Các trường đại học sẽ giảm đáng kể thời gian thực hiện các thủ tục hành chính

Như Thanh Niên đưa tin, sáng nay (11.12) Văn phòng Chủ tịch nước đã họp báo thông tin về việc công bố một số luật, trong đó có luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật Giáo dục đại học.

Sau sự kiện trên, bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ Giáo dục - Đào tạo, đã trao đổi thêm thông tin với báo chí về một số vấn đề được dư luận xã hội quan tâm liên quan tới luật sửa đổi, bổ sung này.

Bà Phụng cho biết, luật Giáo dục đại học phiên bản mới sẽ có hiệu lực từ 1.7.2019. Với chính sách bao trùm là tự chủ, từ khi luật có hiệu lực, cơ chế tự chủ cao từ gói gọn trong 5 đại học và 23 trường thí điểm sẽ được mở rộng cho toàn hệ thống. Khi luật chính thức có hiệu lực, các trường sẽ có điều kiện phát huy sự năng động sáng tạo trong tất cả các phương diện hoạt động như học thuật, tài chính, nhân sự làm sao cho hiệu quả nhất để phục vụ cho chính sách chất lượng phát triển của nhà trường.

Theo bà Phụng, với các điều khoản mới trong luật Giáo dục đại học lần này, sẽ giảm đáng kể thời gian về thủ tục hành chính. Trước đây là phải báo cáo, đăng ký, đợi sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới được mở ngành đào tạo, tuyển dụng bổ nhiệm nhân sự cấp cao. Nay trường sẽ được quyết ngay sau khi mình có đủ điều kiện. Đó là những cơ chế thúc đẩy cho hệ thống phát triển.

Cũng theo bà Phụng, luật mới cho phép các trường được tự chủ mở ngành, có nghĩa là các trường được tự quyết định việc mở ngành mà không phải xin phép hay đăng ký cơ quan quản lý về chuyên môn như trước đây. Còn các điều kiện mở ngành, tiêu chuẩn chất lượng để mở ngành thì luật vẫn giữ. Thậm chí còn quy định chặt chẽ hơn. Những tiêu chuẩn mở ngành như căn cứ vào nhu cầu nguồn nhân lực của thị trường, nội lực của nhà trường (hệ thống giáo viên, cơ sở vật chất, chương trình đào tạo) cho ngành đó như thế nào. Rồi còn căn cứ vào sự chấp nhận của xã hội cho ngành đó đối với sản phẩm của nhà trường. Tức là tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp của trường đó trong những năm trước ra sao thì mới có thể được mở ngành mới…

“Như vậy, tiêu chuẩn chất lượng vẫn giữ nguyên. Nếu trường đủ điều kiện mở ngành về chương trình, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên thì sẽ được mở ngành. Nhưng điều kiện để trường tự quyết định cũng được nâng cao hơn. Trước đây, cũng cơ quan thẩm quyền kiểm duyệt, nay cơ quan thẩm quyền không cấp phép nữa, nhưng các trường phải chứng minh nội lực của mình. Ví dụ, trường phải được kiểm định rồi, thì mới được mở các ngành của trình độ đại học. Ngành đào tạo của trình độ đại học được kiểm định rồi thì mới được mở các ngành đào tạo thạc sĩ tương ứng. Ngành đào tạo thạc sĩ được kiểm định rồi mới được  phù hợp. Đó là những cơ chế để kiểm định chất lượng”, bà Phụng giải thích thêm.

Đồng thời cho hay, việc mở ngành còn phải do hội đồng trường quyết định. Mà hội đồng trường theo quy định mới, không chỉ những người trong trường mà còn cả những người ngoài trường với tỷ tệ tối thiểu là 30% là các nhà quản lý, nhà hoạt động xã hội, nhà khoa học, các cơ quan của tổ chức khác. Những người này sẽ xem xét việc xã hội có cần ngành học đó hay không, điều kiện đảm bảo chất lượng của trường có đủ đáp ứng yêu cầu đào tạo của ngành học đó hay không. Điều đó có nghĩa, nhà trường phải cân nhắc tới năng lực của mình có đáp ứng được yêu cầu đào tạo đó không.

Ngay khi dự thảo sửa luật, Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng đã chuẩn bị danh mục các văn bản hướng dẫn Luật. Hiện để hướng dẫn luật sửa đổi bổ sung một số luật, Bộ sẽ xây dựng nghị định hướng dẫn hướng dẫn chung luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật Giáo dục đại học và nghị định riêng hướng dẫn về tự chủ đại học. Cả 2 nghị định đều đã có dự thảo. Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng rà soát lại tất cả các quy chế đào tạo như đào tạo trình độ cao đẳng sư phạm, trình độ thạc sĩ, văn bằng 2… Tất cả những quy chế đào tạo cũng đều sẽ được rà soát, điều chỉnh để phù hợp với những quy định mới nhất của luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật  Giáo dục đại học với tinh thần trao quyền tự chủ cho các trường đại học. Bà Phụng cho biết trong suốt quá trình làm luật thời gian qua, hầu hết các trường đại học đều đã đồng hành với ban soạn thào trong quá trình sửa đổi, bổ sung lấy ý kiến đóng góp. Vì thế, các trường đều đã nắm được nội dung, tinh thần của những điều chỉnh lần này. "Có thể nói họ đã sẵn sàng cho triển khai luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật Giáo dục đại học. Tới khi luật chính thức có hiệu lực vào 1.7.2019 thì các văn bản dưới luật đi kèm của bộ, các điều lệ quy định của nhà trường cũng sẽ sẵn sàng để triển khai, áp dụng”, bà Phụng thông tin.