‘Đại Việt sử ký toàn thư’ khoác áo mới

03/10/2022 09:52 GMT+7

Giáo sư, Viện sĩ Nguyễn Khánh Toàn sinh thời đánh giá: “Bộ Đại Việt sử ký toàn thư là một di sản vô giá của văn hóa dân tộc”.

Ấn bản Đại Việt sử ký toàn thư liên kết giữa NXB Văn học – Công ty Đông A cho ra mắt bạn đọc mới đây gồm 2 quyển khổ lớn 25x30 cm, có hộp. Quyển 1 bao gồm toàn bộ phần bản dịch Quốc ngữ từ Ngoại kỷ đến Bản kỷ do nhà nghiên cứu Ngô Đức Thọ cùng nhà nghiên cứu Hoàng Văn Lâu dịch, GS Hà Văn Tấn hiệu đính và phần Tục biên của sử gia Phạm Công Trứ do nhà nghiên cứu Ngô Thế Long dịch. Quyển 2 bao gồm toàn văn phần chữ Hán được sao chụp từ bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 (1697).

Đại Việt sử ký toàn thư là một công trình biên soạn lịch sử đồ sộ của nhiều nhà sử học nổi tiếng của nước ta, từ Lê Văn Hưu đời Trần, qua Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên đời Lê sơ, đến Phạm Công Trứ, Lê Hy đời Lê Trung hưng.

Bộ Đại Việt sử ký toàn thư được đặt cơ sở đầu tiên với Đại Việt sử ký 30 quyển của Lê Văn Hưu, viết xong năm 1272 dưới triều vua Trần Thánh Tông. Sang thế kỷ XV, các sử gia Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên tiếp tục bổ sung. Năm 1479, sử gia Ngô Sĩ Liên hoàn thành Đại Việt sử ký toàn thư dâng lên vua Lê Thánh Tông. Gần 200 năm sau Đại Việt sử ký toàn thư được tiếp tục bổ sung và công bố năm 1697. Bộ Đại Việt sử ký toàn thư này biên chép lịch sử dân tộc Việt Nam từ buổi đầu dựng nước (từ truyền thuyết Lạc Long Quân – Âu Cơ, nhà nước Văn Lang thời Hùng Vương) cho đến năm 1675.

Bộ sách Đại Việt sử ký toàn thư - ấn bản Đông A (2022)

k,m,s

Giáo sư, Viện sĩ Nguyễn Khánh Toàn cho rằng: “Một công trình sử học được xây dựng trong bối cảnh lịch sử như thế hẳn mang hơi thở của thời đại, phản ánh được tương đối chính xác và đầy đủ thực tế hào hùng của đất nước. Và điều chắc chắn, nó là kho tư liệu phong phú không những cần thiết cho ngành sử học mà còn giúp ích cho nhiều ngành khoa học xã hội khác nữa”.

Ban đầu, Đại Việt sử ký toàn thư được nhà Hán học Cao Huy Giu dịch, học giả Đào Duy Anh hiệu đính, xuất bản từ năm 1967. Về sau, khi tìm được bản in xưa nhất của bộ Đại Việt sử ký toàn thư là bản Nội các quan bản, khắc in năm Chính Hòa thứ 18 (năm 1697), Ủy ban Khoa học Xã hội (nay là Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội) đã tiến hành dịch ra Quốc ngữ. Bản dịch và chú thích của 2 dịch giả Ngô Đức Thọ và Hoàng Văn Lâu; được GS Hà Văn Tấn hiệu đính. Đại Việt sử ký toàn thư bản in Nội các quan bản được ra mắt bạn đọc lần đầu tiên năm 1983 (tập 1) và hoàn thiện đủ 4 tập vào năm 1992; đến năm 1998 được tái bản trọn bộ lần đầu tiên.

Năm 2010, Công ty Đông A liên kết với NXB Khoa học Xã hội cho ra mắt ấn bản Đại Việt sử ký toàn thư khổ lớn nhân kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội. Ấn phẩm này được nhận Giải vàng Sách đẹp năm 2011.

Khi Đại Việt sử ký toàn thư được dịch hoàn chỉnh và xuất bản toàn bộ, trong những lần công bố trước đây, đã có các nhà nghiên cứu, dịch thuật Hán Nôm chỉ ra những lỗi dịch ở các kỷ, các tờ. Điều này là bất khả kháng vì một công trình đồ sộ như vậy khả năng của một vài cá nhân (Cao Huy Giu, Đào Duy Anh, Ngô Đức Thọ, Hoàng Văn Lâu, Hà Văn Tấn…) là hữu hạn. Trong lần in này, ngoài việc tiếp tục chỉnh lý chú thích về địa danh cho tương đối cập nhật với địa danh hành chính hiện nay, những người làm sách đã tiến hành đối chiếu và rà soát toàn bộ phần Bản tra cứu để đảm bảo được đầy đủ và chính xác hơn.

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.