Chuyện thiên văn kỳ thú: Người Việt được chiêm ngưỡng 3 siêu trăng liên tiếp năm 2025

Theo trang Space.com, siêu trăng là một trong những hiện tượng thiên văn kỳ thú trên bầu trong năm 2025 mà người yêu thiên văn có thể quan sát.

Siêu trăng tiếp theo xuất hiện khi nào?

Chuyên gia dự báo siêu trăng gần nhất sẽ diễn ra vào ngày 7.10 theo giờ Việt Nam. Đây sẽ là siêu trăng đầu tiên trong 3 siêu trăng của năm 2025. Siêu trăng xảy ra khi trăng tròn trùng với thời điểm mặt trăng ở điểm trên quỹ đạo của nó trong vòng 90% khoảng cách gần nhất với trái đất, được gọi là cận điểm.

ẢNH: TRẦN GIA THIỀU

Điều này làm cho mặt trăng trông sáng hơn và to hơn bình thường một chút, mặc dù sự khác biệt này khó có thể nhận thấy bằng mắt thường. Thuật ngữ "siêu trăng" áp dụng cho cả trăng tròn và trăng non xảy ra khi mặt trăng ở điểm gần trái đất nhất (điểm cận địa).

Tuy nhiên, vì trăng non không thể nhìn thấy từ trái đất, nên trọng tâm thường là siêu trăng tròn. Theo chuyên gia, sẽ có 3 siêu trăng liên tiếp vào năm 2025 xảy ra vào tháng 10, tháng 11 và tháng 12.

"Thuật ngữ "siêu trăng" chỉ mới được sử dụng trong 40 năm trở lại đây, nhưng nó đã nhận được rất nhiều sự chú ý vào cuối năm 2016 khi 3 siêu trăng xảy ra liên tiếp. Siêu trăng của tháng 11.2016 cũng là siêu trăng gần nhất trong 69 năm, mặc dù một siêu trăng gần hơn sẽ xuất hiện vào năm 2030", Space.com thông tin.

Vì sao có siêu trăng?

Quỹ đạo của mặt trăng quanh trái đất không phải là một vòng tròn hoàn hảo. Nó có khoảng cách trung bình là 382.900 km từ trái đất, nhưng điểm cận địa và điểm viễn địa của nó, tức điểm tiếp cận gần nhất và xa nhất từ trái đất thay đổi theo từng tháng âm lịch.

Siêu trăng cần 2 yếu tố chính để xảy ra. Mặt trăng cần ở vị trí gần nhất, hay cận điểm, với trái đất trong quỹ đạo 27 ngày của nó. Mặt trăng cũng cần ở pha đầy đủ, xảy ra sau mỗi 29,5 ngày khi mặt trời chiếu sáng hoàn toàn mặt trăng. Siêu trăng chỉ xảy ra vài lần 1 năm (nhiều nhất) vì quỹ đạo của mặt trăng thay đổi hướng trong khi trái đất quay quanh mặt trời. Đó là lý do tại sao bạn không thấy siêu trăng mỗi tháng.

Thời điểm xảy ra siêu trăng, mặt trăng sẽ sáng hơn tới 30% và lớn hơn 14% so với bình thường, nhưng rất khó để phát hiện sự khác biệt bằng mắt thường. Tuy nhiên, siêu trăng có thể trông đặc biệt lớn đối với bạn nếu nó ở rất gần đường chân trời. Nhưng điều đó không liên quan gì đến thiên văn học mà liên quan đến cách não bộ con người hoạt động. Hiệu ứng này được gọi là "ảo ảnh mặt trăng".

Siêu trăng được định nghĩa là trăng tròn trùng với (hoặc gần trùng với) điểm cận địa của mặt trăng, khi mặt trăng đến điểm gần trái đất nhất trên quỹ đạo của nó. Cho đến khoảng năm 2011, hiện tượng này thường được gọi là trăng tròn cận điểm.

ẢNH: TRẦN GIA THIỀU

Thuật ngữ siêu trăng lần đầu tiên được một nhà chiêm tinh đặt ra, người cũng tuyên bố rằng trăng tròn xảy ra ở khoảng cách trong vòng 90% khoảng cách cận điểm cũng có thể được coi là siêu trăng. Do đó, có thể có nhiều hơn 1 siêu trăng mỗi năm. Thông thường hầu hết các năm đều có 3 lần trăng tròn cận điểm. Đôi khi có thể có 4 siêu trăng. Hiếm khi, một số năm có thể có ít nhất 2 hoặc nhiều nhất là 5 lần.