Có phải là sáng kiến?

Mấy ngày qua, cộng đồng mạng lan truyên thông tin và hình ảnh trường PTTH An Dương Vương ở Thủ Đức (TP.HCM) tổ chức thi kiểm tra trong sân trường. Hình ảnh học sinh mặc đồng phục, mỗi em một ghế - một bàn cặm cụi làm bài rất đẹp mắt. Lướt qua thông tin, tưởng nhà trường đang tổ chức thi “Trạng Nguyên”, tái hiện cảnh “Lều Chõng” ngày xưa.

Hiệu trưởng Trần Đức Thành tự hào vì cách làm sáng tạo, hiệu quả, được thực hiện từ 5 năm nay. Giáo viên và phụ huynh đều đồng tình. Các em thì thích thú… Đọc các comment, hầu hết đều ủng hộ. Nhiều người còn đề nghị nhân rộng điển hình này khắp cả nước. Có vài người băn khoăn vì sợ thi ngoài trời

Việc tổ chức thi kiểm tra ngoài trời chỉ là cá biệt, tại một ngôi trường cụ thế và trong một thời gian nhất định.

thì năng mưa bất chợt. Nhà trường giải thích là chỉ thi vào sáng sớm, từ 6g45 – 7g30; chiều từ 16g15 – 17g. Có người sợ không gian loãng, thí sinh mất tập trung. Nhà trường nói sẽ đảm bảo sự yên tĩnh… Báo Giáo dục thành phố còn cho biết, nhờ những cách làm sáng tạo như vậy, năm học vừa rồi 100% học sinh trường An Dương Vương thi đậu cao đẳng và đại học, trong đó đậu đại học 94,7% . Chưa biết thực hư thế nào. Nếu tuyển sinh đầu vào bình thường mà kết quả cỡ đó, xứng đáng được phong anh hùng.

Tôi hơi nghi ngờ thông tin việc tổ chức này được tất cả giáo viên trong trường đồng tình. Tôi cũng chưa rõ chính kiến của ngành giáo dục thành phố ra sao. Với tư cách nhà giáo, tôi thấy việc làm này bất thường và bất ổn. Nếu đó là hoạt động ngoại khóa thì được, thậm chí cần khuyến khích tổ chức nhiều tiết dạy ngoại khóa. Tiết sinh vật thì vô Thảo Cầm Viên. Giờ lịch sử vào bảo tàng Lịch sử. Môn địa lý vào bảo tàng Địa chất. Môn đạo đức và giáo dục công dân thì đi công tác xã hội. Các môn hóa, lý vào tham quan nhà máy. Môn văn học thì tham quan các nhà lưu niệm hoặc gặp gỡ tác giả. Học ngoại ngữ ra phố Tây Phạm Ngũ Lão thực hành… Các nước tiên tiến thì tổ chức lớp học theo mô hình từng môn. Mình nghèo, cứ học chay chung tất cả, nên rất cần đột phá khỏi 4 bức tường.

Nếu gọi là là sáng kiến thì phải hiểu theo nghĩa đen. Tức là thi ngoài trời, đầy ánh sáng. Những sáng kiến kiểu này phải được gọi là dị kiến, vì trái với xu thế giáo dục của thời đại.

Việc làm này là bất thường bởi đó là hành động mặc nhiên thừa nhận sự bất lực trong tổ chức thi cử trung thực của nhà trường và cả ngành giáo dục. Nếu vậy, phải thay thế ngay cấp quản lý và tổ chức. Họ chẳng những không hoàn thành nhiệm vụ mà còn buông xuôi bằng cách làm thiếu cơ sở khoa học. Chỉ thi mỗi buổi một tiết với điều kiện trời không mưa, không rét (các tỉnh phía Bắc). Chưa kể, chỉ thi theo khối lớp với đề chung và thời lượng thi giống nhau. Làm sao thi toàn trường vì đề thi từng môn từng khối khác nhau và thời lượng từng môn cũng vậy. Việc làm này bất ổn vì rất ít trường đủ chỗ cho học sinh ngồi thi như vậy. Nhiều trường, ngồi trong lớp còn không đủ chỗ, phải học ca 2, ca 3 và sĩ số lớp lên tới 50, thậm chí 70 em. Cũng ít có trường nào đủ ghế bàn riêng cho từng em như vậy. 

Lý do của việc tổ chức thi kiểm tra lạ đời này là để chống tiêu cực càng không ổn. Đây là cách chống tiêu cực kiểu buông xuôi, không dám chủ động đối mặt thử thách nên chẳng bao giờ giải quyết được vấn đề. Hiệu trưởng là người quyết định và chịu trách nhiệm về chất lương giáo dục trong nhà trường. Nếu không đảm bảo được việc đó, để chuyện tiêu cực xảy ra thì nên từ chức. Nhân đây, cũng đề nghị ngành giáo dục, đặc biết là lãnh đạo nhà trường, trước khi làm việc gì liên quan đến học sinh cần cân nhắc. Việc tổ chức thi kiểm tra ngoài trời chỉ là cá biệt, tại một ngôi trường cụ thế và trong một thời gian nhất định. Gốc của vấn đề chống gian lận thi cử nằm ở chỗ khác.

Nếu gọi là là sáng kiến thì phải hiểu theo nghĩa đen. Tức là thi ngoài trời, đầy ánh sáng. Những sáng kiến kiểu này phải được gọi là dị kiến, vì trái với xu thế giáo dục của thời đại. Không nước nào làm kiểu khác thường đó cả.