Chậm 20 năm, xe Nhật lỡ cơ hội dập tắt làn sóng xe Hàn

Thị trường ô tô Việt những năm tiệm cận 2020 đã sôi động hơn bao giờ hết. Người ta nói rằng người Việt đang giàu lên, cơ sở hạ tầng đang trong quá trình mở rộng nhưng số lượng xe trên đầu người lại quá ít, chỉ khoảng 20 xe/1.000 dân, thấp hơn rất nhiều so với một số nước trong khu vực Đông Nam Á khi chưa bằng một nửa Indonesia, 1/10 Thái Lan hay 1/17 Malaysia. Mảnh đất vàng là đây chứ đâu xa?

Bởi vậy, người Việt giờ đây có cả trăm lựa chọn khi mua ô tô với hàng chục thương hiệu lớn nhỏ nhưng đều “xịn”. Đã qua rồi cái thời người tiêu dùng Việt “buộc” mua ô tô Trung Quốc để có cái “che nắng, che mưa” vì giá thành hợp lý. Ở thời điểm hiện tại điểm qua cũng có đôi chục hãng xe phổ thông, chục thương hiệu xe sang và dăm hãng xe siêu sang, siêu xe đến từ châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản.

Hatchback cỡ nhỏ là cuộc chiến trên đường hẹp nơi những chiếc xe nhỏ nhưng rộng rãi sẽ chiếm ưu thế

Và trong hàng chục phân khúc, thương hiệu ấy, hatchback cỡ nhỏ nổi lên nhưng một "miếng bánh" dễ ăn trên thị trường bởi đơn giản nó là dòng xe giá rẻ trong giá rẻ được bày ra giữa cơn khát ô tô của người Việt. Mới mức giá chỉ trên dưới 300 triệu đồng ở thời điểm hiện tại, hatchback cỡ nhỏ chỉ tương đương giá trị của một chiếc xe ga cao cấp nhập khẩu hay mô tô phân khối… vừa. Chính vì vậy, nó trở thành lựa chọn hàng đầu cho những khách hàng cá nhân ngân sách eo hẹp có nhu cầu sở hữu ô tô hay doanh nghiệp vận tải muốn tiết kiệm chi phí đầu tư.

Nắm bắt được nhu cầu thị trường, người mở đường Daewoo Matiz ra mắt vào năm 1998 đã nhanh chóng trở thành một lựa chọn đáng giá dành cho người ít tiền đưa thương hiệu này bùng nổ suốt gần một thập kỷ trước khi bị General Motor Việt Nam (GMV) thâu tóm, khai tử công thần Daewoo Matiz, gắn mác xe Mỹ Chevrolet Spark.

Tuy nhiên, Chevrolet Spark nhanh chóng bị lép vế trước những tân binh đến từ Hàn Quốc như Kia Morning rồi Hyundai i10, tiếp tục đế chế xe Hàn trong phân khúc. Mặc dù doanh số đóng góp vào thị trường chung không hề nhỏ nhưng trước năm 2018 vẫn có rất ít thương hiệu tham gia giúp bộ ba Kia Morning, Hyundai i10 và Chevrolet Spark thoải mái chia sẻ thị phần tạo nên thế kiềng 3 chân. Trước sự thành công của xe Hàn, không ít người tự hỏi những ông lớn Nhật đã ở đâu khi những cái tên như Toyota, Honda cũng đã quá quen thuộc với người Việt.

Honda Brio sẽ là cái tên sáng giá tiếp theo trong phân khúc hatchback cỡ nhỏ?

Trong số này đáng tiếc nhất phải kể đến Toyota, ông vua trong phân khúc xe giá rẻ, phổ thông trên dưới 1 tỉ đồng với những cái tên như Vios, Innova, Corolla hay Camry, Fortuner nhưng lại dễ dàng bỏ qua dòng xe hatchback giá rẻ nhất thị trường để xe Hàn có cơ hội chiếm thị phần từ đó làm bàn đạp đẩy mạnh những dòng xe đắt tiền hơn.

Trong khi đó, với “thương hiệu quốc dân”, Toyota hoàn toàn có cơ hội đè bẹp đối thủ khi nó còn đang trong giai đoạn trứng nước. Đây có thể coi là cú bước hụt của người Nhật tại thị trường Việt Nam khi quá chậm chân, hoặc có thể nói là đánh giá sai tiềm năng của phân khúc xe giá rẻ nhất tại Việt Nam. Trong khi đó tại Indonesia, Toyota đã bán ra một mẫu xe tương tự khá sớm mang tên Agya do liên doanh Astra Daihatsu sản xuất từ năm 2012.

Phải tới cuối năm 2018 sau nhiều lần trì hoãn, mẫu hatchback cơ nhỏ Agya của Toyota mới lần đầu được ra mắt thị trường Việt với tên gọi Wigo. Đáng tiếc không chỉ chậm chân Wigo cũng không cho thấy lợi thế so với đối thủ cạnh tranh về cả giá bán, trang bị lẫn kích thước nên chưa thể tạo nên cú hích như kỳ vọng còn người đồng hương Suzuki lại quá yếu ớt về độ phủ thương hiệu.

Người tiêu dùng ngày càng có nhiều lựa chọn hơn trong phân khúc xe hơi rẻ nhất Việt Nam

Dự kiến, trong thời gian tới sẽ có thêm một tân binh mới gia nhập thị trường xe hatchback cỡ nhỏ, Honda Brio. Liệu rằng Toyota Wigo, Suzuki Celerio hay Honda Brio có giúp người Nhật “đi tắt đón đầu” trong phân khúc được hay không vẫn còn là câu hỏi khó khi mà cả hai cặp bài trùng Kia Morning và Hyundai i10 đều không thể coi thường.