Có CH Czech đảm bảo, Slovakia có thể chuyển chiến đấu cơ MiG-29 cho Ukraine

Trong cuộc thảo luận trên truyền hình với Thủ tướng Slovakia Eduard Heger, Thủ tướng CH Czech Petr Fiala nói: “Chúng tôi sẽ hỗ trợ Slovakia cho đến khi nước này có máy bay mới theo ý họ. Tôi không thấy có vấn đề gì với thỏa thuận này, chính phủ chắc chắn sẽ chấp thuận nó”.

Không quân Slovakia hiện đang vận hành 12 máy bay MiG-29 có từ thời Liên Xô cũ. Thông tin Slovakia sẽ tặng các máy bay này cho Ukraine bắt đầu lan truyền chỉ vài ngày sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine hồi tháng 2.

Khi đó, ông Josep Borrell, người đứng đầu chính sách đối ngoại EU cho hay khối này sẽ cung cấp cho không quân Ukraine máy bay chiến đầu do Liên Xô sản xuất từ các nước Đông Âu.

Kế hoạch này chưa thể thực hiện vì Ba Lan và Bulgaria – là 2 quốc gia cũng sở hữu máy bay Liên Xô cũ – quyết định không tự cung cấp máy bay cho Kyiv.

Tuy nhiên, Thủ tướng Slovakia hồi tháng 4 tuyên bố ông sẵn sàng bàn giao hàng chục chiến đấu cơ MiG-29 của nước này nếu các đồng minh đáp ứng được nhu cầu quốc phòng của Slovakia cho đến khi MiG-29 được thay thế bằng chiến đấu cơ của Mỹ.

Slovakia có kế hoạch thay thế phi đội MiG-29 bằng 14 chiến đấu cơ F-16 Mỹ sản xuất trong năm nay. Tuy vậy ngày giao hàng đã bị lùi sang năm 2024.

Mỹ vào tháng 3 đã bác kế hoạch của Ba Lan, theo đó Mỹ sẽ là trung gian chuyển cho Ukraine chiến đấu cơ từ Ba Lan. Tuy nhiên, trong tháng 4, Lầu Năm Góc khẳng định “chắc chắn sẽ không phản đối” kế hoạch của Slovakia.

Hiện khi thỏa thuận đã được hoàn tất, vấn đề đặt ra là Slovakia sẽ chuyển máy bay qua biên giới phía đông với Ukraine như thế nào. Moscow có thể xem việc các máy bay này đi từ một căn cứ Slovakia đến Ukraine là một hành động khiêu khích và kéo NATO vào xung đột công khai với Nga. Mặt khác, vận chuyển máy bay bằng đường bộ có thể khiến chúng trở thành mục tiêu của tiêm kích hoặc tên lửa Nga trong lãnh thổ Ukraine.

Slovakia đã viện trợ hơn 160 triệu USD cho Ukraine từ tháng 2.2022 và sửa chữa các phương tiện quân sự Ukraine bị hư hại. Hồi tháng trước, Slovakia đã cung cấp 5 trực thăng của Liên Xô cũ và hàng ngàn đạn pháo phản lực 122 mm tới Kyiv. Nước này được cho là đang cân nhắc gửi 30 xe tăng T-72 nếu được các đồng minh cung cấp thiết bị thay thế phù hợp.