'Chuyến thăm của Phó tổng thống Harris là cột mốc mới trong quan hệ Việt - Mỹ'

TS Nguyễn Thành Trung: Tôi nghĩ đây là một cột mốc mới trong quan hệ Việt - Mỹ khi các nhà lãnh đạo cấp cao nhất trong chính quyền mới của Mỹ thăm Việt Nam chỉ trong năm đầu tiên sau khi nhậm chức trong hai nhiệm kỳ gần đây. Năm 2017, Tổng thống Donald Trump cũng thăm Việt Nam trong vòng 11 tháng sau khi nhậm chức.

Chuyến thăm của Phó tổng thống Kamala Harris thể hiện mối quan hệ song phương Việt - Mỹ đang chạy trên đúng đường ray, và trên đà tiến triển tốt. Mối quan hệ hai nước không còn trong giai đoạn dò dẫm, tiến triển từng bước mà đã bước vào giai đoạn xây dựng lòng tin cho mối quan hệ chiến lược, và cùng nhìn về cả lợi ích chiến lược cũng như các mối đe dọa chiến lược. Chuyến thăm của bà Harris là sự tái cam kết của Mỹ.

TS Nguyễn Thành Trung: Hết sức rõ ràng là Việt Nam giữ vai trò quan trọng trong chính sách đối ngoại của Mỹ đối với khu vực. Điều này được thể hiện qua các khía cạnh khá bao quát từ các chuyến thăm cấp cao cho đến hành động giúp đỡ thực chất bền bỉ đối với các cơ quan y tế dự phòng của Việt Nam trong hơn 20 năm qua, giải quyết di sản chiến tranh, thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại, cũng như hợp tác ngày càng chặt chẽ hơn trong việc hợp tác giữ gìn an ninh khu vực. Trong thời gian qua, Mỹ cũng đã cùng hỗ trợ và hợp tác với Việt Nam nhiều trong các hoạt động quân y, cứu nạn khẩn cấp trên biển, tàu tuần tra, tàu cảnh sát biển cũng như tập huấn nhận thức hàng hải nhằm duy trì ổn định ở khu vực Biển Đông.

Nếu so với cách đây 20 năm khi Tổng thống Mỹ George W. Bush vẫn còn bận rộn tâm trí với cuộc chiến chống khủng bố ở Trung Đông, thì nước Mỹ ngày nay ngày càng nhìn Việt Nam như là một nhân tố quan trọng trong chính sách Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở của mình, cũng như một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu.

TS. Nguyễn Thành Trung: Theo tôi, quan hệ Việt Mỹ đang tiến triển tốt. Tốc độ tiến triển nhanh hay chậm vẫn phụ thuộc không chỉ từ quyết tâm chính trị của các nhà lãnh đạo của hai nước, mà còn từ sức ép từ các động lực kinh tế, của cộng đồng doanh nghiệp hai bên, và nhân dân hai nước. Tình hình khu vực và thế giới cũng có thể là chất xúc tác thúc đẩy mối quan hệ Việt - Mỹ tiến nhanh hơn trong thời gian tới, khi cả hai quốc gia đều chú trọng thúc đẩy các thể chế quốc tế đa phương dựa trên luật lệ.

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung (Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quốc tế (Đại học Quốc gia TP.HCM)

PV: Ông đánh giá ra sao về Phó Tổng thống Kamala Harris?

TS. Nguyễn Thành Trung: Nếu phải so với người tiền nhiệm Mike Pence trong chính quyền ông Trump trước đây, tôi cho rằng bà Harris giữ một vai trò to lớn hơn trong chính sách đối ngoại Mỹ. Tổng thống Biden đã cho bà Harris một khoảng trống lớn hơn để thể hiện mình.

Mặc dù mang gánh nặng lịch sử là người phụ nữ đầu tiên cũng như phụ nữ da màu đầu tiên trở thành phó tổng thống, nhưng bà Harris đang thể hiện bà đang làm tốt công việc, hết sức tự tin. Tuy nhiên kinh nghiệm chính sách đối ngoại của bà Harris vẫn cần thời gian để bồi đắp khi chuyến thăm tới châu Á bao gồm Singapore và Việt Nam chỉ là chuyến xuất ngoại thứ hai của bà kể từ khi nhậm chức.