Chịu tang cá Ông
Đã từ lâu trong tâm thức ngư dân các vùng ven biển Quảng Nam loài cá heo và cá Ông (cá voi) là vật linh, vị thần độ mạng và là nơi gửi gắm niềm tin trong những ngày tháng lênh đênh trên biển.
Lăng cá Ông nằm cuối thôn Trà Nhiêu (xã Duy Vinh, H.Duy Xuyên, Quảng Nam), được người dân địa phương dây dựng bằng bê tông cốt thép theo mô hình con tàu mà họ thường ra khơi. Mô hình lăng Ông được lấy nguyên mẫu từ TP.Đà Nẵng. Công trình được khởi công vào năm 2014, sau 6 tháng xây dựng công trình hoàn thành với chiều dài 24 m, rộng 8 m với tổng số tiền hơn 800 triệu đồng do người dân đóng góp. Hiện lăng mộ này đang thờ một số xương cốt của cá Ông.
Lăng Ông được người dân góp tiền xây dựng ẢNH: MẠNH CƯỜNG |
Ông Võ Quy (62 tuổi, ở thôn Trà Nhiêu) cho biết, từ xa xưa cha ông truyền lại việc nhiều lần ngư dân gặp nạn trên biển được cá Ông giúp đỡ. Để tạ ơn, mỗi khi Ông lụy bờ (chết dạt vào bờ) ngư dân sẽ chăm sóc, bảo vệ. Trường hợp cá Ông lụy bờ, người dân sẽ đứng ra tổ chức mai táng; thủ tục giống như với một người qua đời. Ai phát hiện cá Ông đầu tiên thì người đó phải đứng chịu tang.
“Sau khi chôn cất, lập mộ 3 ngày, người phát hiện ra cá Ông làm lễ mở cửa mả, 21 ngày làm lễ cầu siêu, 3 tháng 10 ngày cúng tuần, giỗ đầu. Trong 3 năm, người chịu tang còn phải kiêng cữ một số hành vi đạo đức giống như cách thức chịu tang cha mẹ”, ông Quy nói.
Người dân xã Duy Hải (H.Duy Xuyên) làm lễ chôn cất một con cá heo trước đó ẢNH: MẠNH CƯỜNG |
Ngư dân Trần Sáu cho biết, hiện người dân mới đưa được khoảng 4 tạ xương Ông vào lăng thờ cúng, rất nhiều xương được chôn cất quanh khu vực lăng. Ông to hay nhỏ thì sau 1-3 năm người dân làm lễ cải táng đưa xương lên bàn thờ.
“Cá Ông là loài động vật lớn nhất đại dương và cũng rất thân thiện với con người. Với ngư dân sống bằng nghề đi biển, cá Ông luôn được xem là hiện thân của linh thiêng và may mắn. Hằng năm, dân làng chọn ngày “ông lụy” vào tháng 2 làm lễ cúng giỗ theo nghi thức nghinh ông”, ông Sáu nói.
Ly kỳ chuyện cá Ông, cá heo cứu ngư dân
Ông Lê Gửi (60 tuổi, ở thôn Thuận Trì, xã Duy Hải, H.Duy Xuyên), cho biết đa phần người dân ở đây sống chủ yếu phụ thuộc vào nghề đi biển vì vậy đối với ngư dân đi biển mà gặp cá heo hay cá Ông là một điều rất may mắn.
Lăng thờ cá Ông được đặt tại thôn Trà Nhiêu (xã Duy Vinh, H.Duy Xuyên) ẢNH: MẠNH CƯỜNG |
“Chuyến biển đó mà gặp được cấ heo và cá voi thì y như rằng đánh bắt rất được. Ngư dân thường tìm đến nơi thờ phụng cá Ông hay cá heo cầu may mắn trước khi xuất bến”, ông Gửi nói.
Ông Gửi cũng cho rằng, dù ông chưa từng được cá Ông hay cá heo cứu nhưng câu chuyện cá Ông cứu ngư dân gặp nạn trên biển thì ông nghe khá nhiều. Điển hình như câu chuyện của ngư dân tên Châu ở xã Tam Tiến (H.Núi Thành, Quảng Nam) khi ông này đang đánh bắt tại bờ biển Chu Lai (H.Núi Thành), thì trở gió, con thuyền ông Châu chòng chành trên biển. Khi thuyền chuẩn bị lật úp thì bỗng nhiên có có hai con cá Ông lớn lặng lẽ tựa hai bên mạn thuyền dìu thuyền ông vào bờ để tránh gió. Lúc thuyền vào bờ an toàn, trời cũng vừa hửng sáng.
Cũng theo ông Gửi, cũng có nhiều câu chuyện ngư dân khi lâm nạn giữa biển, tưởng cầm chắc cái chết nhưng khi tỉnh lại thấy mình đang nằm ở bãi cát ven biển, ấy là họ được Ông đưa vào bờ.
Có thể nói, câu chuyện mới nhất mà chúng tôi được nghe trược tiếp là việc đàn cá heo đã cứu sống 41 ngư dân may mắn thoát nạn trong vụ chìm tàu câu mực QNa 91928 TS vào tháng giữa tháng 9 vừa qua.
Xương cá Ông được thờ trong lăng ông tại thôn Trà Nhiêu ẢNH: MẠNH CƯỜNG |
Theo như lời thuyền trưởng Bùi Văn Quốc, các ngư dân trên tàu của anh Danh kể lại rằng, vào chiều 3.9, tàu của anh Danh đã đến tại vị trí cách điểm trục vớt 41 ngư dân khoảng 4 hải lý.
Sau mấy mươi giờ chạy tìm kiếm liên tục thì tàu quyết định chuyển hướng. Điều kỳ lạ thay, khi tàu vừa chuyển hướng, bất ngờ một đàn cá heo xuất hiện bơi đến chặn ngay trước mũi tàu của anh Danh không cho tàu chạy. Dù lái tàu liên tục bẻ lái để tránh nhưng sau đó đàn cá heo lại tiếp tục bơi tới trước mũi tàu chắn ngang như muốn thông báo một điều gì đó.
Thấy kỳ lạ, các ngư dân trên tàu cho rằng đàn cá heo biết tàu của anh Danh đi trật hướng nên có ý chắn đường lại. Sau đó, họ quay ngược trở lại thì không thấy đàn cá heo bơi theo chắn đường nữa. Linh tính mách bảo rằng đàn cá heo đang giúp tàu anh Danh tìm các ngư dân mất tích nên tàu đã thẳng một hướng tìm kiếm. Tầm 40 phút sau, tàu anh Danh bắt gặp 41 ngư dân đang bám lấy chiếc bè trôi tự do giữa biển.
“41 ngư dân chúng tôi tin rằng đàn cá heo đã cứu mạng chúng tôi và trong thâm tâm chúng tôi ngầm cảm ơn vì điều đó", ông Quốc bộc bạch.
Bình luận (0)