Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ ưu tiên cấp nước cho hạ du

Mặc dù đối mặt nhiều khó khăn về nguồn nước nhưng nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ vẫn điều tiết đảm bảo đúng nhu cầu của hạ du.

Theo báo cáo của Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ (SBH), khu vực miền Trung - Tây nguyên đang nắng nóng gay gắt. Do vậy, lưu lượng nước về hồ chứa thủy điện trong thời gian vừa qua rất thấp. Cụ thể, do trên lưu vực hồ chứa thủy điện Sông Ba Hạ thuộc các tỉnh Phú Yên, Gia Lai, Đắk Lắk không có mưa và nắng nóng kéo dài nên lưu lượng nước về hồ nhỏ hơn 10m3/giây. Dự kiến, tình hình thủy văn về hồ trong thời gian tới rất thấp do thời tiết khô hạn vẫn tiếp tục kéo dài, không có mưa tiểu mãn và có diễn biến phức tạp hơn. Việc đảm bảo cấp nước tưới cho 14.880ha sản xuất nông nghiệp và nước sinh hoạt vùng hạ du sông Ba cho mùa khô 2020 gặp rất nhiều khó khăn.

Theo ông Trần Lý, Tổng giám đốc SBH, từ đầu năm đến nay, do tình hình nắng nóng gay gắt kéo dài trên diện rộng, lưu vực hồ chứa thủy điện không những không có mưa mà lượng nước bốc hơi lớn. Lưu lượng về hồ rất thấp nên chỉ đủ bù lượng nước bốc hơi. Hiện mực nước hồ đang ở dưới mức nước quy định (số liệu ngày 21.5 là 102,25m/103,5m) của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba (theo quyết định số 878/QĐ-TTg ngày 18.7.2018 của Thủ tướng Chính phủ). Tuy vậy, thủy điện vẫn đảm bảo công tác cấp nước cho vùng hạ du sông Ba, phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ hè - thu năm 2020 và nước sinh hoạt.

Theo chỉ thị 03/CT-UBND ban hành ngày 4.3.2020 của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Phạm Đại Dương, Sở Công thương tỉnh phối hợp với Sở NN-PTNT, các đơn vị có liên quan và địa phương thống nhất kế hoạch vận hành, điều tiết nước các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Ba bảo đảm nguồn nước phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn cho hạ du, sử dụng nước hiệu quả, tiết kiệm và hài hòa giữa mục tiêu bảo đảm năng lượng và cấp nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt.

Mực nước ở hồ chứa thủy điện Sông Ba Hạ xuống dưới mức nước quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba

Theo chỉ đạo của UBND tỉnh Phú Yên, các nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ, Sông Hinh, Krông H’năng phối hợp với các địa phương, ngành liên quan thống nhất lịch phát điện, xả nước qua tràn của từng nhà máy thủy điện. Qua đó, đảm bảo cung cấp thường xuyên nguồn nước trên hệ thống sông Ba để các trạm bơm, đập Đồng Cam đủ nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp năm 2020 ở vùng hạ du, nhằm đảm bảo sử dụng nước hiệu quả nhất. UBND tỉnh cũng đề nghị SBH cùng các thủy điện liên quan thực hiện vận hành hồ chứa và cung cấp thông tin báo cáo trong mùa cạn theo đúng quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba đã được phê duyệt, đồng thời vận hành điều tiết nước hồ chứa trong mùa cạn phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt ở vùng hạ du.

Tại thông báo số 15/TB-UBND tỉnh Phú Yên vào giữa tháng 1 vừa qua, tỉnh này cho biết, hệ thống thủy nông Đồng Cam – công trình lấy nước trên sông Ba có năng lực tưới cho 14.540ha. Lưu lượng nước cần cho 2 cống Nam và Bắc là 29,24m3/giây (hơn 2,5 triệu m3/ngày đêm). Lưu lượng này ổn định liên tục ngày, đêm khoảng hơn 8 tháng/năm nhằm cấp nước tưới cho vụ đông-xuân (từ ngày 8.12 đến ngày 15.4 năm sau) và vụ hè-thu (từ ngày 15.5 đến ngày 15.9 hàng năm). Theo UBND tỉnh Phú Yên, nhà máy thủy điện Sông Hinh, nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ phải vận hành phát điện đảm bảo lưu lượng nước đưa về đập đầu mối Đồng Cam thường xuyên 35-40m3/giây thì 2 cống lấy nước Nam và Bắc của đập này mới lấy được 29,24m3/giây và tiếp nước cho các trạm bơm chống hạn ở hạ lưu đập Đồng Cam.

