Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình

Ông Witkoff nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận tiềm năng nào cũng sẽ đòi hỏi cả sự nhượng bộ về lãnh thổ và kinh tế từ cả Nga lẫn Ukraine.

"Và đây là điều mà Tổng thống Mỹ Donald Trump làm tốt nhất. Ông ấy tập hợp mọi người lại với nhau. Ông ấy khiến họ hiểu rằng con đường dẫn đến hòa bình là thông qua sự nhượng bộ và đạt được sự đồng thuận", The Kyiv Independent dẫn lời ông Vitkoff nhấn mạnh vào ngày 23.2.

Ông Vitkoff cũng gợi ý rằng các thỏa thuận Istanbul năm 2022 có thể đóng vai trò là nền tảng cho một hiệp ước hòa bình trong tương lai giữa Nga và Ukraine.

Các thỏa thuận Istanbul giữa Ukraine và Nga năm 2022 đề cập một loạt các cuộc đàm phán được tổ chức tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối tháng 3.2022, sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào ngày 24.2.2022.

Ảnh: Reuters

Bản thông cáo được soạn thảo đã nêu các điều khoản tiềm năng cho một thỏa thuận hòa bình bao gồm việc Ukraine áp dụng quy chế trung lập và từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO, hạn chế lực lượng quân sự, đảm bảo an ninh của phương Tây cho Ukraine, đàm phán về tình trạng của bán đảo Crimea trong vòng 10-15 năm và cho phép Ukraine nộp đơn xin gia nhập Liên minh châu Âu (EU).

Dù các cuộc đàm phán ở Istanbul được xem là một bước đột phá tiềm năng, với việc cả hai bên được cho là đều cân nhắc những nhượng bộ đáng kể, nhưng đã không dẫn đến một thỏa thuận cuối cùng và đã bị dừng lại vào tháng 5.2022.

Vào ngày 18.2 tại thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê Út, các quan chức cấp cao Mỹ và Nga đã có cuộc đối thoại đầu tiên về xung đột Nga-Ukraine. Sau đó, Tổng thống Trump cho hay giai đoạn đàm phán ngừng bắn mới giữa các phái đoàn Mỹ và Nga nhằm kết thúc xung đột Nga-Ukraine sẽ diễn ra tại Riyadh vào ngày 25.2.

Hãng thông tấn RIA hôm nay 24.2 dẫn lời Thứ trưởng ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nhấn mạnh Nga công nhận những nỗ lực của Mỹ nhằm hướng tới một lệnh ngừng bắn nhanh chóng ở Ukraine. Tuy nhiên, ông Ryabkov cảnh báo rằng một lệnh ngừng bắn mà không có giải pháp lâu dài là con đường dẫn đến việc nhanh chóng nối lại xung đột với những hậu quả thậm chí còn nghiêm trọng hơn, trong đó có cả hậu quả đối với quan hệ Nga-Mỹ.

350 tỉ USD tài nguyên của Ukraine nằm trong vùng do Nga kiểm soát?

Trong khi đó, Kyiv đang phản đối lời kêu gọi của Tổng thống Trump về việc sử dụng tài nguyên của Ukraine để bồi thường Mỹ cho khoản viện trợ được cung cấp dưới thời Tổng thống Joe Biden, theo AFP.

Giới chức Ukraine ngày 23.2 khẳng định khoảng 350 tỉ USD tài nguyên quan trọng của Ukraine nằm ở khu vực công nghiệp miền đông Donbass, nơi Nga đã kiểm soát phần lớn lãnh thổ và vẫn đang tiến quân, theo AFP.

"Chúng tôi có thông tin là thật không may, có khoảng 350 tỉ USD tài nguyên quan trọng này ở vùng lãnh thổ tạm thời bị kiểm soát", Phó thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko phát biểu tại một cuộc họp báo ở Kyiv. Bà nói thêm rằng một số số liệu thống kê về các mỏ đã "lỗi thời", nhưng ước tính này dựa trên các cuộc khảo sát địa chất và dữ liệu nguồn mở.

Tổng thống Zelensky muốn Tổng thống Trump đảm bảo an ninh cụ thể để đổi lấy quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên quan trọng của Ukraine như lithium, titan, uranium và kim loại đất hiếm.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump và các trợ lý của ông đã bày tỏ sự thất vọng trước việc Tổng thống Zelensky không muốn ký thỏa thuận. Một nguồn tin tại Ukraine nói với AFP hôm 22.2 rằng nhà lãnh đạo Ukraine "chưa sẵn sàng" đồng ý với các yêu cầu hiện tại của Mỹ.

Chánh văn phòng tổng thống Ukraine Andriy Yermak ngày 23.2 thì nói rằng các cuộc đàm phán đang diễn ra theo cách "bình thường".

Ukraine có thể tiếp tục chiến đấu chống Nga trong năm nay?

Trong lúc chính quyền Tổng thống Trump thúc đẩy các cuộc đàm phán nhằm kết thúc xung đột Nga-Ukraine, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski cho rằng Ukraine có thể tiếp tục chiến đấu chống lại Nga trong suốt phần còn lại của năm nay với sự hỗ trợ của châu Âu, theo CNN.

Khi được hỏi liệu có phải ấn tượng của ông sau khi nói chuyện với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio là Ukraine sẽ được Washington bảo đảm an ninh hay không, ông Sikorski nhấn mạnh sự bảo đảm tốt nhất cho Ukraine là quân đội gần một triệu người của nước này, kiên trì chống lại chiến dịch quân sự của Nga.

Ảnh: Reuters

Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky cho hay ông tin rằng chừng nào Ukraine chưa phải là thành viên NATO, thì cần phải có nguồn tài trợ bên ngoài cho một đội quân gồm 800.000 quân như một phần của các đảm bảo an ninh, theo Ukrainska Pravda.

Khi được hỏi về việc đảm bảo một nền hòa bình công bằng, ông Zelensky trả lời: "Hôm nay, chúng tôi chủ yếu nói về mong muốn của mọi người là buộc [Tổng thống Nga Vladimir] Putin phải chấm dứt giai đoạn nóng bỏng của cuộc chiến... Đây sẽ là một công việc khó khăn và dài hạn, vì phải diễn ra cùng lúc với việc đảm bảo an ninh cho chúng tôi".

Hiện chưa có thông tin về phản ứng của các bên liên quan về những phát ngôn trên.