Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế: 'Chúng tôi đã cảnh báo thiếu điện cách đây 2 năm'

Chia sẻ bên hành lang Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, cơ quan này đã cảnh báo thiếu điện cách đây 2 năm, từ trước khi có dịch Covid-19.

"Bây giờ nếu tốc độ tăng trưởng kinh tế của mình mà như những năm vừa qua với khoảng 6 - 7% thì còn thiếu hơn bây giờ chứ không phải thiếu như thế này", ông Thanh nói.

GIA HÂN

Để giải quyết vấn đề này, ông Thanh cho biết, khi tổng kết Nghị quyết 31 về dừng 2 nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận, Ủy ban Kinh tế cũng đã kiến nghị xem xét lại chủ trương đầu tư lĩnh vực này.

Ông Thanh phân tích, điện gió, điện mặt trời "cũng chỉ có mức độ, chiếm tỷ trọng bao nhiêu trong tổng đầu tư thôi chứ không thể phát triển ồ ạt được".

"Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng có nói đấy, ở đó có nắng, có gió mới ra điện mặt trời được, chứ vùng đó không có phụ tải, phải truyền tải đi mà muốn làm vậy phải có quy hoạch, kế hoạch, có chiến lược đầu tư chứ không thể đầu tư ra rồi lại không có hệ thống truyền tải thì không được", ông Thanh nhấn mạnh.

Với tình trạng trong nhiều năm không có dự án lớn được đầu tư, có cũng triển khai chậm được cho là nguyên nhân khiến cho nguồn cung cho hệ thống bị thiếu hụt, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, cơ quan này đã chỉ ra rất rõ “địa chỉ” chậm ở các dự án nguồn điện do các tập đoàn năng lượng triển khai đầu tư, bao gồm Tập đoàn Điện lực, Dầu khí, Than và Khoáng sản. 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng nhìn nhận nhiều bài toán đặt ra để đảm bảo cung ứng điện. "Thủy điện của mình 80% công suất rồi, còn dư địa phát triển thủy điện sắp tới gần như không còn. Trên thượng nguồn người ta cũng làm thủy điện, người ta ngăn làm thủy lợi rồi. Dưới hạ nguồn thủy điện không còn dư địa phát triển", ông Thanh phân tích.

Trong khi đó, việc phát triển nguồn nhiệt điện than phải được đặt trong mối quan hệ với những cam kết của Việt Nam tại COP26 về phát thải ròng về không. Vì vậy, ông Thanh cho rằng việc ứng xử với điện than cũng là câu chuyện phải tính. 

“Nghị quyết 55, cam kết COP26 có cả rồi, giờ về tài chính thì phải thực hiện”, ông Thanh nói, và cho biết, hiện Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đang tiến hành giám sát chuyên đề về năng lượng.

Mong Chính phủ có kế hoạch đầy đủ, khả thi

Trong khi đó, đại biểu Đỗ Thị Lan (đoàn Quảng Ninh) đặt vấn đề kế hoạch cung ứng điện đáp ứng nhu cầu cho phát triển kinh tế xã hội hay chưa? 

"Và thực tế cho đến bây giờ thể hiện rõ, những lo lắng đặt ra là đúng. Mới bắt đầu vào mùa nóng, kinh tế đã có phục hồi nhưng vẫn có nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng, doanh nghiệp bị thiếu đơn hàng, một số lĩnh vực có khó khăn sản xuất kinh doanh, nhưng điện thiếu trầm trọng như vậy cũng rất là lo. Cắt điện không phải chỉ luân phiên 1 - 2 tiếng, cắt cả ngày cả đêm nên ảnh hưởng rất nghiêm trọng đời sống nhân dân, kinh tế xã hội", bà Lan nói.

Theo đại biểu, mặc dù Chính phủ có chủ trương phát triển điện tái tạo, cùng với nhiệt điện than, khí, nhưng kế hoạch kết nối và sử dụng điện tái tạo còn chậm. Việc vận hành hệ thống nhiệt điện cũng cho thấy chưa được chủ động, vẫn còn thiếu và chưa có chiến lược đảm bảo được cho các năm nay.

"Thực tế này đặt ra vấn đề, chiến lược và kế hoạch đáp ứng điện cho phát triển đất nước hiện tại và tương lai thế nào. Quy hoạch điện 8 đã được phê duyệt, nhưng kế hoạch hành động đang được xây dựng, thì triển khai sẽ ra sao để khắc phục tình trạng này trong ngắn hạn và dài hạn", bà Lan nêu.

Từ đó, đại biểu này cho rằng bà mong muốn có kế hoạch đầy đủ và khả thi của Chính phủ, trong đó Bộ Công thương với vai trò đầu mối cần chủ động. 

"Tôi đề nghị Chính phủ có đánh giá lại toàn diện về công tác cung ứng điện cho sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, giải pháp cụ thể khắc phục tình trạng thiếu điện. Kể cả biến đổi khí hậu hay tình thế bất thường, cực đoan khác, cũng phải có giải pháp ứng phó, tránh tình trạng bị động như hiện nay", bà Lan nhấn mạnh.