Chính khách và bóng đá: Franco và 3 thập niên dìm nén Barcelona

 

Franco khuynh đảo bóng đá Tây Ban Nha khiến Barca gần 30 năm không thể ngóc đầu lên nổi - Ảnh: AFP

Nhìn lại lịch sử bóng đá, ai cũng thấy rằng HLV Helenio Herrera tuy không phải là cha đẻ của lối chơi phòng ngự - phản công với nhãn hiệu Catenaccio nức tiếng, nhưng ông chính là người đưa Catenaccio lên hàng nghệ thuật, khiến cả thế giới biết đến. Tương tự như thế chính là vai trò của nhà độc tài Franco đối với trận derby nổi tiếng nhất trong thế giới bóng đá, khiến người hâm mộ trên toàn thế giới đều “đắm chìm” trong mê say, đó là cuộc đối đầu Barcelona - Real Madrid.

Thật ra, cặp đấu El Clasico trong kỷ nguyên hiện đại chỉ hấp dẫn ở khía cạnh chuyên môn là chính, với cuộc đụng độ giữa các siêu sao, giữa hai CLB vào loại giàu mạnh nhất thế giới. Còn vào thời Franco, nó thực sự là cuộc chiến sống còn, từ trong ra ngoài sân cỏ. Đấy là chính trị, là sự thù nghịch, là cuộc đối đầu không khoan nhượng giữa bên thống trị và bên bị chèn ép. El Clasico đi cả vào văn chương. Nhà văn người Uruguay Eduardo Galeano từng viết: "Người ta có thể lắng nghe được tiếng rên xiết của xứ Catalonya, phát ra từ các bậc thềm sân Nou Camp, mỗi khi Barcelona gặp Real Madrid dưới ách độc tài Franco".

Franco có mê bóng đá? Theo Paul Preston, người viết tiểu sử của nhà độc tài, ông từng hai lần... thắng độ, dù vé cá độ ghi tên Francisco Cofran. Dù sao đi nữa, điều chắc chắn là Franco vừa ưu ái Real Madrid, vừa luôn dùng hình ảnh Real để quảng cáo cho cả đất nước Tây Ban Nha mà ông cầm quyền từ sau chiến thắng trong cuộc nội chiến 1936 - 1939, đến tận lúc ông qua đời giữa thập niên 1970. Kỳ tích 5 lần liên tiếp đoạt Cúp C1 châu Âu của Real thì ai cũng biết. Nhưng trước tiên, Real cứ phải đè bẹp Barcelona ở đấu trường quốc nội. Họ phải đè bẹp niềm kiêu hãnh Catalan. Họ phải tận diệt tinh thần cũng như chủ nghĩa ly khai. Barcelona chính là thành trì cuối cùng của phe cộng hòa, là chướng ngại cuối cùng mà Franco phải vượt qua trong cuộc nội chiến đẫm máu ở Tây Ban Nha.

Sau nội chiến, người Catalan bị cấm tụ tập. Ngôn ngữ Catalan bị cấm sử dụng. SVĐ Nou Camp trở thành nơi duy nhất để người dân xứ này giải tỏa phần nào cuộc sống ngột ngạt, thậm chí để họ có dịp phản kháng, ở một mức độ nào đó. Còn gì vui hơn cho họ, khi Barcelona đánh bại "Real của Franco"?

Làm sao kể hết được những tiểu tiết, như trọng tài ngó lơ lúc cầu thủ Real chém đinh chặt sắt trước Barcelona, hoặc tình huống việt vị bị thổi sai lệch. Việc Franco gây ảnh hưởng hoặc ra lệnh xử ép Barcelona, bênh vực Real còn thể hiện qua những câu chuyện kỳ lạ. Chuyện "cướp" Di Stefano chẳng hạn.

Di Stefano là cầu thủ vĩ đại nhất thế giới cho đến khi Pele xuất hiện. Còn sau khi Pele tỏa sáng với 3 chức vô địch World Cup, vẫn có một bộ phận không nhỏ trong giới bóng đá đề cử Di Stefano trong những cuộc bình chọn cầu thủ hay nhất thế giới xưa nay. Không có huyền thoại Di Stefano, chắc chắn Real không thể có một lịch sử huy hoàng như những gì chúng ta đã biết. Duy có một điều chẳng phải ai cũng biết: đáng lẽ Di Stefano là của Barcelona phải tỏa sáng để giương cao ngọn cờ Catalan.

Chịu khó lùng sục tài năng, cất công phát hiện, lại được luật sư giỏi Ramon Trias Farcas chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, Barcelona dễ dàng mua được Di Stefano từ CLB chủ quản River Plate. Real biết đến Di Stefano muộn hơn, cũng chậm chân hơn trong vấn đề chuyển nhượng. Nhưng họ vẫn lao vào tranh chấp - gọi là phá bĩnh thì đúng hơn. Real đàm phán với Los Millonarios, CLB khi ấy đang sử dụng nhưng không sở hữu Di Stefano. Đúng sai thế nào, cứ phải đợi FIFA phân giải, nghĩa là chí ít cũng trì hoãn được chuyện Di Stefano khoác áo Barcelona.

Tất nhiên, Franco không có quyền điều hành bóng đá thế giới. Nhưng ông ta thừa sức gây ảnh hưởng đến bóng đá Tây Ban Nha. FIFA mà xử thắng cho Barcelona thì ở Tây Ban Nha, Franco sẽ ra lệnh cấm mọi cầu thủ nước ngoài thi đấu. Và tòa án Tây Ban Nha hòa giải vụ tranh chấp bằng quyết định có một không hai trong lịch sử bóng đá: Barcelona và Real Madrid sẽ thay nhau sử dụng Di Stefano, mỗi đội một mùa! Một phần vì quá chán nản, một phần vì suy nghĩ trước sau gì cũng bị xử ép theo những cách khác, Barcelona bỏ cuộc. Thế là Real toàn quyền ký hợp đồng với Di Stefano.