Chính trường Mỹ phản ứng ra sao về vụ truy tố ông Trump?

Các thành viên cấp cao của đảng Cộng hòa tại quốc hội Mỹ và những nhân vật là hy vọng của đảng này trên đường đua Nhà Trắng năm 2024 đã lên tiếng ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump, sau khi ông bị truy tố trong cuộc điều tra về khoản tiền "bịt miệng" trả cho một ngôi sao phim khiêu dâm.

Ông Trump bị truy tố hôm 30.3 trong cuộc điều tra hình sự do công tố viên Alvin Bragg của đảng Dân chủ ở New York dẫn dắt, sau nhiều tháng xem xét bằng chứng của một đại bồi thẩm đoàn. Cựu tổng thống bị cáo buộc chi tiền để bịt miệng Stormy Daniels, một diễn viên kiêm đạo diễn phim người lớn, vài ngày trước cuộc bầu cử năm 2016, cuộc bầu cử mà ông đã giành chiến thắng.

Bốn đối thủ tiềm năng của ông Trump trong phe Cộng hòa đã lên án vụ truy tố, thể hiện sự cân bằng mà họ phải khéo léo duy trì trong những chuyện liên quan đến ông Trump, người vẫn sở hữu một lượng lớn cử tri tuyệt đối trung thành.

Theo Reuters, Thống đốc Florida Ron DeSantis, cựu phó tổng thống Mike Pence và thượng nghị sĩ Tim Scott - những người vẫn chưa chính thức tuyên bố chạy đua vào Nhà Trắng nhưng đã có những động thái báo hiệu việc này - tất cả đều chỉ trích việc truy tố ông Trump. Ông DeSantis, đối thủ lớn nhất cho đến nay của ông Trump trong đảng Cộng hòa, nói trên Twitter rằng vụ truy tố là hành động "phi Mỹ" và "vũ khí hóa hệ thống pháp luật để thúc đẩy một chương trình nghị sự chính trị". Trong khi đó, ông Pence gọi vụ truy tố là "cơn thịnh nộ", còn ông Scott cho rằng đó là "trò hề".

REUTERS

Một nhân vật nổi bật khác là Nikki Haley, đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc dưới thời chính quyền Trump, cho rằng "đây là sự trả thù nhiều hơn là công lý", theo The Wall Street Journal. Bà Haley, người cũng là cựu thống đốc bang Nam Carolina, đã chính thức công bố chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024.

Dù vậy, cựu thống đốc bang Arkansas Asa Hutchinson lại có cách tiếp cận khác. Ông Hutchinson kêu gọi sự kiên nhẫn "để hệ thống tư pháp Mỹ hoạt động như đối với hàng nghìn người Mỹ mỗi ngày". Ông Hutchinson, người đã theo đuổi cách tiếp cận ôn hòa hơn ông Trump và được coi là một đối thủ tiềm năng, nói: "Donald Trump không nên là tổng thống tiếp theo, nhưng điều đó nên do cử tri quyết định".

Tại quốc hội Mỹ, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy, một thành viên đảng Cộng hòa, tuyên bố vụ truy tố đã "biến hệ thống tư pháp thiêng liêng của chúng ta thành vũ khí" chống lại ông Trump. Rick Scott, thượng nghị sĩ đại diện bang Florida, nhìn nhận diễn biến mới nhất là "sự trả thù chính trị chống lại Tổng thống Trump", trong khi thượng nghị sĩ Ted Cruz từ bang Texas nói đây là "sự leo thang thảm khốc trong việc vũ khí hóa hệ thống tư pháp".

Phản ứng ở một số nơi khác thậm chí còn đen tối hơn. Trên Fox News, người dẫn chương trình Tucker Carlson nói việc ông Trump bị truy tố cho thấy "có lẽ đây không phải thời điểm tốt nhất để từ bỏ những khẩu AR-15 của bạn", đề cập đến một loại súng trường dân dụng, theo The New York Times. Một trong những khách mời của ông dự đoán rằng sự kiện sẽ gây ra hỗn loạn trong những năm tới.

Sở Cảnh sát New York tối 30.3 cho biết họ sẽ triển khai thêm lực lượng trên đường phố khắp năm quận, mặc dù hiện tại không có mối đe dọa đáng kể nào sau tin tức về vụ truy tố.

Ông Trump là người dẫn đầu trong đảng Cộng hòa trên đường đua 2024, theo một cuộc thăm dò gần đây của Reuters/Ipsos. Song vụ truy tố cũng đẩy ông Trump vào không gian nguy hiểm trong nỗ lực trở lại Nhà Trắng. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy nhiều cử tri đảng Cộng hòa đang tìm kiếm một nhân vật thay thế ông Trump.

Các thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện Mỹ cũng lên tiếng. Nancy Pelosi, cựu chủ tịch hạ viện, nói: "Không ai đứng trên luật pháp, và mọi người đều có quyền được xét xử để chứng minh sự vô tội. Hy vọng rằng cựu tổng thống sẽ tôn trọng hệ thống đã trao cho ông quyền đó trong hòa bình".

Ted Lieu, một hạ nghị sĩ Dân chủ, nói vụ truy tố là một "tiền lệ đáng sợ" nhưng cần thiết nếu cựu tổng thống phạm tội. Trong khi đó, hạ nghị sĩ Jamaal Bowman cũng thuộc đảng Dân chủ cho rằng "đã đến lúc chúng ta đảm bảo ông Trump bị cấm tranh cử cho bất kỳ chức vụ công nào".