Cao tốc ngàn tỉ, ý thức 'đường làng'

Trưa 3.4, một phụ nữ phóng xe máy ngược chiều trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng khiến nhiều tài xế hốt hoảng. Làm việc với cơ quan công an, người này giải thích do đi nhầm từ QL38B vào đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, không biết thoát ra bằng đường nào nên hoảng loạn, đi ngược chiều. Trước đó, cuối tháng 2, cũng trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, một phụ nữ khác lái ô tô 4 chỗ “hồn nhiên” phóng ngược chiều tại làn trong cùng (làn tốc độ cao) đoạn Km 30 hướng ngược về Hà Nội. Đội CSGT cao tốc Hà Nội - Hải Phòng sau đó đã xử phạt người này 7,5 triệu đồng và tước giấy phép lái xe 5 tháng.

Trong 3 tháng đầu năm 2018, hệ thống camera trên tuyến Long Thành - Dầu Giây cũng ghi nhận 6 trường hợp xe đi ngược chiều, hàng chục xe dừng đỗ sai quy định hoặc đi lùi trên cao tốc.

Theo ông Đỗ Văn Thuần, Giám đốc Công ty TNHH MTV quản lý và khai thác cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, hiểu biết về các biển báo tại các nút giao của người dân còn rất hạn chế. “Chủ yếu trong các trường hợp đi ngược chiều là liều, tâm lý đi đường cao tốc nhưng như đi đường nhà mình. Khi phát hiện đi nhầm thì lười không muốn đi vòng lên trên để quay đầu lại mà sẵn sàng chạy ngược chiều, bất chấp nguy hiểm cho mình và người khác. Không chỉ hiểu biết về biển báo kém, mà ý thức nhiều người khi lưu thông trên cao tốc cũng rất hạn chế”, ông Thuần bức xúc.

Nguy hiểm hơn, việc đốt rơm rạ của người dân sinh sống dọc tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, cháy lan vào hành lang an toàn, là một trong những nguyên nhân dẫn tới tai nạn liên hoàn hôm 3.4 khi nhiều tài xế bị khói mù che tầm nhìn. Tai nạn làm nhiều người bị thương, phương tiện hư hỏng nặng.

Theo bà Nguyễn Thị Hoài Phương, Phó giám đốc Công ty CP dịch vụ kỹ thuật đường cao tốc VN (VEC E), trong Hệ thống giao thông thông minh của tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây được trang bị 16 camera CCTV (hệ thống camera giám sát), lắp đặt tại các vị trí nút giao, trạm thu giá và cầu Long Thành. Do vậy, có rất nhiều vị trí trên tuyến không thể có được hình ảnh hoặc nắm được tình trạng thực tế để có thể cảnh báo. Như sự cố hôm 3.4 xảy ra ở Km 19 - 20, nhưng vị trí camera CCTV gần nhất là ở Km 22 + 300 (nhánh D vào Trạm thu giá QL51) nên khi khói bốc lên cao nhân viên giám sát mới có thể quan sát thấy qua camera và báo cho lực lượng tuần tra lên vị trí có khói để xử lý thì sự cố đã xảy ra. Cũng theo bà Phương, việc đốt rơm rạ khô trên đồng sau mỗi mùa vụ là tập quán canh tác của nông dân, không chỉ ven tuyến cao tốc này mà còn ở nhiều tuyến đường khác. Tuy nhiên, VEC E không thể nghiêm cấm hoặc yêu cầu địa phương nghiêm cấm công việc này. “Việc đốt rơm rạ khô trên đồng diễn ra trong thời gian nhất định trong năm và hoàn toàn có thể lên kế hoạch trước. VEC E cũng kiến nghị các địa phương dọc tuyến phối hợp nhằm tránh sự cố xảy ra, tăng tần suất và khu vực phát quang hai bên hành lang an toàn”, bà Phương nói. Đại diện Tổng công ty đầu tư và phát triển cao tốc VN (VEC) cũng cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với địa phương trong tuyên truyền, chủ động đốt rạ có kiểm soát theo nhu cầu người dân, cũng như phát quang, dọn cỏ và cảnh báo khói ảnh hưởng đến tầm quan sát của tài xế.

