Chi tiền tết cho giáo viên: Vì sao 'kẻ ăn không hết, người lần chẳng ra'?

Giáo viên trường tư thục được thưởng tết thế nào?

Đối với giáo viên làm việc theo hợp đồng tại các cơ sở đào tạo ngoài công lập (hay còn gọi trường tư thục), mức thưởng tết được quy định theo bộ luật Lao động. Mức thưởng tết của giáo viên sẽ căn cứ vào lợi nhuận của nhà trường, mức độ hoàn thành công việc được giao trong năm.

Quy chế thưởng sẽ do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Đa số các nhà trường căn cứ vào hiệu suất làm việc của từng giáo viên, nhân viên để thưởng tết một cách hợp lý.

Theo tìm hiểu, một số trường phổ thông tư thục có quy mô lớn ở TP.HCM thưởng tết cho giáo viên cơ hữu có thâm niên làm việc dao động khoảng từ 15-20 triệu đồng. Đối với giáo viên làm công tác quản lý như hiệu trưởng, hiệu phó… có thể được nhận thưởng gấp đôi, gấp ba lần so với giáo viên.

Với giáo viên thỉnh giảng, lương theo tiết dạy, thầy cô giáo có thâm niên có thể được thưởng một vài triệu đồng. Còn lại, giáo viên chỉ nhận được vài ba trăm ngàn đồng tượng trưng. Giáo viên thỉnh giảng đa số công tác ở trường công lập nên hầu như thầy cô cũng không quan tâm chuyện thưởng tết.

ẢNH MINH HỌA: ĐÀO NGỌC THẠCH

Nhiều trường công lập chi hàng chục triệu đồng tiền tết cho giáo viên

Trường học không bắt buộc phải thưởng tết cho giáo viên hợp đồng (giáo viên công lập làm việc theo chế độ hợp đồng không xác định thời hạn). Luật Viên chức quy định, viên chức (trong đó có giáo viên) được hưởng tiền thưởng theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập.

Bên cạnh đó, theo Nghị quyết 27-NQ/TW, khi thực hiện cải cách tiền lương, quỹ tiền thưởng của khu vực công sẽ bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp. Do đó, tiền thưởng của viên chức sẽ được bổ sung vào cơ cấu tiền lương nếu thực hiện cải cách tiền lương.

Tuy nhiên, quỹ tiền thưởng của viên chức theo tinh thần của Nghị quyết 27 đến ngày 1.7.2024 mới được triển khai. Do đó, giáo viên là viên chức sẽ không được thưởng theo Nghị quyết 27 vào dịp tết cho đến thời điểm này.

Về lý thuyết là như vậy, nhưng vẫn có chuyện trường học chi tiền tết (không phải tiền thưởng) cho giáo viên theo kiểu "kẻ ăn không hết, người lần chẳng ra".

Tại TP.HCM và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, những năm qua không ít trường chi cho giáo viên từ 30-45 triệu đồng, nhiều trường chi ở mức 10-20 triệu đồng.

Còn ở một số tỉnh thành khác, nhất là những địa phương khó khăn, vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, giáo viên chỉ nhận được vài ba trăm ngàn đồng hoặc cân mứt, lạng hạt dưa, hộp bánh do Công đoàn trường tặng (thực ra là tiền được giáo viên đóng góp trong năm).

Trường học công lập là đơn vị hành chính sự nghiệp, kinh phí hoạt động từ ngân sách nhà nước, hoàn toàn không làm ra tiền. Hàng năm nhà nước cấp (khoán) cho một khoản kinh phí, nhà trường chi xuất theo quy định của cơ quan tài chính. Hiệu trưởng nào cố gắng chi tiêu thì cuối năm còn dư tiền, đem chia cho giáo viên gọi là thu nhập tăng thêm.

ẢNH MINH HỌA: ĐÀO NGỌC THẠCH

Trường nào giảm bớt các phong trào của học sinh, giáo viên; ít chi sửa chữa cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy, học thì việc chi tiền tết vài ba triệu đồng cho giáo viên là rất đơn giản.

Những trường giáo viên được chi hàng chục triệu đồng là do "cái tâm" của hiệu trưởng và kế toán. Một giáo viên ở TP.HCM cho biết, nhiều năm liền thầy cô được nhận tiền tết dao động từ 30-35 triệu đồng, do nhiều nguồn tiền được giao về cho Công đoàn trường.

Cụ thể, mỗi năm trường này thu về rất nhiều khoản tiền từ các hoạt động dịch vụ (thu hộ, chi hộ) như: cho thuê căn tin, bãi giữ xe. Cùng với đó là các khoản "hoa hồng" từ các nguồn được sung công quỹ như: sổ liên lạc điện tử, bảo hiểm y tế, đồng phục, tiền ăn bán trú, Anh văn với người nước ngoài…

Chuyện chi thu nhập tăng thêm Tết Nguyên đán hàng năm ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý giáo viên vì mỗi trường làm một kiểu. Đáng nói, việc giáo viên được chi bao nhiêu tiền thì gần đến tết (đa số) hiệu trưởng mới họp công bố.