Chắt chắt - món ngon từ sông Thạch Hãn

Dòng sông Thạch Hãn nổi tiếng đi vào trong thơ ca Việt Nam với biết bao câu chuyện lịch sử, gần đây đến thăm vùng đất này tôi có dịp khám phá thêm nhiều câu chuyện cuộc sống về văn hóa ẩm thực của cư dân địa phương. Một trong những món ăn tôi được thưởng thức trong những ngày ở lại nơi đây là món chắt chắt xúc bánh tráng.

Chắt chắt hay còn gọi là dắt dắt có họ hàng với ngao, hến. Nhiều người vẫn hay nhầm giữa con hến với chắt chắt, nhưng thực ra đây là 2 con khác nhau tuy cùng sống trong một môi trường nước lợ. Nhìn bề ngoài có thể nhận biết sự khác nhau, chắt chắt nhỏ hơn hến và có sắc màu đen sậm vì chúng thường phải nấp dưới cát để trốn kẻ thù và tìm kiếm thức ăn.

Chắt chắt sống chủ yếu ở vùng nước lợ, rất giàu chất đạm, bỗ dưỡng và là một thực phẩm sạch bởi được bắt lên từ lòng sông Thạch Hãn, thuộc làng Mai Xá, Gio Linh, Quảng Trị - Ảnh: Đoàn Xuân

Chắt chắt thường đi kiếm ăn vào buổi sáng nên muốn bắt được chắt chắt người dân ven dòng sông Thạch Hãn cũng phải dậy từ rất sớm, dùng những vợt lưới được chế biến thành dụng cụ chuyên chỉ để cào chắt chắt. Hôm nào trời nắng chắt chắt lên bờ ăn nhiều thì chỉ cần lội sông nước chưa qua đầu gối là có thể cào chắt chắt, phải hôm nào trời trở mưa thì người ta phải lặn xuống đáy mới bắt được.

Chắt chắt mang về ngâm nước gạo khoảng một ngày để nhả hết cát, cho vào rổ rồi chà mạnh tay cho lớp bùn còn bám lại ngoài phần vỏ tróc đi xả nước thật sạch. Trút chắt chắt vào nồi luộc chín, khi luộc nhớ dùng đũa đảo mạnh tay để chắt chắt mở hết vỏ mỏng ra, lộ phần thịt (ruột) ra ngoài. Vớt chắt chắt ra một rổ thưa cho vào trong chậu nước đãi lấy thịt, để riêng. Nước luộc chắt chắt lắng cho trong dùng để nấu canh rất ngọt và mát. Nước luộc này nấu với bất cứ loại rau nào cũng ngon. Người dân ven sông Thạch Hãn có món canh rau muống nấu với chắt chắt trộn gừng ngon đưa cơm phải biết.

Thịt chắt chắt xào xúc bánh tráng là món ăn dân dã, rẻ tiền nhưng được rất nhiều người ưa thích, đây cũng là món ăn đặc sản của người làng Mai Xá, Gio Linh, Quảng Trị. Món này chế biến chẳng mấy cầu kì, chỉ cần phi thơm hành cho chắt chắt vào xào săn, dọn ra dĩa rồi dùng bánh tráng xúc ăn. Bẻ miếng bánh tráng xúc một ít thịt chắt chắt đưa vào miệng, vị ngọt của chắt chắt, giòn giòn của bánh tráng, thơm thơm của hành phi quyện lại nơi đầu lưỡi, một hương vị thật khó quên, không thể lẫn vào đâu được.

Những ai đã từng thưởng thức món chắt chắt xúc bánh tráng của người dân ven dòng sông nổi tiếng Thạch Hãn này chắc chắn sẽ không quên được hương vị ngọt ngào của món ăn dân dã này. 

Đoàn Xuân