Cần 26.000 tỉ đồng cải tạo nhà trên kênh rạch

Giám đốc Sở Xây dựng TP Trần Trọng Tuấn thông tin, hiện trên địa bàn TP còn hơn 20.000 căn nhà trên và ven kênh, rạch cần tiếp tục di dời nhằm giải quyết triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường, ngập nước, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống người dân, chất lượng sống đô thị.

Ông Sử Ngọc Anh, Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư TP, cho hay từ 2016 - 2020, nhu cầu đầu tư từ ngân sách cho chỉnh trang đô thị lên đến 25.748 tỉ đồng, nhưng khả năng huy động dự kiến chỉ đạt 2.508 tỉ đồng (chiếm khoảng 9%), dự kiến huy động từ nguồn xã hội hóa khoảng 23.240 tỉ đồng. “Triển khai đầu tư các dự án theo hình thức đối tác công - tư PPP, BT, thanh toán bằng quyền kinh doanh khai thác khu vực liền kề dự án, thanh toán bằng quỹ đất gắn liền với sự phát triển của dự án; đầu tư theo hình thức tái cơ cấu, chỉnh trang ô phố, quyền sử dụng đất trên cơ sở nhà nước và người dân cùng thực hiện; sử dụng các nguồn hỗ trợ tài chính từ nước ngoài... là những giải pháp để thu hút vốn”, ông Ngọc Anh cho hay.

Ông Phạm Huy Thưởng, Tổng giám đốc Công ty CP Hà Nội Ngàn Năm, cho biết đã nghiên cứu dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm 6 năm. Đến năm 2023 có thể hoàn thành nếu khởi công được dự án vào cuối năm 2018. “Tổng đầu tư dự án là khoảng hơn 8.400 tỉ đồng. Chúng tôi muốn tìm cách để sử dụng chính nguồn lực của dự án mà không phải dùng vốn ngân sách. Cũng chính nguyên tắc này mà JICA (Nhật Bản) đã chấp thuận cho vay 70% vốn để thực hiện”, ông Thưởng cho hay. Rạch Xuyên Tâm (Bình Thạnh - Gò Vấp) dài 8,2 km, tổng diện tích khoảng 59 ha, trong đó có 30 ha là rạch hiện đã ô nhiễm nặng, môi trường rất kém.

Ông Ken Yamamoto, Phó tổng giám đốc Vụ Đông Nam Á và Thái Bình Dương của JICA, cho biết kinh nghiệm từ Nhật Bản trong việc phát triển đô thị là sự hợp tác công - tư. Điển hình như một dự án cách Tokyo khoảng 45 phút đi xe. Trước khi làm dự án thì đây là khu vực trồng lúa và bị bao quanh bởi đô thị hóa. Để làm dự án này, hộ gia đình được giữ lại 40% đất, đóng góp 36% cho dự án. Đất bị thu hẹp nhưng lợi ích tăng lên nên người dân đồng tình. “JICA có chương trình hỗ trợ cải tạo kênh rạch theo hình thức PPP. Nếu các doanh nghiệp tư nhân muốn tham gia dự án mà chứng minh được năng lực thì chúng tôi sẽ tài trợ vốn, nhà nước để vốn ngân sách dành cho các chương trình khác”, ông Ken Yamamoto nói.

Đại diện Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết hiện WB có 8 dự án tài trợ với tổng số vốn 1,2 tỉ USD. Hàng triệu người dân TP hưởng lợi từ dự án này, như Tân Hóa - Lò Gốm, Nhiêu Lộc - Thị Nghè, có những nơi trở thành điểm du lịch hấp dẫn. WB cam kết luôn hỗ trợ TP hoàn thành các chương trình cải tạo kênh rạch đúng thời hạn và đạt chất lượng cao nhất.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Trần Vĩnh Tuyến thừa nhận, dù là đô thị đặc biệt, trung tâm kinh tế lớn của cả nước, nhưng TP vẫn chưa hoàn chỉnh, phải đối phó với những thách thức như kẹt xe, ngập nước, vấn đề vệ sinh môi trường, biến đổi khí hậu. TP phấn đấu đến năm 2020 di dời và tổ chức lại cuộc sống cho người dân đang sống trong 20.000 căn nhà trên và ven kênh, rạch.

Theo Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân, năm 2018 phải chọn được 2 dự án, trong đó rạch Xuyên Tâm đã có nhà đầu tư và năm 2019 TP sẽ làm thêm 4 dự án. Trong quý 3/2018, TP sẽ mời các chuyên gia Nhật tập huấn cho các sở ngành tiếp cận phương pháp làm sao để quỹ đất sử dụng hiệu quả, giá trị đất tăng lên, thêm được hồ nước, cây xanh... “Nếu cần có thể thuê Nhật Bản tư vấn cải tạo một, hai quận một cách đồng bộ với phương châm là cải tạo tại chỗ chứ không đi đâu cả. Sắp tới, có nghị quyết, nghị định mới rồi, xây dựng đề án, đầu bài để làm theo phương thức hợp tác công - tư, cần thống nhất cách làm, công bố mời gọi đầu tư”, ông Nhân cho biết.

9 dự án kêu gọi đầu tư Dự án di dời và tái định cư các hộ dân sống trên và ven bờ nam Kênh Đôi (Q.8); Dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng và khai thác quỹ đất ven rạch Xuyên Tâm đoạn từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật (Q.Bình Thạnh, Gò Vấp); Dự án cải tạo, chỉnh trang nhà ven và trên rạch Văn Thánh; Dự án chỉnh trang rạch Cầu Dừa (Q.4); Dự án cải tạo cảnh quan hồ Song Tân (Q.7); Dự án chỉnh trang rạch Bần Đôn (Q.7); Dự án chỉnh trang Kênh Tẻ đường Trần Xuân Soạn (Q.7); Dự án cải thiện môi trường nước TP.HCM lưu vực kênh Tàu Hủ - Bến Nghé - Đô - Tẻ giai đoạn 3; Mười quy hoạch phân khu dọc sông Sài Gòn (H.Củ Chi).