Cẩn trọng với mầm bệnh từ lợn

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), chủng cúm A/H1N1 đại dịch 2009 hiện là một trong các bệnh cúm lưu hành rộng rãi tại VN và nhiều quốc gia. Phát hiện đầu tiên vào năm 2009, vi rút này còn được gọi là cúm lợn vì có ý kiến từ các nhà khoa học cho rằng chủng cúm có nguồn gốc từ lợn (khác với chủng cúm A/H1N1 trước đó).

Tại VN, ca cúm lợn đầu tiên ghi nhận vào ngày 26.5.2009, từng bùng phát vào những tháng cuối năm 2009. Mặc dù độc lực không mạnh như vi rút cúm gia cầm H5N1 nhưng cúm A/H1N1 ở người có thể gây bội nhiễm dẫn đến tử vong do suy đa tạng. Tỷ lệ tử vong không cao (từ 1 - 4%) nhưng do dễ lây lan và có thể mau chóng gây dịch nên vi rút này vẫn là mối đe dọa cho sức khỏe, đặc biệt với những người sức đề kháng kém hoặc có bệnh mãn tính như: phụ nữ mang thai, người già, béo phì, đái tháo đường.

Mới đây, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đã ghi nhận các ca nhiễm cúm A/H1N1 nhập viện do biến chứng viêm phổi, suy hô hấp, suy đa tạng và đã có bệnh nhân tử vong.

Theo Bộ NN-PTNT, dịch tả lợn châu Phi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút gây ra, lây lan nhanh trên lợn. Năm 1921, bệnh dịch này lần đầu xuất hiện tại Kenya (châu Phi), sau đó lây lan nhanh chóng. Từ cuối năm 2017 đến nay, 12 quốc gia báo cáo có dịch bệnh này.

Vi rút gây bệnh dịch tả châu Phi có sức đề kháng cao trong môi trường. Sau khi khỏi bệnh, lợn vẫn có khả năng mang vi rút trong thời gian dài và có thể mang vi trùng suốt đời. "Siêu" vi rút này có thể tồn tại 2 - 4 tháng trong một cơ sở bị nhiễm bệnh và 5 - 6 tháng trong thịt bị nhiễm bệnh.

Theo Cục Thú y, Bộ NN-PTNT, loại vi rút này lây nhiễm qua đường hô hấp và tiêu hóa, thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật thể nhiễm vi rút như: chuồng trại, phương tiện vận chuyển, dụng cụ, quần áo nhiễm vi rút và ăn thức ăn chứa thịt lợn nhiễm bệnh.

Để phòng bệnh do liên cầu lợn và các bệnh từ lợn, người dân cần bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm (không ăn tiết canh và các sản phẩm từ thịt lợn chưa nấu chín); không giết mổ lợn ốm, chết; không sử dụng thịt lợn có màu đỏ khác thường, xuất huyết hoặc phù nề. Duy trì thói quen rửa tay với xà phòng, giữ gìn vệ sinh cá nhân. Khi có biểu hiện sốt kèm theo đau đầu, tức ngực, cần đến cơ sở y tế để được theo dõi sức khỏe. (Nguồn: Cục Y tế dự phòng)

Chuyên gia của Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế cho biết thêm, dịch bệnh tả ở lợn khác hoàn toàn với bệnh tả ở người (là một bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn Vibrio Cholerae gây ra). Bệnh tả ở lợn chưa có khả năng lây nhiễm sang người, nhưng hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm VN vẫn đang phối hợp với các tổ chức quốc tế, các cơ quan liên quan để theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh trong và ngoài nước. Người dân không giết mổ, không ăn thịt lợn ốm bệnh để phòng lây nhiễm các bệnh lây truyền qua thực phẩm không an toàn.

Trong khi vi rút tả lợn châu Phi chưa có khả năng lây cho người thì liên cầu lợn Streptococcus suis (S.suis) là vi khuẩn sống, gây bệnh cho lợn, đồng thời cũng có thể gây bệnh trên người, với diễn biến rất nặng: nhiễm trùng huyết, viêm màng não, suy đa tạng để lại di chứng nặng nề, thậm chí tử vong.

Tại VN, bệnh liên cầu lợn trên người mới được biết từ năm 2003, là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính. Người có thể nhiễm bệnh khi giết mổ mà không mang bảo hộ lao động, đặc biệt khi trên da có các vết trầy xước; khi ăn các món tái sống chế biến từ lợn (khoảng 70 - 80% các ca nhiễm liên cầu lợn có ăn tiết canh lợn).

Đáng lưu ý, lợn không dịch bệnh vẫn là nguồn lây nhiễm do chúng mang vi khuẩn nhưng không có biểu hiện bệnh. Một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mang S.suis không triệu chứng trong một đàn lợn khoảng 60 - 100%.

Người nhiễm liên cầu lợn có biểu hiện: sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, ù tai, điếc, cứng gáy, rối loạn tri giác, tụt huyết áp. Bệnh nhân tử vong do nhiễm khuẩn huyết, suy đa tạng.