Có một Alfred Riedl như thế!

Năm 1998, Liên đoàn Bóng đá Đông Nam Á bất ngờ chọn Việt Nam làm địa điểm đăng cai giải vô địch bóng đá Tiger Cup (tiền thân của AFF Cup). Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) từ ý định chỉ đưa một HLV nội lên dẫn dắt đội tuyển Việt Nam đã quyết định mời HLV ngoại và người được chọn có quốc tịch Áo - Alfred Riedl.

Buổi tối hôm ông Riedl lần đầu tiên đặt chân đến Việt Nam, di chuyển từ sân bay Nội Bài về khách sạn Horrison (Hà Nội), phóng viên Thanh Niên đã có cuộc trò chuyện riêng với ông trong vòng hơn một giờ đồng hồ. Trước mắt chúng tôi là người đàn ông cao lớn, ánh mắt hóm hỉnh, nụ cười thân thiện và cách nói chuyện vô cùng bặt thiệp. Ông Riedl kể về những kỷ niệm thời còn khoác áo cầu thủ rồi dẫn dắt câu chuyện sang sự nghiệp làm thầy. Ông bảo: “Tôi chưa rõ mình có thành công tại Việt Nam được hay không nhưng tôi sẽ làm hết sức để bản thân tôi không cảm thấy hổ thẹn”.

Trong một cuộc gặp mặt báo chí trước khi Tiger Cup 1998 khởi tranh, tại phòng họp nhỏ ở Trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia Hà Nội (vẫn hay được gọi là Nhổn), người đàn ông cao lớn có ánh mắt hóm hỉnh ấy đã phát ngôn một câu để đời: “Bóng đá Việt Nam xây nhà từ nóc”.

Ông bị lãnh đạo ngành thể thao và VFF giận nhưng chả ai có thể trách nổi vì thời điểm ấy, ông nói thật đúng về bóng đá Việt Nam. Vào giải, thế hệ vàng của bóng đá Việt Nam với những Hữu Thắng, Hồng Sơn, Văn Sỹ Hùng, Việt Hoàng, Đức Thắng đã làm mãn nhãn khán giả bởi những trận đấu tuyệt hay. Đứng ngoài đường biên chỉ đạo, người đàn ông cao lớn có lúc thét lên nhưng ánh mắt chẳng khi nào thôi hóm hỉnh. Trận bán kết thắng người Thái với tỷ số 3-0, một kết quả làm kinh ngạc hết thảy những người chứng kiến, ông Riedl đứng lặng im, tận hưởng khoảnh khắc sung sướng trong khi cả cầu trường như nổ tung. Nhất là sau bàn thắng tuyệt đẹp của Việt Hoàng.

Với bóng đá Việt Nam, ông Riedl đi qua biết bao niềm vui, nỗi buồn. Vinh quang và cả cay đắng. Sự thăng trầm của bóng đá Việt Nam dường như đã trở thành một phần cuộc đời của ông. Chưa từng bao giờ có được cơ may đứng trên đỉnh cao nhất của giải vô địch Đông Nam Á hay SEA Games, ông Riedl được mọi người gọi là chuyên gia về nhì. HCB Tiger Cup 1998, HCB SEA Games và vô vàn những thành tích khác nữa, nhưng chưa bao giờ chạm tay vào cúp hay HCV. Thế nhưng, ông Riedl vẫn khiến chúng ta gợi nhớ về những chiến tích xuất sắc khác, đưa đội tuyển Việt Nam vào tứ kết Asian Cup 2007, trong đó có trận thắng oanh liệt với tỷ số 2-0 trước UAE, đương kim vô địch Cúp vùng Vịnh ở vòng bảng. Tại vòng loại Asian Cup 2004, ông Riedl cùng đội tuyển Việt Nam đã đánh bại Hàn Quốc khi ấy đang là tứ đại anh hào tại World Cup 2002 với bàn thắng duy nhất của Văn Quyến.

Với Văn Quyến, ông Riedl đã cùng anh hưởng những niềm vui vô bờ. Nhưng cũng với chính Văn Quyến hay Quốc Vượng, ông Riedl đã phải trải qua những gì cay đắng nhất. Sau khi hay tin các học trò nhúng chàm tại SEA Games 23 năm 2005, ông Riedl đã chết lặng. Người đàn ông cao lớn, ánh mắt đã không thể giữ được sự hóm hỉnh nữa, mà buồn đau tột độ.

“Sao họ lại phản bội tôi”, HLV Riedl thốt lên khi tiếp chúng tôi tại khu biệt thự Sedona Suite (Hà Nội).

Khi gõ những dòng chữ này, những kỷ niệm về ông lại ùa về. Thật sự nhớ ông da diết. Nhớ cả ánh mắt đắm đuối lúc ông nhìn phu nhân trong một bữa tiệc do VFF tổ chức ở Hà Nội, nhớ hình ảnh ông nghẹn ngào không thốt nên lời khi nhìn Hồng Sơn ghi bàn vào lưới Indonesia rồi đưa tay lên chào kiểu nhà binh tại SEA Games 20 năm 1999, nhớ cả chi tiết ông… xin mượn cuốn sổ ghi chép của chúng tôi trong một cuộc phỏng vấn, chỉ để bảo: Tôi viết ra đây tên cầu thủ mà tôi ưng nhất ở trận đấu của Thể Công vừa đá nhé. Ông viết hai chữ: Đức Thắng. Lần cuối cùng chúng tôi gặp ông là họp báo sau trận tại AFF Cup 2016 khi ông đang dẫn dắt đội tuyển Indonesia. Ông bảo: "Chào nhé, tôi về đây!".