Một vấn đề khác là việc chưa tuân thủ khoảng cách an toàn khi lưu thông trên đường cao tốc của một số tài xế, đặc biệt khi gặp điều kiện hạn chế tầm quan sát như sương mù hoặc khói, trời mưa... "Các công ty vận tải hành khách cần quan tâm tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tài xế, do khi có sự cố xảy ra, các hành khách sẽ là người bị ảnh hưởng nặng nề nhất", bà Phương kiến nghị.

Xe tải chạy ngược chiều trên cao tốc Long Thành - Dầu Giây Ảnh cắt từ clip

Trên tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương, đoạn qua địa bàn tỉnh Long An, nhiều đoạn rào chắn ngăn cách bị người dân cắt bán phế liệu. Từ Km 23 cầu vượt sông Vàm Cỏ Đông (xã Thạnh Đức, H.Bến Lức) chạy dài đến Km 30 cầu vượt sông Vàm Cỏ Tây đến xã Hướng Thọ Phú, TP.Tân An có gần 100 điểm bị tháo dỡ toàn bộ bu lông khiến khung hàng rào gần như sụp đổ. Tại đoạn dẫn cầu vượt sông Vàm Cỏ Tây, Vàm Cỏ Đông, một số hộ dân xây chuồng nuôi gia cầm, trâu bò thả rông ngay dưới cầu, thậm chí một số hộ còn chiếm dụng đất trống làm điểm mua bán phế liệu...

Từng là điểm nóng về phá rào, trâu bò thả rông, hàng quán bán rong, đi bộ vượt rào vào cao tốc bắt xe khách...; tuyến cao tốc dài nhất VN Nội Bài - Lào Cai dù đã được khắc phục ít nhiều nhưng vẫn là nỗi ám ảnh với rất nhiều tài xế. Thống kê của Cục CSGT đường bộ trong năm 2017 cho thấy, toàn tuyến có hàng trăm điểm không rào được hành lang với chiều dài trên 19 km, do người dân tự ý cắt, phá rào cho trâu bò đi rông trên cao tốc, hoặc để tiện đi xe máy vào cao tốc, đi bộ lên cao tốc đón xe...

Nhiều đoạn đường, đặc biệt từ Yên Bái đến Lào Cai, các tấm tôn lượn sóng cũng như hàng rào B40 ngăn cách khu dân cư với cao tốc thường xuyên bị phá dỡ, đơn vị quản lý rào lại hôm trước, hôm sau đã bị phá. Như tại đoạn Km 184+100 hay Km 181+500 (đoạn qua Văn Yên, Yên Bái), người dân cắt phá rào dây thép gai dài hàng chục mét.

Đại diện đơn vị quản lý khai thác trên tuyến Nội Bài - Lào Cai cho biết, một số người dân lấy lý do không có đường gom nên cắt phá hàng rào để đi lại, nhưng trên thực tế sau khi tuyến cao tốc hoàn thành, người dân tự xây dựng nhà cửa ven cao tốc. Vì thế, dù VEC đã bổ sung thêm nhiều tuyến đường gom nhưng không thể đáp ứng hết. “Theo quy định, việc dân cắt rào trên cao tốc có cả trách nhiệm quản lý của chính quyền địa phương, nhưng địa phương chưa thực sự vào cuộc quyết liệt, chủ yếu vẫn là đơn vị khai thác chủ động tuần tra, tuần kiểm. Dân phá đến đâu thì rào lại đến đó, nhưng ban ngày đơn vị vừa rào lại xong thì đến tối người dân lại phá ra. Dù trên tuyến đã rào phần lớn hộ lan, nhưng người dân vẫn cắt dây thép gai từ ta luy âm trên tuyến để phá rào thả trâu bò vào hành lang trên tuyến”, ông này chia sẻ và cho rằng đơn vị quản lý không thể kiểm soát được tình hình phá hàng rào vì không đủ thẩm quyền xử phạt. Thậm chí, khi ngăn chặn người dân phá rào, một số nhân viên còn bị hành hung.

