Cơ thể tự 'hủy' mình trong bệnh thoái hóa khớp

Những kiến thức y học gần đây của ngành miễn dịch học phân tử đã khẳng định, chính hệ miễn dịch của cơ thể đã vô tình hủy hoại sụn khớp khi có tình trạng viêm xảy ra.

Nguyên nhân sụn khớp “một đi không trở lại”

Vận động thái quá

Hằng ngày sụn khớp phải chịu tác động của nhiều lực nén, lực ma sát khi cơ thể vận động nên dễ bị bào mòn theo thời gian. Ngoài ra, các trường hợp chấn thương tại khớp do tập luyện, tai nạn càng khiến sụn khớp bị hủy hoại nghiêm trọng hơn.

Tuổi tác của cơ thể

Bình thường, sụn khớp cần có quá trình tổng hợp, sửa chữa để cân bằng với quá trình phá hủy. Tuy nhiên khi có tuổi, quá trình tổng hợp của sụn bị suy giảm do sự lão hóa chung của cơ thể. Chưa kể, tế bào sụn cũng không có khả năng sinh sản và tự tái tạo sau tuổi trưởng thành.

Bệnh tật

Nhiều bệnh có ảnh hưởng đến xương khớp và tác động xấu đến sụn như béo phì, gút, tiểu đường… Nghiên cứu gần đây về mối quan hệ giữa các yếu tố nguy cơ và thoái hóa khớp gối ở nữ giới tại Bệnh viện cấp cứu Trưng Vương cho thấy, phụ nữ thừa cân béo phì trên tuổi 40 có khả năng bị thoái hóa khớp gối cao gấp 6 lần so với người bình thường.

Do hệ miễn dịch phá hủy

Đặc biệt, khi sụn khớp hư tổn, quá trình viêm diễn ra, hệ miễn dịch được kích hoạt để dọn dẹp những phần sụn bị đứt, vỡ dưới sự chỉ huy của tế bào T-Killer (tế bào dọn dẹp những phần tử hư hỏng trong cơ thể). Tuy nhiên, vì sụn được nuôi dưỡng bởi dịch khớp thay vì bởi máu nên hệ miễn dịch không nhận biết sụn như một thành phần của cơ thể. Hậu quả là thay vì bảo vệ, hệ miễn dịch ra lệnh tổng tấn công “kẻ ngoại lai” sụn khớp khắp nơi, bất kể sụn hư hay khỏe mạnh. Chính việc này đã đẩy quá trình hủy hoại sụn khớp diễn ra nghiêm trọng hơn.

Hệ miễn dịch tấn công vào chính sụn khớp đẩy nhanh tiến trình thoái hóa khớp và tăng nguy cơ tàn phế

Giải pháp chăm sóc, nuôi dưỡng sụn khớp hiệu quả

Con người không thể tránh khỏi quy luật lão hóa tự nhiên của cơ thể nói chung và sụn khớp nói riêng, tuy nhiên để tránh cơ thể tự hủy hoại sụn khớp, bên cạnh vận động phù hợp, hạn chế nguy cơ mắc bệnh liên quan, điều quan trọng là giúp hệ miễn dịch nhận ra sụn khớp là “người nhà” để bảo vệ và tái tạo sụn hiệu quả nhất. Câu trả lời nằm ở hoạt chất sinh học Collagen type 2 không biến tính - phát minh của InterHealth (Mỹ), được tinh chiết bằng công nghệ cao nhằm giữ nguyên cấu trúc phân tử và đặc tính sinh học.

Các nhà nghiên cứu đã khám phá ra rằng, khi Collagen type 2 không biến tính vào cơ thể bằng đường uống, ngoài việc được hấp thu để nuôi dưỡng sụn khớp, một phần Collagen type 2 không biến tính sẽ giữ nguyên cấu trúc phân tử và trình diện trước hệ miễn dịch. Chính sự trình diện lặp đi lặp lại này khiến hệ miễn dịch nhận ra sụn khớp là “người nhà”, loại bỏ “lỗi hệ thống” trước đó khi nhầm lẫn sụn khớp là “kẻ ngoại lai” cần tiêu diệt. Phát kiến này mang đến cái nhìn hoàn toàn mới cho thế giới về bệnh khớp là qua cơ chế đáp ứng miễn dịch, khi có hiện tượng viêm sụn xảy ra, Collagen type 2 không biến tính sẽ làm hoạt hóa tế bào T-Regular (tế bào T điều hòa) giúp quá trình viêm ở sụn diễn ra chậm hơn, đồng thời làm giảm hoạt tính của tế bào T-Killer, từ đó giảm sự phá hủy sụn khớp.

Nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ cho thấy, những người khỏe mạnh dùng Collagen type 2 không biến tính (40 mg/ngày) mang lại nhiều tác động tốt hơn cho khớp so với giả dược: biên độ sử dụng khớp rộng hơn (81⁰ so với 74⁰); thời gian khởi phát cơn đau khớp nhẹ sau vận động lâu hơn (2,8 phút so với 1,4 phút); hạn chế cứng khớp và cải thiện đáng kể sự gấp duỗi của khớp… Gần đây, quân đội Mỹ cũng dùng Collagen type 2 không biến tính nhằm tăng sức bền cho xương khớp, nhờ tác dụng kép từ Collagen type 2 không biến tính là giúp nuôi dưỡng, tái tạo sụn khớp và điều hòa miễn dịch, làm chậm quá trình viêm và hư hại sụn.

TS-BS Đặng Hồng Hoa
(Trưởng khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện E)