Bây giờ, thì ông chào chúng ta để đi xa thật rồi! Xa mãi mãi.

Từng giành Chiếc giày đồng châu Âu Trong sự nghiệp cầu thủ của mình, HLV Riedl từng có 4 lần khoác áo tuyển Áo trong giai đoạn từ năm 1975 - 1978. Ông cũng từng chơi cho nhiều CLB nổi tiếng ở Áo và Bỉ như Austria Wien, Sint-Truiden, FC Antwerp, Standard Liege…; từng đoạt 2 chức vô địch quốc gia Áo mùa 1968 - 1969, 1969 - 1970 và Cúp nước Áo mùa 1970 - 1971. Ông Riedl đã thi đấu 427 trận, ghi 210 bàn thắng. Năm 1975, khi thi đấu cho CLB FC Antwerp (Bỉ), ông đã đoạt Chiếc giày đồng trong cuộc đua danh hiệu Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất châu Âu. Ngoài ra, ông Riedl từng là vua phá lưới các giải vô địch quốc gia Áo mùa 1971 - 1972, Bỉ 2 mùa 1972 - 1973 và 1974 - 1975. Lao Hồ

Liên đoàn Bóng đá Việt Nam chia buồn Sau khi nhận tin ông Riedl qua đời, trên trang web của LĐBĐ Việt Nam đã có những dòng chia buồn về sự mất mát này: "Sáng 8.9 (giờ địa phương), truyền thông Áo đưa tin chiến lược gia Alfred Riedl qua đời vì bệnh ung thư tại quê nhà. Cựu HLV trưởng đội tuyển Việt Nam sinh ngày 2.11.1949, hưởng thọ 71 tuổi. Theo báo chí quốc tế, HLV Alfred Riedl đã qua đời sau nhiều năm điều trị bệnh ung thư. Ông ở bên vợ và người thân trong khoảnh khắc cuối cùng vào đêm 7.9, rạng sáng 8.9 (giờ địa phương). Sự ra đi của ông là một mất mát không chỉ với gia đình HLV Alfred Riedl mà với bóng đá Áo cũng như bóng đá Việt Nam. LĐBĐ Việt Nam có thư chia buồn và sẽ gửi tới gia đình cựu HLV trưởng đội tuyển Việt Nam. Xin vĩnh biệt ông, người có nhiều đóng góp vào thành công của bóng đá Việt Nam!".

Được đánh giá cao về chuyên môn HLV Alfred Riedl đã từng có 3 giai đoạn dẫn dắt tuyển Việt Nam và Indonesia, trùng hợp đều gặt hái những thành tích tốt nhất trong lịch sử 2 nền bóng đá. Trước khi giúp Indonesia về nhì AFF Cup 2010, HLV Alfred Riedl từng dẫn dắt tuyển Việt Nam giai đoạn 1998 - 2001 với ngôi á quân Tiger Cup 1998, HCĐ Dunhill Cup 1999, HCB SEA Games (1999, 2003, 2005), HCB LG Cup 2000, vô địch LG Cup 2003... Đỉnh cao của HLV Alfred Riedl tại Việt Nam là giai đoạn 2005 - 2007 khi ông giúp tuyển Việt Nam lần đầu vào tứ kết Asian Cup 2007. Được báo chí Áo đánh giá rất cao và có kiến thức sâu rộng ở Đông Nam Á, còn trong mắt HLV Alfred Riedl, học trò Hồng Sơn luôn là cầu thủ tài hoa nhất trong khu vực, với đỉnh cao là Tiger Cup 1998 cùng danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất giải. Ông luôn tin rằng Hồng Sơn hội đủ mọi tố chất kỹ thuật, nhãn quan để chơi tại châu Âu. Khi biết tin ông phải thay thận, một người hâm mộ tại Việt Nam đã sẵn sàng hiến tặng quả thận mà sau này ông Alfred Riedl luôn nhắc đến với sự trân trọng và cảm kích tột độ. “Cơ thể tôi có một phần của Việt Nam”, ông đã từng xúc động phát biểu. Ngoài đội tuyển quốc gia, HLV Riedl từng dẫn dắt CLB Khatoco Khánh Hòa năm 2001 và CLB Hải Phòng 2 năm 2008 và 2009 nhưng đều không thành công như mong đợi. Chiến lược gia người Áo từng đến làm việc tại Lào, Indonesia cho đến năm 2016. Tại Indonesia, ông cũng từng đưa đội tuyển nước này 2 lần đoạt á quân AFF Cup năm 2010 và 2016. Ngoài dẫn dắt các đội tuyển và CLB ở khu vực Đông Nam Á, ông Riedl cũng có nhiều thời gian dẫn dắt các đội tuyển và CLB ở khu vực Trung đông như CLB Al Salmiya ở Kuwait hay tuyển Palestine…  Tiểu Bảo