Chế tạo máy đo lực cắn ở người đầu tiên tại Việt Nam

Sản phẩm máy đo lực cắn của nhóm cũng xuất sắc giành được giải Nhất tại cuộc thi khởi nghiệp iUMP 2020 với chủ đề “Y tế thông minh với cách mạng công nghiệp 4.0” do Trường ĐH Y dược TP.HCM tổ chức.

Máy mang nhiều ý nghĩa

Nhóm nghiên cứu gồm 6 thành viên thuộc Khoa Răng - hàm - mặt (RHM) Trường ĐH Y dược TP.HCM. Trong đó ý tưởng xuất phát từ bác sĩ Lê Hoài Phúc, bác sĩ nội trú chuyên ngành phẫu thuật hàm mặt. Và nhóm sinh viên gồm Nguyễn Thế Phương, Cao Thị Ánh Ngọc, Trần Thị Minh Thư, Phan Thanh Phong, Nguyễn Lê Nhật Khuê là những thành viên tham gia triển khai ý tưởng thành hiện thực.

Đề tài nghiên cứu của nhóm còn nhận được hướng dẫn của PGS.TS Nguyễn Thị Kim Anh, giảng viên khoa RHM, hợp tác kỹ thuật với TS. Bùi Đức Vinh, giảng viên Trường ĐH Bách khoa TPHCM

Chia sẻ về lý do nghiên cứu và sáng chế sản phẩm, Thế Phương cho biết đề tài máy đo lực cắn được xuất phát từ đề tài nghiên cứu khoa học của bác sĩ nội trú Lê Hoài Phúc. Mục tiêu nghiên cứu của bác sĩ Phúc là muốn xác định thời gian cố định hàm tối thiểu cần thiết cho bệnh nhân bị tai nạn giao thông làm gãy tầng mặt giữa (khi điều trị bằng phương pháp phẫu thuật kết hợp cố định hàm). Thời gian cố định hàm càng ngắn sẽ đem lại sự thoải mái và thuận lợi cho bệnh nhân hơn. Để xác định khi nào có thể tháo cố định hàm, bác sĩ cần đánh giá độ vững ổn của khối xương tầng mặt giữa, việc này cần phải đo được lực cắn của bệnh nhân.

“Thực tế hiện nay tại Việt Nam chưa có các thiết bị đo lực cắn, vì vậy bác sĩ Phúc đã hình thành ý tưởng chế tạo máy đo lực cắn và cùng nhóm các sinh viên tụi mình triển khai ý tưởng này”, Phương chia sẻ.

Nhóm rất tự hào và hạnh phúc khi sáng chế thành công sản phẩm. Vì theo nhóm hiện nay trên thế giới đã có rất nhiều nghiên cứu về lực cắn ở người, nhưng ở Việt Nam thì chưa có. Vì thế khi nghiên cứu và chế tạo thành công máy đo lực cắn, máy mang rất nhiều ý nghĩa mà theo Phương: “Trước hết chiếc máy mang tầm quan trọng trong nghiên cứu cơ sở đặc biệt là chuyên ngành cắn khớp học, implant, chỉnh nha. Xa hơn nữa là việc áp dụng máy trong lâm sàng để đánh giá lực đặt lên răng bệnh nhân khi thực hiện chức năng ăn nhai, từ đó phát hiện được những bệnh lý hiện có, ngoài ra còn đánh giá được độ bền của phục hồi tại chỗ trên răng”.

Tâm huyết sản xuất thêm nhiều máy đo lực cắn

Ánh Ngọc cho biết máy đo lực cắn BFM (viết tắt của Bite Force Meter) gồm hai thành phần chính là đầu cắn cảm biến lực và bộ xử lý hiển thị. Bộ xử lý hiển thị sẽ thu nhận tín hiệu từ đầu cắn cảm biến lực, xử lý tín hiệu và đưa kết quả lực cắn ra màn hình hiển thị dưới đơn vị Newton (N). Máy có độ chính xác cao với mức sai số dưới 1%, kèm với thiết kế nhỏ gọn tiện lợi giúp thao tác trên bệnh nhân dễ dàng.