Còn ông Trần Ngọc Sơn, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông tỉnh Lào Cai, cho rằng một phần nguyên nhân người dân cắt phá rào do khi xây đường cao tốc chưa tính toán hết nhu cầu đường gom cho dân đi lại, kết hợp với ý thức của người dân về chấp hành quy định còn kém. “Chúng tôi nhiều lần đề nghị đơn vị quản lý khi phát hiện người dân cắt rào ở khu vực nào, hay mở hàng quán, điểm đổ nước mui... cần lập biên bản chỉ đích danh cá nhân, gửi về cơ quan địa phương để kiểm điểm, xử lý, nhưng chưa được thực hiện”, ông Sơn nói.

Theo nhiều chuyên gia giao thông, để đảm bảo an toàn đường cao tốc có cả trách nhiệm của đơn vị khai thác cũng như cơ quan chức năng tại địa phương có tuyến cao tốc đi qua. Như trường hợp tai nạn hôm 3.4, không thể nói do hệ thống camera quá thưa nên không kịp thời phát hiện khói để xử lý. Bởi với trách nhiệm của đơn vị đang khai thác dịch vụ, VEC E phải đầu tư hệ thống cảnh báo, nhân lực đảm bảo an toàn trên cao tốc. “Phải quy trách nhiệm cụ thể cho các công ty khai thác đường cao tốc, quản lý chuyên ngành như cục quản lý đường cao tốc và các địa phương, có chế tài xử lý, nếu không sẽ cứ đổ lỗi qua lại. Sắp tới, hệ thống cao tốc dần mở rộng và hoàn thiện, nếu ý thức tham gia giao thông vẫn như đường quốc lộ, thậm chí đường làng thì rất nguy hiểm”, TS Phạm Sanh, chuyên gia giao thông, cảnh báo.

Xe tông liên hoàn trên đường cao tốc, một tài xế tử vong Khoảng 5 giờ 30 ngày 7.4, ô tô 16 chỗ BKS 51D-023.14 (chưa rõ danh tính tài xế) lưu thông trên đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương theo hướng Tiền Giang đi TP.HCM. Khi xe đến Km 17+200 thuộc địa phận xã An Thạnh, H.Bến Lức (Long An) thì va chạm một xe khác chạy cùng chiều phía trước. Sau khi va chạm, xe phía trước rời khỏi hiện trường, ô tô 16 chỗ hư hỏng nằm giữa đường. Cùng lúc đó, xe tải BKS 51C-200.84 lưu thông cùng chiều bất ngờ tông mạnh vào đuôi ô tô 16 chỗ, đẩy xe này vào làn dừng khẩn cấp. Hậu quả, tài xế ô tô 16 chỗ tử vong tại chỗ, phụ xế bị thương nặng được đưa đi cấp cứu. Khôi Nguyên - Lê Lang

Ngăn chặn người dân đốt lửa gây khói gần đường giao thông Thủ tướng Chính phủ vừa có công điện về việc phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân và bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong dịp nghỉ lễ 30.4 và 1.5.2018. Bên cạnh các giải pháp nâng cao năng lực, bảo đảm an toàn và chất lượng dịch vụ vận tải hành khách, đáp ứng nhu cầu vận tải tăng cao; tăng cường tuần tra kiểm soát... Thủ tướng lưu ý UBND các tỉnh, TP chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương đẩy mạnh tuyên truyền và có biện pháp ngăn chặn người dân đốt lửa gây khói gần khu vực đường giao thông làm hạn chế tầm nhìn của người điều khiển phương tiện giao thông; tiếp tục vận động các đoàn thể chính trị tại địa phương và nhân dân tổ chức phong trào tự quản, tham gia cảnh giới tại các vị trí đường ngang đường sắt cũng như tại các điểm đen về tai nạn giao thông... M.Đ