Đại biểu lo khó kiểm soát sở hữu chéo ngân hàng, Thống đốc NHNN nói gì?

Liên quan đến sở hữu chéo, nêu ý kiến thảo luận về luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi chiều 23.11, theo đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang), Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã rất chủ động và ban hành Thông tư 36/2014, nhưng thực tiễn chứng minh việc kiểm soát chưa được tốt. 

GIA HÂN

Cho rằng dự thảo luật sửa đổi đã đưa ra các quy định khá phù hợp để chặn sở hữu chéo, song theo ông, NHNN cần có báo cáo đánh giá về sở hữu chéo hàng năm để nhân dân và doanh nghiệp biết, phản biện. 

Trả lời chất vấn của các đại biểu, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, tiếp thu các ý kiến góp ý, dự thảo luật đã đưa ra các nội dung nâng cao quản trị điều hành của các tổ chức tín dụng, hạn chế quyền của cổ đông lớn, trách nhiệm của những người tham gia HĐQT, ban điều hành; minh bạch hóa thông tin của các cổ đông...

Theo bà Hồng, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về kiểm soát đặc biệt, cho vay đặc biệt, song đây là vấn đề lớn cần nghiên cứu kỹ lưỡng trên cơ sở khoa học, thực tiễn, trước khi trình báo cáo Quốc hội thông qua tại kỳ họp sau.

Thống đốc NHNN cũng cho biết, giảm thao túng, giảm sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng được Đảng, Chính phủ, Quốc hội rất quan tâm, yêu cầu phải xử lý triệt để. 

"Phải có các giải pháp đồng bộ mới xử lý được điều này. Dự thảo đưa ra quy định giảm tỷ lệ sở hữu của cá nhân từ 5% xuống 3%, nhưng qua thảo luận, một số đại biểu ý kiến không cần quy định 5%. Thật ra nếu chỉ quy định 5% không xử lý được, quan trọng nhất là tổ chức thực hiện", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu và cho biết, qua những sự việc vừa qua, NHNN nhận thức, rút kinh nghiệm để có các giải pháp.

Đồng tình với các ý kiến của đại biểu Thịnh, theo bà Hồng, bản thân ngành ngân hàng chưa đủ, lý do quy định 5% cổ phần nhưng "cổ đông cố tình có thể nhờ người khác đứng tên". Việc xử lý ngăn chặn như thế nào đòi hỏi phối hợp chặt chẽ giữa ngân hàng và cơ quan quản lý các địa phương. Đặc biệt là minh bạch thông tin về doanh nghiệp, cá nhân để xác định họ là ai, có liên quan đến người vay vốn, cổ đông ngân hàng không.

Ngoài ra, dự thảo luật nêu cần phải minh bạch, với cổ đông nắm giữ trên 5% phải công bố công khai. Các cổ đông bình thường nhưng nắm giữ cổ phiếu lớn cũng sẽ được phát hiện ra khi công khai.

GIA HÂN

Để giảm thao túng, dự thảo luật quy định giảm cấp tín dụng cho khách hàng và khách hàng có liên quan từ 15% xuống 10%. Một số đại biểu nêu cần lộ trình, cơ quan soạn thảo đã đưa ra lộ trình giảm tỷ lệ. Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho ý kiến giao cho Chính phủ quy định chi tiết.

Thống đốc NHNN cũng khẳng định, NHNN nhận diện và nhận thức cần tăng cường công tác thanh tra, giám sát. Ở các tổ chức tín dụng có bộ phận kiểm soát, kiểm toán, có trách nhiệm giám sát tối cao với hoạt động của HĐQT và ban điều hành. Thời gian qua, NHNN đã tăng cường, "để họ là những người giám sát tối cao, không phải thực hiện theo các ông chủ của ngân hàng".

Liên quan đến can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt và cho vay đặc biệt, đây là các vấn đề lớn được quy định để khi các tổ chức tín dụng có vấn đề thì xử lý được. Bà Hồng cũng nêu ví dụ, trong quá trình xử lý các ngân hàng yếu kém và Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), tham vấn các cơ quan bộ, ngành đều hỏi những điều này quy định như thế nào trong luật. Do đó, nếu không được luật hóa rất khó triển khai.

"Bản thân tổ chức tín dụng phải nhận thức được trách nhiệm, nhận thức được rủi ro có thể phát sinh hệ lụy. Nhưng cơ quan soạn thảo cũng băn khoăn, vì hoạt động ngân hàng là trung gian tài chính, rất dễ tác động lan truyền, ảnh hưởng an toàn hệ thống và an ninh tiền tệ quốc gia. Nếu luật không có quy định thì rất khó có biện pháp để xử lý trong trường hợp cần thiết", bà Hồng nêu.