Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và hiệp định TPP

Cả bà Hillary Clinton và ông Donald Trump đều nói rằng họ phản đối TPP, thỏa thuận với sự góp mặt của 12 nước. Ứng viên đứng thứ nhì ở hai đảng là Bernie Sanders và Ted Cruz cũng không đồng thuận. Sự thật trên có vẻ làm khó mục tiêu của chính quyền Tổng thống Barack Obama là đạt được sự đồng ý từ Quốc hội giữa thời gian bầu cử tổng thống và lễ nhận chức của tân tổng thống.

Michael Froman, đại diện Thương mại Mỹ, vẫn nuôi hy vọng: “Chúng ta phải cẩn thận để không hiểu quá mức cuộc bầu cử này”. Ông ấy nói đúng. Rất nhiều người ủng hộ bà Clinton dường như cũng ủng hộ các thỏa thuận thương mại. Trong một cuộc thăm dò được Pew thực hiện vào tháng 8, 55% những người này tán thành thỏa thuận thương mại, chỉ 24% phản đối. Người dân có nhiều lý do để ủng hộ nó.

Trước hết, thỏa thuận dự kiến sẽ mở rộng nền kinh tế nước ta. Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ ước tính nó sẽ giúp nền kinh tế tăng thêm 57 tỉ USD mỗi năm. Viện Peterson về Kinh tế Quốc tế neo số liệu ở 78 tỉ USD. Cả hai con số đều nhỏ so với nền kinh tế 17.000 tỉ USD của chúng ta, nhưng vẫn là rất nhiều tiền. Quốc hội hiện không có nhiều ý tưởng hứa hẹn hơn từ cả hai đảng.

Thứ nhì, đồng ý với TPP sẽ làm tăng ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á. Các đồng minh của chúng ta muốn Quốc hội phê duyệt TPP. Nếu không có, các nước khác trong quan hệ đối tác bắt đầu thực hiện giao dịch với nhau, với các nước ngoài TPP như Trung Quốc. Các hiệp định thế này sẽ chuyển hướng một phần thương mại không có lợi cho chúng ta. Đơn cử, TPP giảm khả năng các công ty nhà nước hạn chế doanh nghiệp Mỹ. Nếu chúng ta không tham dự vào việc thiết lập quy tắc chi phối thương mại toàn cầu, những quy tắc này không phản ánh ý kiến của Mỹ.

Thứ ba, kết quả thăm dò cho thấy công chúng có sự ủng hộ dành cho các thỏa thuận thương mại, không phải phản đối gay gắt như những gì bạn có thể nghe thấy trong chiến dịch tranh cử. Pew chỉ ra rằng 40% người Mỹ nghĩ TPP tốt cho đất nước, trong khi 35% cho rằng TPP xấu. Cuộc thăm dò được Hội đồng Chicago về Vấn đề Toàn cầu thực hiện hồi tháng 9 cho thấy 60% ủng hộ thỏa thuận này. Số lượng lớn người dân không có ý kiến về TPP có thể thay đổi quan điểm hậu bầu cử, khi tiếng nói ủng hộ thương mại có thể nhận được thêm sự chú ý.

Thứ tư, có liên minh rộng rãi đứng sau hiệp định này. Nhiều nhóm từng phản đối các hiệp định thương mại trong quá khứ, chẳng hạn như Hội đồng Tổ chức Dệt may Quốc gia, đang ủng hộ TPP. Các nhà sản xuất và nhập khẩu giày dép cũng hiệp nhất ủng hộ nó. Ngành công nghệ và nhà cung cấp nội dung đôi khi mâu thuẫn, nhưng cả hai đều chống lưng TPP.

Thứ năm, bà Hillary Clinton, người từng nói rằng TPP đặt “tiêu chuẩn vàng” cho các hiệp định thương mại, có thể vẫn còn giữ ý kiến cá nhân trên. Nếu đắc cử, bà có thể muốn các thành viên đảng Dân chủ trong Quốc hội giúp TPP được thông qua trước khi bà vào nhiệm sở. Bà có thể ra dấu về ý kiến riêng của mình bằng cách nói rằng bà tôn trọng cả hai bên, và nếu TPP có hiệu lực, bà sẽ bảo đảm rằng điều khoản bảo vệ người lao động Mỹ được thực hiện nghiêm chỉnh.

Các thành viên đảng Cộng hòa có thể gây trở ngại lớn cho TPP, dù trong nhiều thập niên, đảng này nhiệt tình hơn đảng Dân chủ khi nói đến các thỏa thuận thương mại tự do. Cơ hội tốt nhất cho TPP sẽ là dưới thời ông Obama, vì ông công khai ủng hộ nó. Nếu TPP không được thông qua trong vài tuần tới, nó sẽ đại diện cho việc tiếng nói thiểu số chiến thắng lợi ích quốc gia.