“Đầu cắn cảm biến lực là bộ phận quan trọng nhất của máy, gồm 2 thanh trên và dưới, bên trong có chứa các sensor để tiếp nhận và xử lý lực cắn sau đó truyền tín đến đầu hiển thị dưới dạng con số. Bộ phận này vẫn có thể được thay thế bằng những thiết bị hiển thị khác như màn máy tính, điện thoại”, Thanh Phong cặn kẽ về sản phẩm.

Vì chưa có nghiên cứu nào về máy đo lực cắn tại Việt Nam nên nhóm cũng gặp nhiều khó khăn. Đầu tiên, Phong chia sẻ: “Để chế tạo máy đo lực cắn thì nhóm nghiên cứu đã đọc rất nhiều tài liệu về máy đo lực cắn trong y văn, tìm hiểu cấu trúc, thiết kế, nguyên lý hoạt động của các máy này, từ đó kết hợp với Trường ĐH Bách Khoa để xây dựng thiết kế, chế tạo máy đo lực cắn”.

Là những sinh viên y dược nên để chế tạo ra máy đo lực cắn, nhóm cũng gặp một số khó khăn nhất định trong quá trình chế tạo và cải tiến sản phẩm: “Vì không đủ khả năng về chuyên môn kỹ thuật điện tử, cũng như việc tìm mua các nguyên vật liệu cấu thành máy. Sau khi đã có ý tưởng và tìm kiếm các nguồn thông tin từ nước ngoài, nhóm đã may mắn nhận được sự giúp đỡ từ người có chuyên môn là tiến sĩ Bùi Đức Vinh, Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, để chế tạo ra máy. Song song đó, tụi mình còn đi tìm hiểu và tham khảo thêm thị trường cung cấp vật liệu sẵn có mà nhóm có thể tiếp cận để cải tiến máy tốt hơn”, Minh Thư bày tỏ.

Với lịch học và thực tập ở bệnh viện dày đặc, cũng gây nhiều trở ngại cho quá trình nghiên cứu và sáng chế sản phẩm. Nhưng nhóm cũng cố gắng cân đối: “Để cân bằng việc thực tập ở bệnh viện, lịch học ở trường và thời gian để tìm tòi chế tạo máy là điều vô cùng khó khăn, nhưng đó cũng là những lúc nhóm tụi mình có những phút giây làm việc nhóm bổ ích và thoả mãn sự sáng tạo. Và thành quả cho những nỗ lực đó là nhóm đã chế tạo được máy đo lực cắn qua nhiều lần cải tiến hiện nay đã hoàn thiện đến thứ hệ thứ 4”, Nhật Khuê vui mừng chia sẻ.

Hiện tại nhóm đã có được sản phẩm hoàn thiện, đã được đưa vào ứng dụng trong 2 đề tài nghiên cứu khoa học của Khoa RHM Trường ĐH Y dược TP.HCM.

“Trong tương lai, nhóm sẽ tiếp tục thiết kế và sản xuất để nâng cấp máy đo lực cắn ngày càng tiên tiến, hiện đại hơn, phù hợp với nhu cầu của bác sĩ răng hàm mặt và lợi ích của bệnh nhân. Hiện nay trên thế giới đã có rất nhiều nghiên cứu về lực cắn ở người, nhưng ở Việt Nam thì chưa có, do đó mục tiêu gần nhất của nhóm là sản xuất thêm nhiều máy đo lực cắn để cung cấp cho các trường đại học nhằm phát triển và nghiên cứu chuyên sâu trong lĩnh vực cắn khớp để khảo sát tình trạng chức năng của hệ thống nhai người Việt Nam”, Phương tâm huyết.