Chọn sách giáo khoa: Băn khoăn 'đứng giữa 3 dòng chảy'

Trong những ngày tháng 3 này, các địa phương tổ chức tập huấn sách giáo khoa (SGK) mới (lớp 5, 9 và 12) cho giáo viên (GV). Bên cạnh đó, các trường cũng tổ chức chọn SGK dùng cho năm học 2024-2025.

Theo quy định mới hiện nay, các tổ bộ môn lấy ý kiến GV giảng dạy để đề nghị với nhà trường chọn bộ SGK. Thực tế vẫn còn nhiều GV, tổ bộ môn lấn cấn, băn khoăn "đứng giữa 3 dòng chảy"- tức 3 bộ Cánh diều, Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo.

CHỌN BỘ SÁCH GV DỄ DẠY VÀ HỌC SINH DỄ HỌC

Cách lựa chọn phổ biến của GV hiện nay là bộ sách đã được chọn học các năm trước. Nếu bộ sách A (một trong 3 bộ sách kể trên) được chọn ở lớp 10 và 11 thì nên duy trì với lớp 12. Với cách chọn này, học sinh (HS) sẽ sử dụng sách đồng bộ trong quá trình học, tránh chồng chéo, trùng lặp nội dung, bài học giữa các khối lớp.

BÍCH THANH

Chẳng hạn, văn bản Tôi có một giấc mơ của Martin Luther King nằm trong sách Ngữ văn lớp 10 bộ Chân trời sáng tạo, nhưng bộ Kết nối tri thức với cuộc sống thì đưa vào lớp 11. Hay bài thơ Tây tiến (Quang Dũng) ở lớp 10 trong bộ Chân trời sáng tạo, còn bộ Cánh diều thì học ở lớp 12.

Xu hướng thứ hai là chọn bộ SGK mà GV dễ dạy và HS dễ học. Sau 2 năm giảng dạy sách lớp 10 và 11, nhiều thầy cô đã có đủ thời gian quan sát, đánh giá bộ sách nào phù hợp với lớp 12. Vì thế, các tổ bộ môn, nếu cần, sẵn sàng chọn bộ sách mới để sử dụng cho trường mình dù 1, 2 năm trước đã dạy bộ sách khác. GV chấp nhận mất thời gian soạn giáo án mới để dạy theo bộ sách chọn mới.

TINH THẦN MỞ CỦA "MỘT CHƯƠNG TRÌNH, NHIỀU BỘ SGK"

GV băn khoăn trong việc chọn sách cho thấy tình hình chung của nhà trường hiện nay là chưa phát huy hết mặt tích cực, tinh thần mở "một chương trình, nhiều bộ SGK" của Chương trình GDPT 2018.

GV vẫn có thể chọn cùng lúc nhiều bộ sách để giảng dạy. Lấy yêu cầu cần đạt của từng bài học/chủ đề làm thước đo chung. Thầy cô có thể chọn phần hay của bộ sách này và lược bỏ phần cảm thấy không phù hợp của bộ sách kia.

Trong những buổi tập huấn sử dụng SGK ngữ văn, các tác giả nêu quan điểm rõ ràng: Ngoài tác phẩm bắt buộc phải được học, thầy cô có thể tự lựa chọn văn bản; những bước bài dạy cần linh hoạt, không nên cứng nhắc; thậm chí các câu hỏi trong SGK cũng có thể thay đổi, thêm bớt, miễn sao đáp ứng yêu cầu cần đạt là được.

Nếu áp dụng được như thế thì các trường sẽ giảm bớt nặng nề trong chọn lựa SGK, thậm chí hướng đến tự chủ xây dựng tài liệu giảng dạy riêng trên cơ sở chương trình chung và nhiều bộ SGK hiện hành.