Chơi chuyên cơ đúng điệu

Cuối tháng 4, truyền thông Mỹ ồ ạt đưa tin chiếc chuyên cơ Cessna của tỉ phú Donald Trump, ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, bị cấm bay do đã hết hạn đăng ký sử dụng. Lập tức, đội ngũ của ông Trump “chuyền banh” sang cho Công ty DJT Operations CX LLC vốn chịu trách nhiệm khai thác chiếc máy bay trên.

Thực tế, không riêng gì ông Trump mà hầu hết những người sở hữu chuyên cơ, dù là máy bay trực thăng hay máy bay phản lực, ở các nước đều sử dụng dịch vụ của các công ty chuyên khai thác, bảo trì máy bay. Các công ty này không chỉ phụ trách về thủ tục pháp lý để máy bay hoạt động mà còn bao thầu cả phần bãi đáp, dịch vụ bảo trì…

Số tiền chi ra mua chuyên cơ đã nhiều, và chi phí bảo trì, vận hành, khai thác cũng ngốn con số không nhỏ. Theo CNBC, với loại chuyên cơ có giá trị từ 3 - 90 triệu USD được nhiều người chọn lựa, thì mức chi phí sử dụng hằng năm có thể lên đến từ 700.000 - 4.000.000 USD. Cụ thể hơn, chuyên trang Corporate Jet Investor, dù không di chuyển gì nhiều thì mỗi năm, một chiếc Gulfstream 550 cũng ngốn gần 1 triệu USD chi phí cố định, Falcon 2000EX và Challenger 300 thì tốn hơn 700.000 USD…

Các chi phí không chỉ gồm tiền xăng, mà còn là tiền bãi đỗ, thuê phi công, chi phí xin giấy phép bay, chi phí bảo trì, tiền bảo hiểm… Chính vì những con số chi phí khủng như thế, thị trường khai thác vận hành chuyên cơ trở thành miếng bánh béo bở cho các công ty ngành này. Thậm chí, các công ty hàng không chuyên vận hành, khai thác chuyên cơ còn cung cấp cả dịch vụ tư vấn mua máy bay.

Chính nhờ những công ty trung gian như thế, những đại gia sở hữu chuyên cơ còn có cách tiết kiệm chi phí bằng cách cho người khác thuê để sử dụng vào những khi không dùng máy bay. Cách thức này cũng tương tự như việc đầu tư mua biệt thự ven biển rồi ủy quyền để công ty quản lý cho thuê nhằm tạo thêm thu nhập. Theo Forbes, nhiều công ty quản lý vận hành chuyên cơ đều cung cấp dịch vụ khai thác như vậy. Nhờ đó, nhiều hành khách cũng sẽ được sử dụng chuyên cơ mà không phải sở hữu máy bay riêng, với chi phí hợp lý. Hành khách có thể đăng ký, đóng phí để trở thành thành viên rồi sử dụng chuyên cơ với mức giá ưu đãi hoặc đặt theo từng chuyến. Thậm chí, có công ty còn tung ra cả ứng dụng trên điện thoại di động như Uber, JetSmarter để chia sẻ, cho thuê chuyên cơ giá rẻ.

Điển hình như Công ty JetSuit cung cấp dịch vụ thuê trọn gói chuyên cơ 6 chỗ bay từ Oxford (Connecticut) đến Philadelphia (Pennsylvania, đều thuộc Mỹ) với giá chỉ 536 USD, tức mỗi người chỉ tốn khoảng 90 USD, tương đương giá vé máy bay hạng phổ thông. Tương tự tại châu Âu, một số công ty cung cấp chuyên cơ Citation Mustang (4 chỗ) bay từ London (Anh) đến Paris (Pháp) vào khoảng 640 bảng Anh (hơn 21 triệu đồng), tức mỗi người chỉ tốn khoảng 160 bảng Anh (5,3 triệu đồng), rẻ hơn giá vé hạng thương gia của British Airways (336 bảng Anh - 11,2 triệu đồng) hay Eurostar (276 bảng Anh - 9,2 triệu đồng).

Tại VN, suốt nhiều năm, các dịch vụ như thế chỉ do những đơn vị trực thuộc quân đội hoặc các doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên gần đây, mảng dịch vụ này dần được xã hội hóa, một số công ty hàng không tư nhân đang tìm cách mở ra thị trường béo bở trên. Năm 2015, Công ty cổ phần dịch vụ Globaltrans Air cũng đã được trao giấy phép kinh doanh hàng không chung vì mục đích thương mại. Globaltrans Air tiết lộ sẽ đẩy mạnh phát triển mảng vận hành, khai thác kèm theo các dịch vụ như taxi hàng không, tổ chức bay thuê chuyến từ số chuyên cơ được ủy quyền khai thác, bên cạnh số máy bay dự định mua. Đây có thể xem là một trong những nền tảng cho thị trường khai thác chuyên cơ khi một số đại gia VN đã bắt đầu sở hữu máy bay riêng.