Con đường xa hơn từ phim ngắn

Ra thế giới bằng phim ngắn

Các nhà làm phim cùng 6 dự án được lựa chọn tham gia khóa học tổ chức theo hình thức trực tuyến, kéo dài trong gần 1 tháng, đó là: đạo diễn Hải Nhất (Một giá đồng - phim tài liệu); sản xuất, biên kịch Nguyễn Thị Xuân Trang (Dư vị - phim truyện); sản xuất, đạo diễn, biên kịch Đặng Thảo Nguyên (Memory Replica - hybrid kết hợp 2 thể loại); đạo diễn, sản xuất, biên kịch Nguyễn Lê Hoàng Phúc (Nấm mồ lý tưởng - phim truyện); đạo diễn, biên kịch Nguyễn Trung Nghĩa (Một lần dang dở - phim truyện); đạo diễn, biên kịch Nguyễn Duy Anh (Mother’s father’s gentlemen - phim truyện).

Đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh, khách mời đọc và chọn dự án của khóa học, cho biết 6 dự án được tuyển chọn xoay quanh những chủ đề đa dạng như vấn đề đô thị hóa, cảm xúc cá nhân, sự lẻ loi của con người, thực hành nghi lễ tôn giáo… Theo thông tin từ TPD, các nhà làm phim trẻ tham gia lớp học là những người đang ấp ủ dự án phim ngắn nhưng chưa thể thực hiện được do gặp khó khăn liên quan đến kịch bản, sản xuất, hoặc kinh phí. Một mục tiêu khác của khóa học này hướng đến còn là giúp các nhà làm phim nắm rõ trình tự đưa phim ra thế giới. “Chúng tôi hy vọng các dự án được chọn lần này qua khóa học sẽ là những khởi đầu thuận lợi của các nhà làm phim trẻ, góp phần giúp họ phát triển xa hơn trong sự nghiệp, và đến gần hơn các liên hoan phim (LHP) khu vực và quốc tế”, bà Phạm Thị Thanh Hường, Trưởng ban Văn hóa UNESCO tại Việt Nam, nói.

Hình ảnh trong phim Một khu đất tốt của Phạm Ngọc Lân tranh giải tại hạng mục Phim ngắn xuất sắc tại LHP Berlin năm 2019

TL

Giảng viên của khóa học có những nhà làm phim từng khởi đầu thành công với phim ngắn. Chẳng hạn, đạo diễn Phạm Ngọc Lân đã thực hiện các phim ngắn Thành phố khác (2016), Một khu đất tốt (2019) và Giòng sông không nhìn thấy (2020) từng có mặt ở những hạng mục quan trọng của nhiều LHP quốc tế lớn là Berlin (Đức), Locarno (Thụy Sĩ), hay Sundance (Mỹ). Bên cạnh đó, đạo diễn Trương Minh Quý đã có những phim ngắn tham dự LHP Busan (Hàn Quốc), LHP ngắn Oberhausen (Đức), LHP ngắn Clermont-Ferrand (Pháp)… Đạo diễn Phạm Ngọc Lân cho hay quan điểm của anh về tiêu chí của dự án tốt trong khóa học là “thể hiện được giọng điệu không trộn lẫn của nhà làm phim, có cách tiếp cận táo bạo và đáp ứng điều kiện sản xuất với chi phi thấp”. Trên thực tế, với con số kinh phí khiêm tốn làm phim ngắn, đạo diễn Phạm Ngọc Lân hay Trương Minh Quý cũng như không ít nhà làm phim Việt Nam đã đưa được tiếng nói điện ảnh cá nhân đến với thế giới.

Không chỉ là “tấm hộ chiếu”

Trong những năm trở lại đây, nhiều phim ngắn của những nhà làm phim trẻ Việt Nam đã có mặt và đoạt giải ở những khu vực giải thưởng quan trọng của nhiều LHP quốc tế. Năm ngoái, Phạm Ngọc Lân cùng 2 nhà làm phim trẻ khác là Dương Diệu Linh và Việt Vũ với các dự án: Giòng sông không nhìn thấy, Thiên đường gọi tên và An act of affection đã tham gia hạng mục cho phim ngắn quốc tế dưới 40 phút của các nhà làm phim trẻ (Pardi di domani) của LHP quốc tế Locarno.

Tại LHP Venice (Ý) tháng 9.2020, phim Mây nhưng không mưa của diễn Vũ Minh Nghĩa và Phạm Hoàng Minh Thy là một trong 12 phim ngắn được chọn tham gia tranh giải ở hạng mục Orizzonti Short Competition dành cho phim ngắn quốc tế với những xu hướng thẩm mỹ và cách biểu đạt mới. Bộ phim này từng vào top 5 tác phẩm nhận hỗ trợ kinh phí từ dự án Phim ngắn CJ 2019.

Trước khóa học ON THE REEL Film Lab, dự án Phim ngắn CJ đã được thực hiện cũng nhằm mục đích hỗ trợ nhà làm phim trẻ thực hiện phim ngắn. Năm nay là năm thứ 3 dự án Phim ngắn CJ được tổ chức. Cùng với khóa đào tạo ngắn, chương trình hỗ trợ kinh phí sản xuất những dự án xuất sắc cũng như giúp các nhà làm phim đăng ký tác phẩm tham dự những LHP quốc tế.

Có thể thấy, phim ngắn được nhìn nhận ở vị trí quan trọng trong bước đường sự nghiệp của nhà làm phim; nhiều đạo diễn tên tuổi để đến thành công với phim dài đều đi qua phim ngắn. Và đó cũng là bước đệm để họ tiến tới những dự án phim dài. Sau thành công với phim ngắn, Phạm Ngọc Lân đang thực hiện dự án phim dài đầu tay Con culi không bao giờ khóc. Bộ phim Ròm của đạo diễn Trần Thanh Huy được phát triển từ phim ngắn 16:30. Sau 6 năm đưa 16:30 tới LHP Cannes (Pháp) năm 2013, Trần Thanh Huy đã hoàn thành Ròm.

Trong thị trường sản xuất phim, phim ngắn cũng được coi là một trong những cơ sở để nhiều nhà sản xuất nhìn thấy tiềm năng, đầu tư dự án cho nhà làm phim. Ngô Thanh Vân từng quyết định đầu tư để Leon Quang Lê thực hiện dự án Song lang sau khi xem những phim ngắn của anh.

Ở góc độ khác, anh Ostin Fam, quản lý dự án ON THE REEL Film Lab, đại diện TPD, cho rằng: “Mọi người thường nghĩ có một phim ngắn tham dự LHP như một “tấm hộ chiếu” cho con đường sự nghiệp của các nhà làm phim trẻ. Nhưng hơn cả, phim ngắn cho phép nhà làm phim sự tự do trong sáng tạo với những hình thức đa dạng mà phim dài, do những yếu tố về lợi nhuận và trình chiếu, không thể có”. Anh còn cho rằng: “Xu hướng của khán giả hiện nay đã hướng tới những nội dung ngắn hơn trên nhiều phương diện và phương tiện của đời sống, nên phim ngắn hoàn toàn có thể có tương lai và chỗ đứng trong thị trường sắp tới”.