Mực nước ở hồ chứa thủy điện Sông Ba Hạ xuống dưới mức nước quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba

Để đảm bảo cho công tác cấp nước tưới phục vụ cho sản xuất nông nghiệp cho cả 2 vụ đông – xuân và hè – thu 2020, UBND tỉnh Phú Yên đã thống nhất điều chỉnh lưu lượng, thời gian xả đối với nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ. Theo đó, yêu cầu nhà máy chạy máy phát điện hoặc xả cấp nước cho cả 2 vụ ít nhất 2 đợt trong ngày. SBH cho hay, thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba và thông báo số 15 đã nêu, thời gian qua, SBH đã thực hiện vận hành chạy máy phát điện cung cấp đảm bảo đủ nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt cho hạ du sông Ba.

Ông Trần Lý, Tổng giám đốc Công ty SBH cho biết: “Hiện nay, nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ đã thực hiện ít nhất 2 đợt chạy máy phát điện trong ngày. Mỗi đợt chạy máy từ 3-5 tiếng đồng hồ và theo tình hình lưu lượng thực tế về hồ để cấp nước phục vụ sản xuất cho các trạm bơm thuộc H.Sơn Hòa, đồng thời phối hợp với nhà máy thủy điện Sông Hinh vận hành phát điện đảm bảo cấp nước thường xuyên, liên tục cho đầu mối đập Đồng Cam với lưu lượng tối thiểu là 35-40m3/giây theo kế hoạch dùng nước đăng ký.

Cũng theo ông Lý, bên cạnh đó, công ty cũng thường xuyên báo cáo và phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh Phú Yên, Sở NN-PTNN tỉnh, các cơ quan liên quan, các huyện để tận dụng, sử dụng tiết kiệm nguồn nước, vừa thực hiện tốt công tác phát điện vừa đảm bảo nhiệm vụ chính trị là cấp nước sinh hoạt và nước phục vụ chống hạn cho nông nghiệp trong mùa khô năm 2020. “Ngoài ra, công ty còn thường xuyên liên lạc và làm việc với các hợp tác xã ở hạ du sông Ba để nắm bắt tình hình, tìm hiểu rõ từng giai đoạn quá trình phát triển của cây lúa để có lịch cấp nước tưới tiêu phù hợp, cung cấp nước đảm bảo kịp thời khi cây lúa sinh trưởng, đặc biệt là giai đoạn đầu trổ bông cần nước nhiều để tăng năng suất của lúa”, ông Lý nói.

Thông báo cho địa phương nhằm lấy nước hiệu quả Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ cho hay, để chủ động thời gian bơm cấp nước cho đồng ruộng hiệu quả, tiết kiệm tận dụng tối đa nguồn nước, tránh lãng phí, trước khi vận hành chạy máy phát điện cấp nước, công ty đều có thông báo đến lãnh đạo các huyện, xã, thị trấn, các trạm bơm ở H.Sơn Hòa và vùng hạ du để các đơn vị phối hợp lấy nước một cách tối ưu và tiết kiệm. Cùng đồng hành với công ty trong việc phát điện, cấp nước, chính quyền địa phương cũng đã chỉ đạo các trạm bơm và các đơn vị liên quan phải hoạt động đồng thời với công suất tối đa để tiết kiệm nước xả của các hồ thủy điện theo đúng lịch tưới của người dân. Các địa phương cũng đã tổ chức tu bổ, nạo vét kênh mương thông thoáng đến tận mặt ruộng; triển khai gieo sạ đồng loạt, tận dụng triệt để nguồn nước chạy phát điện của các nhà máy thủy điện.