Cân bằng dinh dưỡng cho người đái tháo đường

Do vậy việc cân bằng giữa kiểm soát tốt chỉ số đường huyết và duy trì chất lượng cuộc sống là rất cần thiết đối với người ĐTĐ.

Ba tiêu chí quan trọng mà bác sĩ thường tư vấn cho người đái tháo đường để kiểm soát bệnh tốt hơn chính là: chế độ dinh dưỡng cân bằng, sử dụng thuốc điều trị và tập thể dục thường xuyên. Chế độ dinh dưỡng cho người ĐTĐ cần đáp ứng đúng và đủ các nguyên tắc: ổn định đường huyết, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng và vòng eo, hạn chế biến chứng đặc biệt là các biến chứng liên quan đến tim mạch, đảm bảo chất lượng cuộc sống bình thường cho người bệnh.

Nói một cách ngắn gọn, người ĐTĐ cần giữ cho một chiếc cân được cân bằng, trong đó hai đầu cân một bên là năng lượng cần đảm bảo cho một nhịp điệu sinh hoạt như người bình thường, một bên chính là sự ổn định đường huyết. Nghe có vẻ “đơn giản”, song thực tế đây là thách thức lớn với người ĐTĐ, nhất là tại Việt Nam, nơi quen thuộc với những khẩu phần ăn giàu tinh bột. Khi đột ngột chuyển sang chế độ kiêng khem (giảm tinh bột để ổn định đường huyết), nhiều người ĐTĐ thấy mệt mỏi, uể oải, không đủ sức để làm việc và sinh hoạt như trước nữa.

Cân bằng giữa hai yếu tố cung cấp năng lượng đầy đủ cho cơ thể và kiểm soát lượng đường huyết ổn định rất quan trọng trong việc quản lý tốt bệnh đái tháo đường. Không chỉ giúp cung cấp đủ năng lượng, đảm bảo cuộc sống năng động như cũ cho người ĐTĐ, sự cân bằng giữa hai yếu tố này còn giúp giảm nguy cơ gặp biến chứng liên quan đến võng mạc, thận và thần kinh khi ổn định được đường huyết. Đặc biệt, mỗi phần trăm HbA1c trong máu giảm xuống sẽ giảm được 40% biến chứng bệnh mạch máu.

Khi một người bị chẩn đoán bị bệnh đái tháo đường không có nghĩa là người đó phải từ bỏ thú vui thưởng thức các món ăn mà họ yêu thích hay thay đổi thói quen ăn uống trái với truyền thống văn hóa. Họ có thể áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học hợp lý để cân bằng dinh dưỡng trong khi vẫn có thể tận hưởng cuộc sống năng động và đa dạng.

Một chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý cho người đái tháo đường cần đáp ứng đúng và đủ các nguyên tắc sau: ổn định đường huyết, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng và vòng eo, hạn chế biến chứng đặc biệt là các biến chứng liên quan đến tim mạch và đảm bảo chất lượng cuộc sống bình thường cho người bệnh.

Theo khuyến nghị của Hiệp hội ĐTĐ Hoa Kỳ, khẩu phần ăn trong ngày của người ĐTĐ nên có 3 thành phần chính là tinh bột (bún, mì, gạo, phở, miến, hủ tiếu, khoai, bắp...) chiếm khoảng 45-65% tổng năng lượng; đạm (các loại thịt, cá, đạm thực vật) chiếm khoảng 15-20% tổng năng lượng; và chất béo (dầu thực vật, mỡ động vật) chiếm từ 25-35%. Ngoài ra cần chú ý bổ sung vitamin, chất xơ có nhiều trong rau, củ, quả và trái cây "ít ngọt" vì những thành phần này sẽ góp phần ổn định đường huyết, giảm các chất béo và tránh táo bón. Bên cạnh đó cần chú ý lượng nước hằng ngày, đảm bảo cung cấp khoảng 1,5 - 2 lít (bao gồm nước uống, canh, sữa…).

Ngoài ra, người ĐTĐ có thể bổ sung 1 - 2 khẩu phần dinh dưỡng chuyên biệt dành cho người ĐTĐ hàng ngày để đạt mục tiêu cân bằng giữa hai yếu tố cung cấp năng lượng đầy đủ cho cơ thể và kiểm soát lượng đường huyết ổn định. Các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho người ĐTĐ như Glucerna có chỉ số GI theo hướng dẫn của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ đồng thời có hệ đường bột giải phóng chậm, đã được chứng minh lâm sàng là giúp ổn định đường huyết và giảm thiểu tăng chỉ số đường huyết sau khi ăn. Ngoài ra, Glucerna còn chứa 28 vitamin và khoáng chất mang đến dinh dưỡng đầy đủ và cân đối và dưỡng chất Omega 3 và MUFA giúp hỗ trợ tim mạch.

Theo Tiến sĩ khoa học Ling Claytor, Giám đốc Y tế của Abbott, Bộ phận Dinh dưỡng khu vực châu Á Thái Bình Dương, giải pháp dinh dưỡng chuyên biệt cho ĐTĐ do Abbott phát triển, Glucerna, có công thức cân đối và đầy đủ dưỡng chất, đã được chứng minh lâm sàng giúp người ĐTĐ đạt được mục tiêu kiểm soát đường huyết, cải thiện sức khỏe và lối sống khi kết hợp sử dụng như một phần trong chế độ ăn uống calo thấp của họ.

Rõ ràng, chỉ cần những điều chỉnh hợp lý về dinh dưỡng, thì ĐTĐ hoàn toàn có thể đảm bảo chất lượng cuộc sống của họ. Vẫn phải áp dụng một chế độ dinh dưỡng có sự điều chỉnh so với người bình thường, song với dinh dưỡng chuyên biệt, người ĐTĐ sẽ giảm được rất nhiều áp lực “kiêng khem”, dễ dàng giữ được sự cân bằng giữa năng lượng cung cấp với sự ổn định đường huyết, tận hưởng được cuộc sống năng động và đa dạng trong sự kiểm soát của chính mình.

Chú thích ảnh: Người ĐTĐ vẫn có thể duy trì được chất lượng cuộc sống khi giữ được dinh dưỡng cân bằng kết hợp với tuân thủ điều trị bằng thuốc và tập luyện thể dục vừa sức