Cựu Đại sứ tại Malaysia chia tiền 'thu chênh' cho những ai?

Ngày 13.7, TAND TP.Hà Nội tiếp tục xét hỏi 54 bị cáo trong đại án "chuyến bay giải cứu".

Trong vụ án, ông Trần Việt Thái, cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia, cùng 3 thuộc cấp đã bị cáo buộc phạm tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

TRẦN PHAN

Viện KSND tối cao cáo buộc, từ tháng 5.2020 đến 1.2022, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia tổ chức 8 chuyến bay giải cứu, đưa 1.891 người chấp hành xong án phạt tù ở 19 trại chờ về nước.

Để được về, mỗi người mãn hạn tù phải đóng cho đại sứ quán 20,3 triệu đồng/người; người không có hộ chiếu phải đóng 25 triệu và người ở đảo xa phải bay về thủ đô Kuala Lumpur (Malaysia) phải nộp từ 30 - 35 triệu đồng. Trong đó, riêng khoản cấp hộ chiếu, các bị cáo thu hơn 4,6 triệu đồng/cuốn nhưng chỉ nộp về ngân sách 1,6 triệu đồng/cuốn.

Ông Thái và các thuộc cấp đã thu 44,6 tỉ đồng của số người kể trên nhưng chi phí chỉ hết 33 tỉ đồng. Đối với số dư hơn 11 tỉ đồng, ông Thái và cấp dưới giữ lại 5 tỉ đồng và chia nhau, trong đó ông Thái được 580 triệu đồng.

TRẦN PHAN

Tại tòa, ông Thái khai được bổ nhiệm làm Đại sứ tại Malaysia từ tháng 5.2020, nhưng đến tháng 11.2020 mới sang được và phải cách ly thêm 2 tuần mới trình được quốc thư lên vua Malaysia.

Khai về mức thu, bị cáo Thái nói không có quy định về giải cứu tù nhân ở các trại chờ nên nói thu "vượt quy định là rất khó". Sự việc giải cứu bắt đầu từ tháng 1.2021, khi Malaysia ban bố tình trạng khẩn cấp, yêu cầu các sứ quán phải đưa người trong các trại chờ về nước. Những người mãn hạn tù trong các trại chờ gồm người đánh bắt cá trộm, người lao động trái phép, người mãn hạn tù và những cô gái làm nghề nhạy cảm.

Nắm bắt được thông tin có nhiều người môi giới về nước với giá 40 - 80 triệu đồng/người, bị cáo Thái đã cử cấp dưới xuống khảo sát, lên kế hoạch đưa công dân về nước. Theo bị cáo Thái, chi phí cho người về nước được thu từ các chủ sử dụng lao động. Nếu chủ không trả sẽ thu từ thân nhân, thân nhân từ chối thì đại sứ quán mới đứng ra chi.

TRẦN PHAN

Về số tiền làm hộ chiếu bị thu chênh, bị cáo Thái viện dẫn Thông tư 264/2016 của Bộ Tài chính quy định lệ phí hộ chiếu mới là 70 USD và cho hay các đại sứ quán thường chỉ cấp cho trẻ sơ sinh. Những người Việt Nam tại Malaysia khi bị bắt thường không có giấy tờ hợp lệ vì chủ sử dụng lao động giữ hộ chiếu của họ, còn người đi đánh bắt cá trộm sẽ vứt hộ chiếu khi bị bắt. Do vậy, bị cáo Thái cùng cấp dưới đã thu 150 USD/hộ chiếu, kèm 50 USD phí xác minh. 

Ông Thái thừa nhận số tiền thu chênh lệch của người về nước so với  chi phí là hơn 11 tỉ đồng. Theo ông Thái, số tiền này ngoài từ nguồn hộ chiếu, Đại sứ quán còn thu thêm một khoản "dự phòng khi có tình huống khẩn cấp" nhưng sau đó không dùng đến.

Sau đó, bị cáo Thái chỉ đạo giữ lại 5 tỉ đồng, phần khác "bồi dưỡng cho cán bộ".

"Làm việc phải bồi dưỡng cho cán bộ trại của Malaysia mà lại không bồi dưỡng người Việt dù cùng làm, cùng chịu rủi do thì khó huy động anh chị em… Mọi người là cán bộ công chức, viên chức, đi các trại xa phải bỏ tiền túi ra rồi lại lo mang bệnh về nhà, nếu không chi tiền cho họ thì khó huy động", bị cáo Thái khai.