Căng thẳng mặt trận tác chiến điện tử tại Ukraine

Chuyên trang quân sự C4ISRNET ngày 12.8 dẫn lời Trợ lý Bộ trưởng Lục quân Mỹ phụ trách mua sắm vũ khí Doug Bush cho hay lực lượng này đang gấp rút phát triển các thiết bị gây nhiễu, sau khi thấy hiệu quả của tác chiến điện tử ở Ukraine. "Lục quân đang tái đầu tư và xây dựng lại năng lực tác chiến điện tử chiến thuật vốn hầu như không được ưu tiên trong 20 năm qua. Tác chiến điện tử đang thể hiện hiệu quả cao đối với cả 2 bên tại Ukraine. Chúng ta nên học hỏi từ điều đó", ông cho biết.

Chính phủ Mỹ năm ngoái cam kết gửi thiết bị tác chiến điện tử cho Ukraine trong các gói viện trợ. Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ sau đó xác nhận một số binh sĩ Ukraine đang được huấn luyện về thiết bị gây nhiễu.

Bộ Quốc phòng Nga

Cuộc chiến công nghệ

Trong những ngày đầu chiến sự, giới quan sát ngạc nhiên khi các đơn vị tác chiến điện tử Nga tỏ ra yếu kém. Tuy nhiên, sau gần 18 tháng, lực lượng này đang khiến Ukraine vất vả đối phó. BBC dẫn lời một binh sĩ có bí danh là Alain thuộc một đơn vị tác chiến điện tử của Ukraine kể rằng đơn vị của anh có nhiệm vụ phát hiện tín hiệu điện tử từ mọi vũ khí của quân Nga. Họ tìm nguồn gốc tín hiệu, xác định loại vũ khí và báo cho các đơn vị khác tấn công. Những thông tin này cũng giúp các tướng lĩnh có một bức tranh toàn cảnh về chiến trường.

Hầu như mọi vũ khí hiện đại, từ các khẩu pháo cho đến tên lửa chính xác cao, đều dùng sóng vô tuyến, vi ba, hồng ngoại hoặc các tần số khác để nhận dữ liệu. Điều này khiến chúng dễ bị nhắm đến trong tác chiến điện tử.

"Nếu bạn thua cuộc chiến điện tử, lực lượng của bạn cũng giống như đang ở thế kỷ 19", theo ông Yaroslav Kalinin, CEO của Infozahyst - công ty sản xuất thiết bị tác chiến điện tử cho quân đội Ukraine. Đại tá Ivan Pavlenko, chỉ huy bộ phận tác chiến điện tử và mạng máy tính của Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine, cho rằng đây là một cuộc chiến của công nghệ. "Nếu thấy nhiều trạm vô tuyến ở cùng một chỗ, tôi biết đó là một đồn chỉ huy. Nếu thấy một số trạm vô tuyến di chuyển lên, tôi biết đó có thể là một cuộc tấn công hoặc phản công", ông cho biết.

Infozahyst

Thích nghi nhanh

Giới chuyên môn cho rằng ngoài những bãi mìn và hỏa lực, Nga còn đối phó sức phản công của Ukraine bằng hàng loạt thiết bị tác chiến điện tử. "Nga dùng rất nhiều kỹ thuật gây nhiễu, họ gây nhiễu tín hiệu GPS, phát âm thanh cùng tần số với các vệ tinh GPS để UAV mất phương hướng", trang tin Insider dẫn lời chuyên gia UAV Steve Wright tại Đại học Tây Anh (UWE).

Viện Nghiên cứu quốc phòng và an ninh Hoàng gia Anh (RUSI) ước tính Ukraine tổn thất đến 10.000 UAV/tháng. Lầu Năm Góc cho rằng kỹ thuật gây nhiễu của Nga còn ảnh hưởng độ chính xác của những vũ khí như bom JDAM và hệ thống rốc két pháo binh cơ động cao (HIMARS).

Chuyên gia David Lewis tại RUSI cho rằng dù Ukraine tiếp cận công nghệ hiện đại từ phương Tây, Nga luôn thích nghi nhanh chóng với những mối đe dọa về công nghệ. Trong vài năm qua, Nga đã phát triển các thiết bị gây nhiễu như Krasukha-4 nhằm vào các radar trên không và phòng không, Zhitel làm nhiễu tín hiệu vệ tinh, Leyer-3 làm nhiễu liên lạc di động và vô tuyến. Quân đội Ukraine ước tính Nga đã có 18.000 binh sĩ tác chiến điện tử khi triển khai chiến dịch quân sự. Chuyên gia Bryan Clark tại Viện Hudson (Mỹ) cho rằng Nga đã điều động hàng trăm đơn vị tác chiến điện tử di động đối phó cuộc phản công của Ukraine.

Trong diễn biến mới nhất, Bộ Quốc phòng Nga ngày 12.8 cho hay lực lượng nước này đã hạ 20 UAV của Ukraine gần bán đảo Crimea, trong đó có 14 chiếc bị bắn rơi bởi các hệ thống phòng không và 6 chiếc bị vô hiệu hóa bằng hệ thống tác chiến điện tử.